22 yaşındaki Mahsa Amini, 13 Eylül’de, mecburî başörtüsü maddelerini uygulayan ve ‘ahlak polisi‘ olarak isimlendirilen İrşad devriyeleri tarafından saçının bir kısmı göründüğü gerekçesiyle gözaltına alındı. Gözaltında dövülerek komaya sokulan Amini, 16 Eylül’de ömrünü yitirdi. Amini’nin vefatıyla başlayan ve ülke geneline yayılan aksiyonlar 8 gündür sürüyor. Rejim güçlerinin sert müdahalesi sonucu şu ana kadar en az 17 kişi ömrünü yitirdi, yüzlerce kişi yaralandı ve yüzlerce kişi gözaltına alındı.
Yurdun dört bir yanında
İran’da rejime yansılar sürerken Türkiye’de de takviye hareketleri devam ediyor. Bayanlar, Mahsa Amini için Çanakkale, Mersin, Ankara, Antalya, Bursa ve Eskişehir başta olmak üzere birçok kentte bir ortaya geldi. Bayanlar, dün de İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana’da aksiyonlar yapmıştı.
ODTÜ eylemde
Ankara’da ODTÜ öğrencileri, Fizik kısmı önünde bir ortaya gelerek Mahsa Amini’nin öldürülmesini protesto etti. Yalnızca Mahsa Amini için değil katledilen tüm bayanlar ve molla rejimini protesto etmek için bir ortaya geldiklerini vurgulayan öğrenciler, açıklamayı Farsça ve İngilizce de okudu. Harekette başörtüsü yakıldı. Açıklama bittikten sonra Matematik kısmı dışında yer alan bayan duvarına yürüyen öğrenciler, duvarın önüne Mahsa Amini’nin fotoğraflarını, aksiyonda kullanılan dövizleri ve çiçek bırakıp mum yaktı.
İstanbul’da İstiklal Caddesinde bir ortaya gelen bir küme bayan saçlarını kesti. Bayanlar yaptıkları açıklamada ise, “Bugün bizler de AKP’ye karşı direniyoruz. Üniversiteli bayanlar olarak saçlarımızı keserek tüm dünyaya yayılan isyanı büyütüyoruz” sözlerini kullandı.
Çanakkale: Bu ateş laikliğin ateşidir
Çanakkale Bayan Platformu, Mahsa Amini için Mümtaz Pirinççiler Meydanı’nda basın açıklaması düzenledi. Bayanlar, aksiyonda Mahsa’nın fotoğraflarını taşırken, kestikleri saçları ve siyah başörtüleri de havada salladı. Bayanlar, “Bu ateş laikliğin, kız kardeşliğin, dayanışmanın ateşidir” kelamlarıyla siyah başörtü yaktı.
Antalya: İsyanımızı yükseltiyoruz
Antalya Bayan Platformu’nun davetiyle Attalos Heykeli önünde bir ortaya gelen bayanlar, Mahsa Amini için hareket yaptı.”Mahsa Amini için İran’dan Türkiye’ye isyanımızı yükseltiyoruz” pankartının taşındığı aksiyonda İranlı bayanlar kelam aldı. Basın açıklamasına HDP Milletvekili Serpil Kemalbay ve çok sayıda İranlı yurttaş katıldı.
Kocaeli: İran uzağımızda değil
Kocaeli Bayan Platformu ve İstanbul Kontratı İnsiyatifi’nden bayanlar da Mahsa Amini için alandaydı. Belediye İşhanı önünde toplanan bayanlar ismine açıklama okundu. Açıklamada Mahsa’nın katledilmesinin İran’da 43 yıldır süren dinci ve bayan düşmanı siyasetlerin sonucu olduğu tabir edildi. Geçtiğimiz hafta İstanbul’da valilik müsaadesi ve RTÜK’ün reklam takviyesiyle gerçekleştirilen LGBTİ’leri amaç alan mitingin de hatırlatıldığı açıklamada, “İran uzağımızda değil. Bu ülkede hakkını aramaya çalışanlara sokaklar yasak, bir kişi daha eksilmemek için meydanlara çıkan bayanlara karşı polis şiddeti, azap ve taciz var. Lakin şeriat propagandası, ırkçılık, nefret söylemi devletin müsaadesiyle büyütülüyor. İran çok uzağımızda değil. Tarikatlar talep ediyor, İstanbul Kontratı feshediliyor” tabirleri yer aldı.
Adana: Terketmiyoruz
Adana’da bir küme bayan, İnönü Parkı karşısında bir hareket yaparak, “Mahsa Amini isyanımızdır” dedi. “Katledilen bayanlar isyanımızdır” pankartı taşıyan bayanlar, “Kadın İhtilal Özgürlük” ve “Geceleri de meydanları da sokakları da terketmiyoruz” sloganları attı.
Eskişehir: Geceyi aydınlatıyoruz
Eskişehir’de de bayanlar, Bayan Savunması’nın davetiyle Ulus Anıtı önünde bir ortaya geldi. Bayanlar, “Geceyi aydınlatıyoruz” dedi. Aksiyonda laiklik vurgusu yapıldı.
Bursa: Laiklik bayrağını yükseltiyoruz
Bursa Bayan Platformu da, Nilüfer ilçesinde bulunan Üç Fidan Parkı’nda açıklama yaptı. “Bursa’dan İran’a feminist laiklik bayrağını yükseltiyoruz” sloganıyla yapılan açıklamaya, çok sayıda bayan katıldı. Açıklamada bayanlar ellerinde “Mahsan Amini isyanımızdır”, “Kadın dayanışması yaşatır” dövizleri ve Mahsa’nın fotoğrafını taşıdı.
Mersin: Üç lisanda okudular
Mersin’de de bayanlar, Mersin Bayan Platformu’nun davetiyle Pozcu Koton önünde bir ortaya geldi. Farsça, Türkçe ve Kürtçe dövizlerin açıldığı aksiyonda Mersin Bayan Platformu ismine yapılan açıklamada, “İranlı bayanlar başta olmak üzere tüm dünyada bayanlar artık kâfi diyor! İran halkları, dünya halkları kâfi diyor. Ömürlerimize kast edilen yerde direniş haktır” denildi. Basın açıklamasının okunmasının akabinde birtakım bayanlar saçlarını kesti.
Denizli: Artık kâfi diyor
Denizli’de bayanlar, Bayanlar Birlikte Güçlü Platformu daveti ile Mahsa Amini için Candoğan Parkı’nda bir ortaya geldi. “Mahsa Amini ve özgürlüğümüz için İran’da, dünyada ve Türkiye’de isyandayız, bayan dayanışması sonları aşıyor” pankartı taşıyan bayanlar, “Kadın, ömür, özgürlük”, “Yaşasın bayan dayanışması”, “Kadınlar birlikte güçlü” sloganı attı. Yapılan ortak açıklamada, “İranlı bayanlar başta olmak üzere tüm dünyada bayanlar artık kâfi diyor” denildi.
Balıkesir: Müdahaleyi protesto etti
Balıkesir’in Edremit ilçesinde de bayanlar Masha Amini için alandaydı. Edremit Bayan Platformu’nun davetiyle düzenlenen aksiyonda yaklaşık yüz bayan, bayan cinayetlerini, şiddeti ve ömür üslubuna müdahaleyi protesto etti.
Sokağa çıktı
Halkların Demokratik Partisi (HDP) de bir çok vilayette Mahsa Amini’nin öldürmesini protesto etmek için sokağa çıktı. HDP İzmir Vilayet Binası önünde yapılan açıklamada, “Mahsa’nın direnişi ve uğraşı bizlerin de mücadelesidir” pankart ile Mahsa Amînî’in fotoğrafları olan dövizler taşındı. Açıklamaya HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni de katıldı. Yüksekova’da yapılan açıklamaya İHD ve Hakkari Barosu Bayan Hakları Komitesi da takviye verdi. Açıklamayı okuyan ÖHD Hakkari Şube üyesi avukat Cevahir Ağralı, Mahsa Amini’nin direnişi ve gayretinin tüm bayanların gayreti olduğunu tabir ederek, “Özgür bir dünyayı daima birlikte inşa edeceğiz” denildi.
Şanlıurfa ve ilçeleri
Şanlıurfa merkez, Birecik, Halfeti, Suruç, Viranşehir, Hilvan ve Bozova ilçelerinde bayanlar eş vakitli açıklama yaptı. Şanlıurfa Bayan Platformu, Ahmet Bahçıvan İş Merkezi önünde Amini için basın açıklaması düzenledi. Açıklamada, İran protestolarında bayan direnişinin sembolü olan, bayanların saçlarından yaptıkları bayrak fotoğrafı ve pankartı taşındı. Açıklamaya HDP Milletvekili Ayşe Sürücü ve çok sayıda platform üyesi katıldı. HDP Tunceli Vilayet Örgütü de Sanat Sokağı’nda açıklama yaptı. Açıklamada “Kadın düşmanlığı sonunuzu, bayan dayanışması ihtilali getirecek” pankartı açıldı.
Hatay: Saçlarını kestiler
Antakya Emek ve Demokrasi Güçleri, HDP Hatay Vilayet Örgütü binası önünde yaptıkları basın açıklamasıyla Mahsa Amini’nin öldürülmesini protesto etti. Açıklamada “Mahsa Amini için, özgürlüğümüz için, İran’da, Türkiye’de, Dünya’da isyandayız” pankartı açıldı. HDP İskenderun İlçe Örgütü binası önünde yapılan açıklamaya da İskenderun Emek ve Demokrasi Güçleri ile çok sayıda partili katıldı. Açıklama sonrası bayanlar İran’da başlayan ve bayanların direnişini ve isyanını simgeleyen saç kesme aksiyonunu gerçekleştirdi.
Mardin, Batman, Siirt, Hakkari, Manisa, Malatya ve Adıyaman
Mardin Emek ve Demokrasi Platformu da Amini cinayetini protesto etti. HDP Mardin vilayet binası önünde yapılan açıklamaya HDP Milletvekili Pero Dündar da dahil yüzlerce kişi katıldı. HDP; Amini için Hakkari, Batman, Siirt, Manisa, Malatya ve Adıyaman’da tıpkı hedefle açıklama yaptı.