NATO’ya üye olmak isteyen İsveç ve Finlandiya’ya yeşil ışık yakan Türkiye’nin veto kartı hâlâ elinde. Ankara, imzalanan 10 unsurluk mutabakat zaptının her bir hususundaki uygulamaları yakından izleyecek. Verilen kelamların yerine getirilip getirilmediğine bakacak. Terör örgütü üyelerinin bu ülkelerdeki faaliyetlerinin devam edip etmediğini takip edecek. İade taleplerinin karşılanıp karşılamadığını, İsveç’in PKK/YPG’ye silah gönderip göndermediği izleyecek. Terör örgütü FETÖ konusunda da İsveç ve Finlandiya’nın somut adım atıp atmadığını denetleyecek.
3 BASAMAKTA VETO KOZU
İsveç ve Finlandiya mutabakata bağlı kalmazsa, veto kozları devreye sokulacak. 3 kademeli veto kozu şöyle işleyecek: Türkiye, beklentiler karşılanmazsa İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine ait senedi imzalamayabilir. Mutabakat çerçevesinde atılan adımlar kâfi görülür ve senet imzalansa bile sonraki evrede bu senedin TBMM’nin onayına sunulması gerekiyor. Türkiye, bu basamakta da tekrar İsveç ve Finlandiya’nın uygulamalarına bakarak, atılan adımlar kâfi görmezse senedi Meclis’e sunmayabilir. Üçüncü ve son evrede ise senet Meclis’e sunulsa bile, o günkü koşullarda verilen kelamların yerine getirilip getirilmediğini bir sefer daha kıymetlendirilerek, üyelik senedini bekletilebilir ya da reddedilebilir. Öte yandan Türkiye, kararlı duruş sayesinde hem bu iki ülkede terör örgütlerine karşı önemli kazanımlar elde ederken, hem de İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine yeşil ışık yakarak, NATO’nun ‘açık kapı’ siyasetini desteklediğini somut olarak göstermiş oldu.
ÜYELİK SÜRECİ 1,5 YILI BULABİLİR
Finlandiya ve İsveç’in NATO üyelik süreci resmen başladı. Tam üyelik süreci 6 ay ile 5 yıl ortasında değişiyor. Rusya tehdidi altındaki İsveç ve Finlandiya’nın üyeliklerinin daha kısa sürebileceği belirtiliyor. Finlandiya Başbakanı sürecin bir yıl süreceğini açıkladı. AK Parti Küme Lider Vekili Uzman Ünal sürecin 1,5 yıl sürebileceğini tabir etti. İsveç ve Finlandiya’nın geçmesi gereken 7 basamak şöyle:
BİR: Ülke temsilcileri Brüksel’e davet edilecek.
İKİ: Davet edilen ülke NATO Genel Sekreteri’ne resmî niyet mektubunu gönderecek.
ÜÇ: NATO, Washington Antlaşması’na ek iştirak protokollerini hazırlayacak. Bunlar, NATO ülkeleri tarafından imzalanacak.
DÖRT: Protokoller NATO üyesi ülkeler tarafından kendi ulusal kanunları ve prosedürleri uyarınca onaylanacak. Türkiye’de kararı Meclis verecek.
BEŞ: Washington Anlaşması’nı saklayan ABD’ye yeni üyenin iştirakini öngören protokolleri kabul ettiklerine dair bildirim yapılacak.
ALTI: NATO Genel Sekreteri, yeni üyeyi ittifaka katılmaya davet edecek.
YEDİ: Katılım dokümanı muahedeyi koruma eden ABD’ye teslim edilecek, süreç bitecek.