Ogün Akkaya
ANKARA – Mali Hareket Misyon Gücü (FATF), kara paranın aklanması ve terörizmin finansmanını engellemede eksikleri olduğu gerekçesiyle Türkiye’yi geçtiğimiz yılın ekim ayında gri listeye aldı. Bir yılı aşkın müddettir gri listede bulunan Türkiye’nin ismi bu sefer kara liste için anılıyor.
CHP Genel Lider Koordinatör Başdanışmanı ve İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, hazırladığı haftalık kıymetlendirme raporunda “Türkiye’ye memleketler arası kara para soruşturması açılması yahut FATF’in kara listesine alınma ihtimali ciddileşti” tabirlerini kullandı. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ise bu sözlere karşılık “Ülkemize yönelik bir kara para soruşturması açılması ya da ülkemizin FATF kara listesine alınması katiyetle kelam konusu değildir” dedi.
‘BAKANLIK ŞEFFAF BİR BİÇİMDE KAMUOYUNA AÇIKLAMALI’
Uluslararası Şeffaflık Örgütü İdare Şurası Üyesi Oya Özarslan, Türkiye’nin kara listeye girme ihtimalini ve hali hazırda bulunduğu gri listeden çıkabilmesi için atması gereken adımları kıymetlendirdi.
FATF’in kara listesinde İran, Kuzey Kore ve Myanmar üzere ülkelerin yer aldığını söyleyen Özarslan, “Türkiye üzere bir ülkenin kara liste ile anılmaması gerekiyor. Türkiye’nin bu ülkelerle birlikte anılması bile rahatsız edici. Bakanlık bu durumu ciddiye alıyorsa FATF’e taahhütlerde bulunduysa ne üzere tedbirler aldığını da adım adım şeffaf bir halde kamuoyuna açıklamalı” diye konuştu.
‘FATF’İN SIKINTILI GÖRDÜĞÜ ALANLARDAN BİRİ SORUŞTURMALARIN DETAYLI YAPILMAMASI’
Türkiye’de kara para aklama soruşturmalarının nasıl yönetildiğine ait soru işaretleri bulunan birçok olayın gerçekleştiğini belirten Özarslan “FATF’in Türkiye’ye dair sorunlu gördüğü alanlardan biri soruşturmaların detaylı ve düzgün bir halde yapılmaması. Bilhassa kara para ve terör finansmanı soruşturmalarının detaylı ve düzgün bir formda yapılmaması. Kara para aklama ile ilgili birçok olay gerçekleşti. Örneğin Sezgin Baran Korkmaz davası” dedi.
Milletlerarası Şeffaflık Örgütü İdare Konseyi Üyesi Oya Özarslan FATF’in Türkiye’nin gri listeye girmesinden sonra hazırladığı takip raporunu hatırlatan Özarslan, Türkiye’nin yedi temel başlıkta daha detaylı çalışacağını ve kara para aklama soruşturmalarını daha derin hale getireceğini taahhüt ettiğini söyledi. Türkiye’nin gri listeden neden çıkamadığına dair ise Özarslan şunları kaydetti:
“Türkiye’de uyuşturucu trafiği ile ilgili çok fazla haber görüyoruz. Birleşmiş Milletler’in raporunda Türkiye en çok eroin yakalanan ikinci ülke sıralamasında. Uyuşturucu kara para aklamak için kullanılan öncül kabahatlerden bir tanesi. Uyuşturucu üzerine soruşturmaların nasıl yapıldığını göremiyoruz. Şeffaf ve detaylı bir süreç yürütülmüyor. Türkiye ile ilgili haberleri Meksika’da, Kolombiya’da, İtalya’da görüyoruz. Türkiye ayağı ne oldu bilemiyoruz. Bu bilinmezlik Türkiye ile ilgili soru işaretlerini artırıyor.”
‘TÜRKİYE’NİN RİSKLİ BÖLGELER ORTASINDA YER ALMASI, YABANCI YATIRIMCININ İŞTAHINI AZALTTI’
Türkiye’nin gri listede yer alıyor olması tıpkı vakitte yabancı bankalar ve yatırımcılarla olan bağlarını de etkiliyor. Bu süreçte Avrupa tarafından planlanan birtakım yatırımların iptal edildiğini söyleyen Özarslan, “Türkiye’nin riskli bölgeler ortasında yer alması, Türkiye’ye gelen yabancı yatırımcının iştahını azalttı. Rusya ile Ukrayna ortasındaki savaştan sonra Türkiye’ye gelen oligarklarla ilgili çok fazla haber olması Türkiye’ye kaynağı kuşkulu paranın girdiği, girmeye devam ettiği formunda yorumlanıyor. Bu durum Türkiye’ye gelecek olan yabancı yatırımcıyı etkiliyor” diye konuştu.
‘GRİ LİSTEDEN ÇIKILMASI KISA VADEDE OLABİLECEK BİR ŞEY DEĞİL’
Türkiye’nin gri listeden çıkabilmesinin yargı bağımsızlığı ve yürütülen soruşturmaların yordamına uygun olarak yapılabilmesinden ve sorumluların yargı önüne çıkarılabilmesinden geçtiğini belirten Özarslan, “Bu kısa vadede olabilecek bir şey değil. Çabucak Haziran 2023’e kadar Türkiye’nin bir ilerleme göstermesi lazım. Bu üzere soruşturmaların yapılması uzun vakit alır. Siyasi tesirlerden uzak olarak yürütülmesi gerekir. Türkiye’de bu hususta sorunumuz var. Yargının siyasi tesirlere açık olması üzere bir sorunumuz var. O yüzden çok muhtemel görmüyorum” dedi.
‘TÜRKİYE BİRÇOK ÜLKEDE HATALI OLANLARIN CİRİT ATTIĞI BİR YER OLMAMALI’
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yürütülen soruşturmaların hangi basamakta olduğunun kamuoyu ile paylaşılması gerektiğini tabir eden Özarslan, Türkiye iktisadına dahil edilen kaynağı belgisiz para akışına dair ise şunları kaydetti:
“Kaynağı meçhul, nereden nasıl geldiğini bilmediğimiz kirli para da Türkiye’ye giriyor olabilir. Türkiye’de kaçakçıların, hatalıların paralarının cirit atmasını istemeyiz. Kirli para nitekim buna uygun kanunsuz bir ortamı da yaratır. Türkiye hukuka uygun bir ülke olmalı. Birçok ülkede hatalı olanların, demokratik ülkelere giremeyenlerin, kara para aklayanların cirit attığı bir yer olmamalı. Kaynağı belgisiz paranın gelmesi bu mevzuda çok dert yaratıyor.”