Raporda, Hatay’daki duruma ait şu tespitlere yer verildi:
Koordinasyon çok zayıf: Kentte 12 Şubat 2023 itibariyle içme suyu ve elektrik yoktur. Akaryakıt sonlu istasyonlarda denetimli olarak verilmektedir. Vatandaşlar için barınma yerleri kâfi değildir. Otomobillerin içinde yahut çardakların etrafına naylon çevrilerek barınma yerleri oluşturulmaya çalışılmıştır. Kentte dışardan gelen yardımlar olmasa çok önemli ekmek, su ve besin yetersizliği kelam konusu olacaktır. Güvenlik kâfi olmadığı için gelen yardımların tertipli bir biçimde dağıtımı yapılmamaktadır. Kurumlar ortası irtibat ve uyum çok zayıf olarak gözlenmiştir. Mevcut halde AFAD uyumu gereğince sağlayamamakta, tüm kenti ve muhtaçlıkları kapsayacak bir plan yapamamaktadır.
Depremzedelerde, ümitsizlik, şiddetli öfke yansıları olduğu gözlendi: Zelzele bölgesine birinci gelen istekli ruh sıhhati tabiplerinden Dr. Hande Gazey’in müşahedelerine nazaran, mevcut hastaneler depremzedelere yakın olmadığından gönüllüler tarafından sağlanan ana üç revir temel sıhhat sunucusu üzere gözükmektedir. Dr. Gazey’in görüştüğü kimselerde tekrar yaşantılama, derealizasyon, anksiyete, ümitsizlik, uyku sıkıntıları, izolasyon, şiddetli öfke reaksiyonlarının olduğu anlaşılmıştır. Görüşmelerde enkaz arama çalışmalarının gecikmesi ve yetersizliği öfkenin en fazla yöneldiği temadır. Vakit geçip umutlar azaldıkça öfke duygusu artmaktadır.
Kentte yaşayanlarda çocukları, kendileri ve aile bireyleri ile ilgili tasalar mevcuttur. Bölgede yaşayan insanların nizamlı kullanılan ilaçlarının birden fazla enkazda kaldığı için eczanelerden toplayabildikleri ilaçları ne olduğunu bilmeden aldıkları ve bir sağlıkçı gördüklerinde ellerindeki ilacın ne olduğunu sorma biçiminde davranışları gözlenmiştir. Sorulan sorular en çok antihipertansif, antidiyabetik ve antidepresan ilaçlar ile ilgilidir.
Hastaların bakımlarını ya kendileri ya da yakınları yapıyor: Samandağ’da; Yeni devlet hastanesinde zelzele öncesinde var olan idari işçi ve sıhhat çalışanının çabucak hemen hiç birisinin vazife yapabilir durumda olmadığı öğrenilmiştir. Hastanedeki sıhhat hizmetleri ve hastanesinin yönetimi neredeyse tümüyle İstanbul’dan gelen istekli tabipler tarafından yürütülmektedir. İstekli olarak hizmet veren doktorların barınma sorunu bulunmaktadır. Hastanede yardımcı sıhhat çalışanı olmaması hastaların bakımlarını ve muhtaçlıklarını kendilerinin yahut yakınlarının yapmasını mecburî hale getirmiştir. Yakını olmayan hastaların bakımlarında ise büyük sıkıntılar yaşanmıştır. Bu işçinin yaşadığı çaresizlik ve tükenme görüşmelerde besbelli olarak gözlenmiştir. İlçe genelinde yapılandırılmış bir psikososyal hizmet ünitesi yoktur. Etraftan gelen ruh sıhhati profesyonelleri olmakla birlikte gezici gruplarda de yapılandırılmış bir hizmet sunumu gözlenmemiştir.
İlaç eksikliği bulunmakta: İskenderun; Yeni devlet hastanesinde, 22 yataklı olan Psikiyatri servisleri üçüncü gün boşaltılmış olup hala yataklı hizmet verebilecek durumda değildir. Çabuk formda yapı güvenliğine yönelik standartlara uygun bir kıymetlendirme yapılırsa hizmete açılabilir. Önemli bir ilaç eksikliği bulunmaktadır. Hala faal bir çocuk ergen psikiyatristinin olmadığı, bir tabibin geldiği ancak daha sonra bölgeden ayrıldığı bildirilmiştir.”
Raporda, Adana’daki 1 haftalık izlenimlerine ait şu sözler yer aldı:
Ruh sıhhati hastanesine müracaatlar birinci günden beri artıyor: Çadırların yerleşiminin sistemsiz olduğu, kiminde çadır gibisi mukavva yapıların kullanıldığı, psikososyal takviye hizmetlerinin şimdi başlamadığı belirtilmiştir. Bölge Ruh Sıhhati Hastanesi tüm bölgeden hasta kabul ediyor, fakat genel hastane içinde olmadıkları için başka branşlara danışamadıkları, afetten yeni çıkarılmış, tıbbi sıkıntıların eşlik ettiği hastaların genel psikiyatri hastanesi içinde takip edilmesi sorunu var. Ruh Sıhhati Hastanesi’nde birinci gün 18 müracaat olmuş. Sonrasında müracaatlar evvel 100, sonra 200 ve daha sonra 400’lü sayılara ulaşmış. Zelzele nedeniyle müracaatlarda randevu aranmıyor. Yakınları kayıp çocuklar için bir toplumsal hizmet uzmanı hemşire ve psikologlardan oluşan bir grup oluşturulmuş vazife yerlerine nakledilmiştir.”
TDP’nin zelzele raporunda acil teklifler şöyle sıralandı:
>> Adana Ruh Sıhhati Hastanesi’nde fraktür, post-op ya da yetmezliği olan hastaların mümkün mertebe gönderilmemesi önerilir.
>> Travma afet kayıt sistemi süratle devreye sokulmalıdır.
>> Misyon yapan işçi de zelzele yaşadı, onların dinlendirilmesi ve hayatlarını yine kuracak kaynaklar sağlanmalı.
>> Mevcut uzman doktor atama takımlarında mecburî vazife gün sayısı azaltılarak istekli talep oluşturulması ve yeni atamaların yapılması elzemdir.
>> TRSM kayıt sistemlerinden hastalara ya da yakınlarına ulaşılarak tedaviye erişimlerinin sağlanması acil bir gerekliliktir.