Türk-İş, kasım ayı açlık ve yoksulluk hududu bilgilerini açıkladı. Kasım ayında, açlık hududu 7 bin 786 TL; yoksulluk sonu ise 25 bin 364 TL olarak gerçekleşti.
Verilere nazaran, yılın birinci 11 ayında fiyatlardaki değişim oranı yüzde 90.02 olurken 12 aylık artış oranı ise yüzde 137.38 oldu. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ aylık 10 bin 171 TL’ye yükseldi.
Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması meblağı (açlık sınırı) 7 bin 425 TL’den 7 bin 786 TL’ye, besin harcaması ile giysi, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi muhtaçlıklar için yapılması mecburî öbür aylık harcamalarının toplam fiyatı (yoksulluk sınırı) 24 bin 186 TL’den 25 bin 364 TL’ye yükseldi.
Süt ve süt eserleri vurgusu
Türk-İş açıklamasında çiğ süt fiyatlarına dikkat çekilerek “Düşük tutulan resmi çiğ süt fiyatları sebebiyle daha çok üreticinin üretimden çekilmesi süt, süt eserlerinin büyük oranda ithalatını gerektirebilir ve bu durum orta-uzun vadede çok daha değerli olmalarına neden olabilir. Market markalı ucuz sütlerin fiyatı 15,5 TL’ye yükselirken genelde ortalama litre fiyatı bir ayda yüzde 8 artarak birinci kere 20 TL’yi aştı.Kasım ayında peynir yüzde 12, yoğurt yüzde 5 fiyat artışı yaşadı.” denildi.
Dana kıyma 139 TL, kuşbaşı 147 TL’ye yükseldi. Kuzu eti yüzde 6 zamlandı. Tavuk eti fiyatı ise yüzde 7 geriledi. Kış mevsimine girerken balık arzı artışı nedeniyle ortalama balık fiyatları düştü. Bir ayda kuru fasulye yüzde 6, yeşil mercimek yüzde 8, nohut yüzde 10 zamlandı. Kırmızı mercimek fiyatı da aşağı istikametli seyir izledi. Yumurta fiyatı bu ay sabit kaldı.
Aylık düzeyde pirinç yüzde 8, bulgur yüzde 5 oranında zamlandı. Makarnanın fiyatı düştü. Un ve irmik fiyatları yükseldi. Ekmek fiyatı birebir kaldı.
Sebze ve meyveler
Ayçiçek yağının fiyatı birtakım marketlerde uygulanan promosyonun tesiriyle biraz geriledi. Bir ayda zeytinyağı yüzde 7, tereyağı yüzde 9 zamlandı. Margarin fiyatları da arttı. Tereyağındaki bu yüksek artırımın sebeplerinin başında süt üretiminin azalması bulunmaktadır.
Semt pazarlarında yeşil soğan, kıvırcık üzere salata yeşilliklerinin fiyatları artarken pırasa, ıspanak üzere yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları düştü. Türk mutfağının değerli kesimlerinden olan patates yüzde 25 artırımla bu ay ortalama 12.5 TL’den tezgâhlarda bulundu. Kış sebzelerinden brokoli, karnabahar, yeşil lahana, limon fiyatları düşerken domates, salatalık, biber üzere sera sebzelerinin fiyatları arttı. Domates ortalama 17 TL, salatalık ortalama 20 TL’den satıldı.
“Ücret gelirlerini resmi enflasyon oranında ve kısmen biraz üzerinde artırmak mevcut yoksulluğun devamı anlamındadır”
Türk-İş açıklamasında şu tabirlere yer verildi:
“Dört kişilik bir ailenin yalnızca mutfak harcaması için yapması gereken mecburî harcama meblağı geçen aya nazaran 361 lira artış gösterdi. Yılbaşına nazaran bu fiyat 3 bin 689 liraya ulaştı. Besin yanı sıra halkın belini büken kira, ısınma, elektrik, su, ulaşım, vb. mecburî harcamalar da dikkate alındığında haneye girmesi gereken gelir düzeyi ortaya çıkmaktadır.
İçinde bulunulan geçim koşullarını dikkate almadan, aşınmış fiyat gelirlerini resmi enflasyon oranında ve kısmen biraz üzerinde artırmak mevcut yoksulluğun devamı manasındadır. Öncelikle yapılması gereken, Memleketler arası Çalışma Örgütü’nün (ILO) tanımladığı “insan onuruna yaraşır” bir fiyat geliri düzeyi belirlemektir. Enflasyona karşı korunması ve refah hissesi eklenmesi gereken gelir seviyesi belirlenen bu fiyat kabul edilmelidir.”