Türk Sinemasının tam olarak ne olduğu ya da bu türlü bir sinemanın olup olmadığı uzun yıllardır tartışılır. Bilhassa 80’lerden sonra yaşanan durağanlık gişede 1995 sonrası, bağımsız sinemada ise 2000’ler sonrası son buldu. Son 15 yıldır gişede nüfusa oranla yüksek bir grafik kelam konusuyken adresi şenlikler olan sinemaların üretimi çoğaldı, dünya şenliklerinde mükafatlar alındı. Nuri Bilge Ceylan’ın Cannes’da, Semih Kaplanoğlu’nun Berlin’de, Mahmut Fazıl Coşkun’un Venedik’te mükafatlar alması sinemamızın dünyada belirli bir yere geldiğini gösteriyor (ismi geçen 3 şenlik dünyanın en kıymetli 3 sinema şenliği olarak görülüyor).
Yerli gişe sinemalarımız de milyonlarca kişi tarafından izleniyor. Avrupa’da yerli sinemaların izlenme oranı en yüksek olan ülkeyiz. TRT’nin ortak imalcisi olduğu yabancı sinemaların Oscar’dan Sundance’e Cannes’dan Berlin’e ödül alması da hatırı sayılır muvaffakiyet. Fekat kimi göstergeler sinemamızın bilinirlik sorunu olduğunu gösteriyor. Bunun yanı sıra örnek olarak sunacağım, ismini vereceğim ve vermeyeceğim birtakım sinemacıların açıklamaları ise aşikâr bir yaştan sonra sinema izleme ile olan bağın koptuğunu gösteriyor.
TÜRK SİNEMASI İZLEMEMİŞ SİNEMACI OLUR MU?
NURİ BİLGE CEYLAN’IN FOTOĞRAFINI TANIMADI!
İkinci örnek ise TRT 12 Punto ödüllerinde yaşandı. Ustalık sınıfı için tertibe katılan kıymetli proje danışmanlarından Alvaro Vega, belge hazırlama örneği gösterirken internete ‘Türk yönetmen’ yazdı ve Nuri Bilge Ceylan’ın fotoğrafını alarak kullandı. “Bu kişiyi tanıyan var mı” dedi. Kendisi de tanımadı. Nuri Bilge Ceylan ismini ve sinemalarını bildiğinden eminim (öyledir umarım). Fakat fotoğrafını tanımadı. Rastgele biri olsa sıkıntı değil fakat sinema profesyoneli birinin Cannes’da dağıtılan bütün mükafatları almış birinin simesını bilmemesi garip geldi. Sanki Fransız, İtalyan ya da Alman olsa bu türlü mi olurdu?
İki örnek birbirinin tıpkı değil şüphesiz. Lakin sonuçta “sinemamızın ve yaşayan en kıymetli ismi diyeceğimiz kişinin bilinirlik sorunu mu var”, diye bir soru aklımıza geldi.
Yakın periyotta benzeri örnekleri ülkemizde de yaşadım. Bilhassa belirli bir yaşa gelmiş ve sinema ismine kıymetli kelamlar söyleyen, üretimler yapan bireylerin sinema izlemediğini söylediğine şahit oldum. Hiç izlememek değil tahminen lakin az izlemek de bir sorun. Geçtiğimiz yıl da Türkiye’ye gelen değerli bir sinemacı yalnızca Yılmaz Güney’in ismini verebilmişti. Benzeri örnekleri çoğaltabiliriz. Bu durumda sinema bölümünün ve ülkede sinema ismine aktör olan herkesin ve kurumun başını ellerinin ortasına alıp düşünmesi gerekir mi?
SORULAR, SORULAR…
STK’LAR NE YAPMIYOR?
Sivil Toplum Kuruluşlarının hissesine ne düşüyor? Daha da kıymetlisi ulusal ya da milletlerarası STK’larımız sinemanın gücünün farkında mı? Değilse bu mesuliyeti yerine getirmemenin bir izahı var mı? Tahlil odaklı olmak gerekirse… STK’lar kendi güçlerini sinemanın gücü ile birleştirip harekete geçmemeli mi? Oscar başta olmak üzere sinema tertiplerinde Türk sinemalarının istek görmemesinin sebeplerinden biri de bu bilinirlik sorunu değil midir? O halde harekte geçmek için ne beklenir?
ZAMANIN RUHU VE SİNEMA İZLEMEME!