Bu yıl, tüm vakitlerin rekorunun kırıldığı 2019 yılı bilgilerini hedefleyen turizm kesiminde orta eleman ıstırabı yaşanıyor. Pandemi nedeniyle farklı bölümlere yönelen çalışanın yeri doldurulamazken, 8, 10, 15 bin lira maaşla çalışacak eleman bulunamıyor.
Turizm kenti Antalya, yerli ve yabancı tatilcilerin en çok tercih ettiği destinasyonların başında geliyor. Her yıl milyonlarca ziyaretçiyi ağırlayan kent, tüm vakitlerin rekorunu 2019’da 15 milyon 644 bin 108 turistle kırdı. Pandemi nedeniyle kapanmayla geçen 2 yılın akabinde 2021’de 9 milyon kişiyi ağırlayan kentte turizm bölümü temsilcilerinin maksadı, 2022’de 2019 bilgilerini yakalamak.
Nisan, mayıs ve haziran aylarında hava sıcaklıkları mevsim normallerinin altında seyrettiği için tatilcilerin temmuz ve ağustosa ağırlaşması nedeniyle kesimin 2019 sayılarını az bir kayıpla yakalayacağı iddia ediliyor. Yıl sonunda toplam 12 milyon turistin kente gelmesi bekleniyor.
Pandemi periyodunda kapanan turistik tesisler, farklı dallara yönelen çalışanları nedeniyle bugünlerde nitelikli iş gücü düşüncesi çekiyor. Pandemide otellerde misyon alan yetişmiş mutfak ve servis elemanlarının yanı sıra ön ofis, housekeeper alanlarında da önemli kayıplar yaşandı. Yeni iş kollarında çalışmaya başlayan otel çalışanları geri dönmeyince onların yerini dolduracak yeni elaman bulmak zorunda kalan yöneticiler, işe alım sürecinde çalışana lojman, yemek, sigorta, yan haklar ve 8 ila 15 bin lira ortasında maaş teklif ediyor.
Buna karşın çalışanların turizm dalına dönemlik gözüyle baktığı için yanaşmadığını belirten Antalya Büyükşehir Belediyesi Turizm Danışmanı ve Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) eski lideri turizmci Osman Ayık, turizmin 12 aya yayılması noktasında çalışmalar yapılırsa bölüm çalışanlarının da meslek planlayacağı için turizme sıcak bakacağını söyledi. Ayık, “Pandemi bugüne kadar turizm kesiminde beşere yapılan tüm birikimin kaybolmasına neden oldu. Dalın tekrar bu hususta önemli yatırım yapması lazım. Kesimimizin en büyük özelliği, beşere beşerle hizmet ederiz. Yetişmiş eleman bizim en pahalı varlığımızdır. Onları korumak ismine çalışmalar yapmamız lazım” dedi.
Yasal mevzuatlarda da çalışmalar yapılması gerektiğini kaydeden Osman Ayık, “Ara eleman konusunda son derece büyük açık var. Bölüm çok dert içinde. Aşçı yardımcısı, maid, bulaşıkçı, komi, garson hatta bahçıvan bulamazsınız” diye konuştu.
‘Çok fazla elemanımızı kaybettik’
Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Lideri Ülkay Atmaca ise pandemi öncesinde başlayan nitelikli eleman gereksiniminin bu süreçte arttığını kaydederek, “Sektör olarak çok fazla çalışanımızı kaybettik. Şimdilerde eski çalışanlarımızı bölüme nasıl tekrar kazandırabiliriz bunu düşünüyoruz. Belek’te 6, 8, 10 bin liralara çalışacak işçi bulunamıyor” tabirini kullandı.
Serik ilçesi Belek bölgesindeki 5 yıldızlı bir otelin genel müdürü Ali Kızıldağ da orta eleman sorunu yaşadıklarını söyledi. Amaçların 2019 yılı dataları olduğunu belirten Kızıldağ, şunları kaydetti:
“Çok enteresan bir devirden geçiyoruz. İvme çok yeterli. Avrupalı turistin Türkiye’ye dönüşü çok âlâ oldu. Pandemiyle birlikte ulaşım ve konaklama dalında insan kaynağı kaybı yaşandı. Bunların tekrar bölüme dönüşü üzere bir beklentimiz yok. Operasyonel departmanlarda çok sorunumuz var. Mutfakta 180, serviste 200, housekeepingte 200 bireyle çalışıyorsunuz. Bu departmanlarda çok gereksinim var. Bugün zincir otellerin genel müdürlerinin birçok işin mutfağından, dalın en altından yetişerek o noktalara geldi.”
10 yıldır otelde barmen olarak çalışan Bedirhan Öztürk, maaşların tatmin edici seviyede olduğunu belirtti. Meslek hedefleyenler için dalın âlâ bir seçenek olduğunu kaydeden Öztürk, “Maaşlarımız memur maaşlarına yakın. Çok şükür kazanıyoruz” dedi.
Otelde garson olarak çalışan Gamze Memiş de kaidelerin otellere nazaran değiştiğini söyledi. Maaşların taban fiyatın 2-3 katı üzerinde olduğunu aktaran Memiş, “Turizm dalında çalışmak daha mantıklı. Kafe ve restoranlarda 10-12 saat çalıştırılırken otellerde 8 saat. Şu an çalıştığım yerden memnunum” diye konuştu.