İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yıkılan Buca Cezaevi yerinin yeşil alan yüklü bir kullanımla kamuya kazandırılması için hazırladığı plan, belediye meclisinde oy çokluğuyla kabul edildi. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın planıyla ilgili “Orası sıkışmış. Beton, bina, bir tek ortada boş bir alan var şu an” diyen İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, “Burası Buca’nın, İzmirlinin malıdır, hepimizin hakkı var. Burayı gözümüz üzere korumak hepimizin boynunun borcudur. Naçizane tavsiyem; plandan vazgeçsinler ve orayı Buca’ya yeşil alan olarak ikram etsinler” diye konuştu.
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ekim ayı olağan meclis toplantısının üçüncü oturumu dün akşam Lider Tunç Soyer’in yönetiminde yapıldı. Buca Cezaevi’nin yıkılmasının akabinde İzmir Büyükşehir Belediyesi’nce hazırlanan, arazinin rekreasyon ve otopark alanı olarak düzenlenmesini içeren nazım imar planları mecliste kabul edildi. İzmir Büyükşehir Belediyesi Park ve Bahçeler Dairesi Başkanlığı’nın Buca’nın kamusal açık alanlara olan muhtaçlığının karşılanmasına yönelik talebi doğrultusunda hazırlanan planlar AKP ve MHP Grubu’nun ret oylarına karşılık, CHP ve UYGUN Partili üyelerin kabul oylarıyla meclisten geçti.
‘Korumak boynumuzun borcu’
Kentin yeşil dokusunun bozulmaması için Büyükşehir Belediyesi’nin aldığı tarihi karara ait konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, şunları söyledi:
“Bu cezaevinin oradan kaldırılmasıyla ilgili irade koyan herkese İzmir Büyükşehir Belediye Lideri olarak ve tüm meclisimiz ismine şükranlarımızı sunuyoruz. Bu İzmir için çok değerli bir adım olmuştur. Büyük bir takdir ve hürmetle bu kararı verenleri selamlamak istiyoruz. Lakin ondan daha beter bir kentsel tasarım ortaya konulmasına da asla müsaade vermeyiz. Zira burası Buca’nın, Buca halkının, İzmirlinin malıdır, hepimizin hakkı vardır. Münasebetiyle da orayı gözümüz üzere korumak hepimizin boynunun borcudur. Hepimiz İzmirliyiz ve İzmir’e sahip çıkmaya çalışıyoruz. Biz Büyükşehir Meclisi olarak hukuktan evvel hukukun da temeli olan kamu vicdanıyla hareket ediyoruz. Ve kamu vicdanı bize burayı bu kente bir yeşil alan olarak kazandırmayı öngörüyor. Kamu vicdanı bunu söylüyor. Kamu vicdanı sahibi hiçbir kimse burada yeşil olmasın diyemez.”
‘Yeşil alan olarak ikram etsinler’
Sözlerini sürdüren Lider Soyer ayrıyeten Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na seslenerek, “Fotoğraflarını gördük. Orası sıkışmış. Beton, bina, bir tek ortada boş bir alan var şu an. Gelecek kuşaklar için orayı park yapmak boynumuzun borcudur. Bu kadar kolay. Bakanlığımıza naçizane tavsiyem; yetkili arkadaşlarımız buradan iletirlerse… Vazgeçsinler. Bu plandan derhal vazgeçsinler! Burayı, Buca’ya yeşil alan olarak armağan etsinler. Zira eminim ki muhtarlarımız, vatandaşlarımız, derneklerimiz herkes yarından itibaren itiraz sesini yükseltecek. Eminim. Bunu yaşayacağız ve göreceğiz” diye konuştu.
‘Devlet yalnızca siz değilsiniz’
Süreçle ilgili teknik bilgilendirme yapan Büyükşehir Belediye Meclisi CHP Küme Başkanvekili Murat Aydın, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın hazırladığı planda yeşil alanların azaldığını ve betonlaşmanın arttığını aktardı. AKP ve MHP kümelerinden gelen tenkitlere karşılık veren ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin alan için hazırladığı tasarıyı da örnek gösteren Aydın, iki planın görsellerini kamuoyuna sundu. Büyükşehir Belediyesi’nin planlarının Buca’nın yeşil alanını artıracağını vurgulayan Aydın, “’Atı alan Üsküdar’ı geçti’ diyorlar. Atı aldılar ancak Üsküdar’a varmadılar. ‘Devletle çatışılmaz’ dediler. Bu 14’üncü Louis’in anlayışıdır. Bugünün anlayışı değildir. Devlet yalnızca siz değilsiniz. Devlet herkes. ‘Buca’ya 70 bin metrekare inşaat yapmak istiyoruz, biz betonu seviyoruz’ diyorsanız çıkın Buca halkına söyleyin. Bunu açık yüreklilikle söyleyin” dedi. Aydın, büyükşehir planlarını kastederek, “Biz ve İzmir halkı bunu istiyoruz. Kelamın özü budur” dedi.
Konuşmaların tamamlanmasının akabinde oylamaya geçildi. Mecliste yapılan oylamada yeni planlar için karar oy çokluğuyla kabul edildi.
Süreç nasıl işledi?
Buca Cezaevi alanı, 1962’de onaylanan birinci planında “cezaevi alanı” iken 1981’de Mülga Bayındırlık İskan Bakanlığı’nca yapılan plan ile “konut, eğitim ve park alanı” olarak planlandı. Alana konut imarı bu tarihte getirildi. Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı’nın talebiyle yapılan ve 25 Nisan 2003’te İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından onaylanan 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı değişikliğinde ise bir kısmı “Ticaret Seçenekli Konut Alanı”, kısmen de “Park, Otopark ve Konut” kullanımlarına alındı.
Buca genelinde 6 Eylül 2011’de onaylanan ve hala geçerli olan 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı Revizyonu’nda ise 2003’teki plan kararı tıpkı halde aktarılarak, alanın bir kısmı “Tali İş Merkezleri ve Ortaöğretim Tesis Alanı”, kısmen de “Yol, Otopark, Park ve Dinlenme Alanı” kullanımlarında kaldı.
20 Ekim 2003’te Büyükşehir Belediyesi’nin onayladığı ve hala yürürlükte bulunan 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı’nda ise kelam konusu alanın 24 bin 580 metrekarelik kısmı ticaret yahut konut alanı (toplam inşaat alanı 36 bin 780 metrekare), 7 bin 650 metrekarelik kısmı eğitim tesis alanı, 20 bin 600 metrekarelik kısmı park alanı, 6 bin metrekarelik kısmı otopark alanı olarak işaretlendi.
Son olarak 9 Ağustos 2021’de Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nca hazırlatılan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliği teklifi İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne iletildi. Büyükşehir, kurum görüşünde mevcut uygulama planında yaklaşık 40 bin metrekare olan inşaat alanının 70 bin metrekareye çıkarıldığına, eğitim alanının 7 bin 650 metrekareden 4 bin 500 metrekareye, yaklaşık 20 bin 600 metrekare olan park alanının da 7 bin 400 metrekareye düşürüldüğüne, 6 bin metrekare otopark alanının ise büsbütün kaldırıldığına yer vererek yeni bir düzenleme talep etti.
Gelinen noktada bakanlıkça ilgili planlarda kamusal alanı artıran rastgele bir çalışma yapılmadığı için Büyükşehir Belediyesi tarafından yeni plan çalışması yapıldı.