Ticaret Bakanlığından edindiği bilgiye nazaran, Resmi Gazete’nin 1 Nisan 2022 tarihli sayısında yayımlanan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanunu’nda değişiklik öngören yeni düzenleme, tüketicileri daha ileri düzeyde müdafaayı amaçlıyor.
- Tüketici Hakem Heyeti’ne müracaat sonu 30 bin TL’ye çıktı.
- Tüketicinin çeşitli nedenlerle borcunu vaktinde ödeyemeyerek temerrüde düşmesi durumunda satıcı ‘sözleşmemiz böyle’ diyerek kalan borcun tamamını isteyemeyecek.
- Tüketicinin, yazılı yahut kalıcı bilgi saklayıcısı aracılığıyla açık talebi olmaksızın kredi irtibatlı sigorta yaptırılamayacak
- İnternet üzerinden alışverişlerde yani aralıklı mukavelelerde tüketiciye siparişinin 30 gün içinde ulaşmaması durumunda, tüketici mukaveleyi feshedebilecek.
- Yenilenmiş olarak satılan eserlere 1 yıl garanti verilecek.
Bu kapsamda, devre tatiline ait düzenlemeler, kanunun yayımıyla birlikte yürürlüğe girdi. Kanundaki kararların büyük kısmı ise bugünden itibaren uygulamaya konulacak.
Nisandan sonra bunlara ait birtakım ikincil düzenlemeler de yapıldı.
Kanunla gelen yeni düzenlemeler şunlar:
Taksitle satış kontratlarında tüketicinin temerrüde düşmesi halinde, tüketiciler lehine düzenleme yapıldı. Tüketicilerin temerrüde düşmesi halinde tüm borcun talep edilebilmesi konusunda kontrat bedelinin dikkate alınması sağlanarak, ödeme zahmetine giren tüketicinin tüm borcunu ödemesinin daha geç talep edilmesi sağlandı.
Tüketicilerin, tüketici kredisi mukavelelerinde 14 gün içinde cayma haklarını kullanarak yalnızca krediden yararlanılan periyoda ait faizi ödeyerek kapatabilecekleri kredi borçlarında, bu cayma hakkının kullanılmaması nedeniyle faize ek olarak ödedikleri fiyat ve komitelerin maliyetine katlanmaları önlenecek.
30 GÜN ÖNCESİNDE BİLDİRİM YAPILMASI KAİDESİ KALDIRILDI
Kredi kartı yahut kredili mevduat hesabı üzere bilinmeyen vadeli kontratlarda yapılan faiz oranı indirimin uygulanabilmesi için 30 gün öncesinde bildirim yapılması kuralı kaldırıldı. Akdi faiz oranının düşürülmesi durumunda da bu değişikliğin tüketiciye bildirildiği periyoda ait son ödeme tarihinden itibaren uygulanabilmesine imkan sağlandı.
E-TİCARET ALIŞVERİŞLERİNDE GÜVENCE
Tüketici ve konut kredilerinde bunlarla ilgili olmayan sigortalar ve yan finansal eser ve hizmetler yasaklandı. Bankaların sigortasız kredi seçeneğini de tüketiciye sunmak kuralıyla kredi temaslı sigortayı içeren bir teklifi tüketiciye sunabilmelerine imkan tanındı. Tüketicinin bu iki teklifi de kendi iradesiyle değerlendirmesi ve ister sigortalı ister sigortasız teklifi tercih edebilmesi sağlandı.
Ön ödemeli olarak tüketicilere satılan konutun azami teslim müddeti 48 aya çıkarılırken mukavelede belirlenen teslim tarihine uyulması da mecburî hale getirildi.
KESİNTİSİZ BİR SİSTEM KURULACAK
Tüketicilerin e-ticaret alışverişlerinde taraf olduğu aralıklı kontratlara ait olarak aracı hizmet sağlayıcılar, tüketicilerin bildirim ve taleplerini iletebilecekleri ve takip edebilecekleri kesintisiz bir sistem kuracak. Aracı hizmet sağlayıcıların uzaklıklı mukavelelerin bedel tahsilatına da aracılık etmeleri durumunda, bedel kendilerinde kaldığı sürece teslim yahut ifa ile cayma hakkının kullanımında satıcı yahut sağlayıcı birlikte sorumlu olacak.
YENİLENMİŞ TELEFONA YASAL ALTYAPI
Cep telefonu üzere tüketicilerin sıklıkla değiştirdiği ve ithalatta kıymetli yer tutan eserlerin Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilen yenileme merkezleri aracılığıyla donanım, yazılım yahut fiziki özelliklerinde güzelleştirme yapılarak, en az bir yıl garantili olacak formda tüketicilere tekrar satılması sağlanacak.
Yetkili servis istasyonları dışında tüketicilere hizmet sunan özel servis istasyonlarının yetkili servis istasyonu algısı oluşturacak formda hizmet vermesinin önlenmesi için buralara fiş, tabela ve broşür üzere her türlü tanıtım ve faaliyetlerinde “özel servis” ibaresi kullanma zaruriliği getirildi.
Garanti mühleti tamamlandıktan sonra yedek modülün temin edilememesi, servis istasyonunun bulunmaması üzere münasebetlerle satış sonrası hizmetin verilmemesinin önüne geçilmesi gayesiyle Bakanlıkça belirlenen kullanım ömrü müddetince tüketiciler, üretici ve ithalatçılardan ziyanlarının tazminini talep edebilecek.
TÜKETİCİNİN HAK ARAMA İMKANI GENİŞLETİLDİ
Tüketici hakem heyetlerine müracaat hududu 15 bin 430 liradan 30 bin liraya çıkarıldı. Ayrıyeten, tüketicinin yerleşim yeri yahut tüketici sürecinin yapıldığı yerde karar veren tüketici hakem heyetinin bulunmaması halinde bu tüketicilerin rastgele bir hak kaybına uğramadan o yer kaymakamlıklarına müracaat yapılabilmesine imkan sağlandı. Tüketicilerin, tüketici mahkemesine erişiminin kolaylaştırılması hedefiyle hakem heyeti kararlarına karşı yapılacak itirazlarda, kararı veren heyetin bulunduğu yerdeki mahkemenin yanı sıra tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesi de yetkili olacak.
‘HAPİS CEZASI YÜRÜRLÜĞE GİREBİLECEK’
Tüketici hakem heyetinden çıkan kararla ilgili de mahkemeye itirazda bulunabilineceğini anlatan avukat Ertan, bilhassa devre tatil ve devre mülk satışlarıyla ilgili tüketicilerin çok fazla şikayette bulunduğunu belirterek,
“Ön ödemeli konut satışları, devre tatil, devre mülklerle ilgili önemli değişiklikler var. Şayet kanunda yasak olan ön ödemeli devre tatil satışı ya da mülkiyet hakkı tanıyan devre tatil satışı yapıldıysa bu satışa aracılık edildiyse vatandaşın şikayeti halinde bu yasal yasaklara riayet etmeyen bireylere karşı mahpus cezası yürürlüğe girebilecek. Ağır para cezaları da kelam konusu. Devre tatil ve devre mülk satışlarında kanunun koyduğu tüketiciyi koruyan kuralları bertaraf etmek için şirket payı kooperatif, dernek ve vakıf üyeliği yoluyla devre mülk devre tatil satışları yapılıyordu. Bunlar yasaklandı. Bu yasağa uymayanlar ve buna aracılık edenlere 3 yıldan 6 yıla kadar mahpus cezası öngörülüyor” diye konuştu.
TESLİMDE GECİKMEYE PARA CEZASI
Tüketicilerin eserlerin vaktinde teslim edilmemesi konusunda sıklıkla müracaat yaptığını belirten Salih Emrah Ertan, kanunda mevzuyla ilgili tüketicilerin sorunun tahlilini sağlamanın yanı sıra Ticaret Bakanlığı’na şikayette bulunarak firmalara idari para cezası kesilmesinin yolunu açabileceğini söyledi. 1 Ekim’den itibaren daha evvel kanunda olmayan, yenilenmiş eserle ilgili bir husus getirildiğini de kaydeden Ertan, “Müşterinin garantiden değiştirdiği ve ikinci ele düşmüş eserlerin bakanlığın yetki verdiği merkezlerde yenilenmesi, bakımlarının, tamirlerinin yapılması, her birine birer elektronik kimlik numarasının verilmesi, bu eserlerin yetkili merkezlerde onarıldığı bilgisinin yer alması halinde bu eserlere artık 1 yıl garanti getiriliyor. Vatandaş ikinci el eserlerde de artık 1 yıl garantili korunabilecek” dedi.