TÜİK, 2021 yılı Teşebbüs Özelliklerine Nazaran Dış Ticaret İstatistikleri’ni açıkladı. Buna nazaran; ihracatın yüzde 41,6’sını, ithalatın ise yüzde 61,4’ünü büyük ölçekli teşebbüsler yaptı. Dış ticaret istatistikleri ve iş kayıtları sistemi kullanılarak, elde edilen bilgilere nazaran; 2021 yılında 101 bin 319 teşebbüs ihracat, 102 bin 931 teşebbüs ise ithalat yaptı.
Yapılan eşleştirmede, ihracat ve ithalat yapan teşebbüslerin yaklaşık yüzde 100’ünün bilgilerine ulaşıldı. Bu teşebbüsler, toplam ihracatın ve ithalatın yaklaşık yüzde 100’ünü gerçekleştirdi. Toplam ihracatın yüzde 19,7’sini yapan 1- 9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli teşebbüsler, toplam ihracat yapan teşebbüslerin yüzde 62,6’sını oluşturdu.
İhracatta 10- 49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 19,2, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 19,4, 250 artı kişi çalışanı olan büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi ise yüzde 41,6 oldu.
Toplam ithalatın yüzde 10,6’sını 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli teşebbüsler yaptı. İthalatta 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 11, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 16,9 oldu. 250 artı kişi çalışanı olan büyük ölçekli teşebbüslerin ithalattaki hissesi yüzde 61,4 olurken; bu teşebbüsler toplam ithalat yapan teşebbüslerin yüzde 3,1’ini oluşturdu.
İHRACATIN YARISINDAN FAZLASI SANAYİ DALINDAKİ GİRİŞİMLERDEN
Teşebbüsün ana faaliyetine nazaran; ihracatın yüzde 55,5’ini, ithalatın ise yüzde 54,8’ini sanayi dalında faaliyet gösteren teşebbüsler yaptı. Ana faaliyeti ticaret olan teşebbüslerin ihracattaki hissesi yüzde 40,9, ithalattaki hissesi ise yüzde 32 seviyesinde gerçekleşti. Sanayi kesiminin ihracatında 250 artı kişi çalışanı olan büyük ölçekli teşebbüsler, yüzde 67,2 hisse ile öne çıktı. Ticaret kesiminin ihracatında ise yüzde 92 hisse ile 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli teşebbüslerin hakimiyeti devam etti. Sanayi dalı ithalatında büyük ölçekli teşebbüsler yüzde 79,4 hisse ile öne çıktı. Ticaret bölümünde büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 24,9’dan yüzde 30,1’e yükselirken; öteki bölümünde büyük ölçekli teşebbüsler yüzde 63 hisse ile önde olmaya devam etti.
Ana faaliyeti sanayi olan teşebbüsler, ihracatlarının yüzde 47,1’ini AB üyesi 27 ülkeye, yüzde 13,2’sini AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine ve yüzde 2,4’ünü Yakın ve Orta Doğu ülkelerine gerçekleştirdi. AB üyesi ülkelere yapılan ihracatın yüzde 63,3’ünü sanayi, yüzde 34,7’sini ticaret, yüzde 2’sini ise öteki bölümündeki teşebbüsler yaptı. Ana faaliyeti sanayi olan teşebbüsler, ithalatlarının yüzde 33,4’ünü AB üyesi 27 ülkeden, yüzde 24’ünü öteki Asya ülkelerinden, yüzde 16,4’ünü ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Ana faaliyeti ticaret olan teşebbüslerin en çok ithalat yaptığı ülke kümeleri sırasıyla yüzde 34,3 hisse ile AB ülkeleri, yüzde 31,4 ile öteki Asya ve yüzde 13,8 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.
İHRACATIN YÜZDE 60,7’SİNİ BİRİNCİ 500 TEŞEBBÜS YAPTI
İhracatın yüzde 60,7’sini, ithalatın ise yüzde 76’sını birinci 500 teşebbüs yaptı. En çok ihracat yapan birinci 5 teşebbüs toplam ihracatın yüzde 12,5’ini, en çok ithalat yapan birinci 5 teşebbüs ise ithalatın yüzde 20,7’sini gerçekleştirdi. Sanayi kesiminde en fazla ihracat yapan birinci 5 teşebbüsün sanayi kesimindeki hissesi yüzde 13,5, ticaret bölümünde en fazla ihracat yapan birinci 5 teşebbüsün ticaret bölümündeki hissesi ise yüzde 11,2 oldu. Sanayi dalında en fazla ithalat yapan birinci 5 teşebbüsünün hissesi yüzde 17,9, ticaret bölümünde ise yüzde 10,5 oldu.
GİRİŞİMLERİN YÜZDE 57,7’Sİ TEK ÜLKEDEN İTHALAT YAPTI
Teşebbüslerin yüzde 43,5’i tek ülkeye ihracat yaparken, yüzde 16,6’sı iki ülkeye ihracat yaptı. 20 ve daha fazla ülkeye ihracat yapan teşebbüslerin oranı yüzde 4,8 iken; bu teşebbüslerin ihracattaki hissesi yüzde 58,9 oldu. Teşebbüslerin yüzde 57,7’si, tek ülkeden ithalat yaparken; yüzde 14,3’ü iki ülkeden ithalat yaptı. 20 ve daha fazla ülkeden ithalat yapan teşebbüslerin oranı yüzde 2,1 iken; bu teşebbüslerin ithalattaki hissesi yüzde 54,6 oldu.