Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Lideri Prof. Dr. Hasan Mandal, 2023’te Kurumun uzay teknolojilerinde kelam sahibi olacağını belirterek, “Cumhuriyetimizin 100. yılında gerçekleştirmeyi hedeflediğimiz Türk Astronot ve Bilim Misyonu Projesi ile birinci Türk uzay yolcumuzu Memleketler arası Uzay İstasyonu’na göndereceğiz.” dedi.
Mandal, AA muhabirine, Kurumun 2022’deki çalışmalarını anlattı ve 2023 gayelerine ait değerlendirmelerde bulundu.
TÜBİTAK’ın, yenilikçi aşı ve ilaçla tıbbi aygıt çalışmaları, akıllı mesken eserleri üzere alanlarda özel kesim, üniversite, araştırma altyapısı ve kamu AR-GE merkezlerinin yer aldığı 100’ün üzerinde paydaşı bir ortaya getirdiği Yüksek Teknoloji ve Sanayi Yenilik Ağları platformlarını desteklediğini anlatan Mandal, “İlk ay vazifesi için hazırlıklara başladık. Türk vatandaşımızı uzaya göndermek için sona yaklaştık. Türkiye’nin birinci denizaltı test altyapısını hayata geçirdik.” sözlerini kullandı.
Mandal, global risklerin getirileri ve teknolojinin süratle gelişmesiyle AR-GE ve yenilik süreçlerinde de süratli bir dönüşüm gözlemlediklerinin altını çizerek, dayanakları ve AR-GE faaliyetlerini planlarken bu dönüşümle birlikte ortaya çıkan gereksinimleri, global, ulusal odaklanmaları, ekonomik ve toplumsal faydayı göz önünde bulundurduklarını lisana getirdi.
2022’de 8 binin üzerinde AR-GE projesine destek
Stratejik önceliklerini AR-GE ve yenilik süreçlerini amaç odaklı, çıktı ve tesir ögelerini gözetecek biçimde yürütülmesi olarak belirlediklerini anlatan Mandal, şöyle konuştu:
Mandal, 2013 yılından bugüne TÜBİTAK tarafından her 2 yılda bir “TÜBİTAK Öncelikli AR-GE ve Yenilik Konuları” çalışması hazırlandığını lisana getirdi.
2022’de, 2 bin 500’ün üstünde KOBİ olmak üzere, 3 binin üzerinde işletme ve 177 üniversitenin toplamda 8 binin üzerinde AR-GE projesine 2,5 milyar liraya yakın dayanak sağladıklarını lisana getiren Mandal, “Desteklediğimiz akademi projelerinde 15 bin araştırmacı, 14 bin 300 bursiyer vazife alıyor.” dedi.
Mandal, 2023’te TÜBİTAK’ın uzay teknolojilerinde kelam sahibi olacağını belirterek, Türkiye’nin birinci metre altı çözünürlüklü İMECE Uydusu’nu 2023’ün birinci çeyreğinde fırlatacaklarını bildirdi.
Ülkenin birinci ulusal ve yerli haberleşme uydusu TÜRKSAT 6A’yı Cumhuriyetin 100. yılında uzaya fırlatılacaklarını ve Türkiye’nin, dünyada haberleşme uydusu geliştirme kabiliyetine sahip 11. ülke pozisyonuna geleceğini söz eden Mandal, “Cumhuriyetimizin 100. yılında gerçekleştirmeyi hedeflediğimiz Türk Astronot ve Bilim Misyonu Projesi ile birinci Türk uzay yolcumuzu Milletlerarası Uzay İstasyonu’na göndereceğiz. Ülkemizin kritik teknoloji gereksinimlerinin yerli ve ulusal tahlillerle karşılanmasının ötesinde ihracatı da ön plana koyup yüksek teknoloji transfer edebilme kabiliyetimizi güçlendireceğiz. Savunma alanındaki bilim ve teknoloji üretimiyle bu teknolojilerin başta dost ve müttefik ülkelere olmak üzere ihracatında önder ülke pozisyonumuzu, bütün ileri teknoloji alanlarına yaymak üzere çalışmalarımızı yürüteceğiz. Savunma alanında kritik projelerimizi sonuçlandıracağız.” diye konuştu.
Mandal, endüstrinin, 2023’te yeşil ve dijital ikili dönüşümü ve sonrasında ise yeşil büyümesine yönelik kritik adımlar atacaklarını belirterek, Yeşil Büyüme Teknoloji Yol Haritası kapsamında demir-çelik, alüminyum, çimento, kimyasallar, plastik ve gübre bölümlerinde yeşil dönüşüm muhtaçlıklarını yerli teknolojiler yoluyla karşılamak için projeleri destekleyeceklerini kaydetti.
Hedef, Türkiye’yi bilim insanları için cazibe merkezi yapmak
Salgın, savaş ve iklim değişikliğinin tesirleri sonucu ortaya çıkan su, besin ve güç arzı problemlerine yönelik ülkenin güvenliğini temin edecek projeleri destekleyecek ve yürüteceklerini vurgulayan Mandal, ” ‘Tek Sağlık’ yaklaşımıyla insan, hayvan, bitki ve etraf sıhhatini topyekun izleyen, önleyen ve geliştiren sistemleri oluşturacağız. Türkiye’yi dünyanın her yerinden bilim insanları için bir cazibe merkezi yapmak için daha güçlü adımlar atmaya devam edeceğiz.” dedi.
Mandal, TÜBİTAK’ın Türkiye Yüzyılı vizyonu kapsamında yürüteceği faaliyetlere değinerek, ‘2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi’ doğrultusunda ülkenin yeşil kalkınmasına yönelik gereksinimlerine yanıt verecek çığır açıcı teknolojileri yerli olarak geliştireceklerini söyledi.
Dünyayı değiştirecek temel buluşların ülkeden çıkması için tüm kaynakları seferber edeceklerini aktaran Mandal, kuantum, nörobilim, nanomalzemeler ve nükleer fizyon üzere geleceğin teknolojilerini şekillendiren temel bilim alanları ve öncül araştırmalarda büyük yatırımlar yapacaklarını belirtti.
Gelecek devirde bilim diplomasisini, ülkenin milletlerarası sistemdeki pozisyonunu daha da güçlendirmede stratejik araç olarak kullanacaklarına işaret eden Mandal, şunları kaydetti: