Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Kurulu, merkez üssü Kahramanmaraş olan ve 10 ili enkaz altında bırakan zelzelelerin birinci ayına ait hazırladıkları raporu İstanbul Tabip Odası’nda (İTO) düzenledikleri basın toplantısı ile açıkladı. Toplantıda TTB’nin Olağan Dışı Durumlarda Sıhhat Hizmetleri Kolu ve vilayet sarsıntı uyumlarının sarsıntı bölgesindeki değerlendirmeleri paylaşıldı.
TTB Genel Sekreteri Vedat Bulut, sarsıntının birinci gününden itibaren tüm tabip odalarıyla temasa geçip zelzele kriz masası oluşturduklarını belirterek, “O günden bu yana alandan dataları alarak pahalandıran zelzele kriz masası çalışmalarını yürütüyor. Gönüllülerimiz Hatay’a gitti. İstekli listelerinde sayı 3 bini geçti. Bu liste Sıhhat Bakanlığı’na da iletilmiştir. Vilayet il, ilçe ilçe hazırlanan raporlar paylaşıldı” dedi.
TTB Merkez Kurul Üyesi Dr. Adalet Çıbık, yüzlerce doktor ve sıhhat çalışanın sarsıntıda hayatını kaybettiğine dikkat çekerek “Az hasarlı olduğu bildirilen hastanelerde ve aile sıhhati merkezlerinde çalışan sıhhat çalışanlarının tedirginliklerini giderecek planlamalar ne yazık ki hâlâ yapılmamıştır” dedi.
Depremin çabucak akabinde birinci derece yakınlarını kaybetmeyen doktorlara haklarında tutanak tutulacağı tehdidini içeren bir ileti gönderildiğine dikkat çeken Çıbık “Yakınlarını ve komşularını enkaz altından çıkaran sıhhat çalışanları çalışmaya zorlanmışlardır” dedi.
Yaşanan ağır yıkım ve sıhhat sisteminin gördüğü ziyan nedeniyle önümüzdeki süreçte mümkün ikincil sıhhat problemlerine dikkat çekilen raporda, kızamık hastalığının ülkemizde, bölgemizde ve Suriye’nin kuzeyinde endemik olarak varlığını sürdürdüğü hatırlatıldı.
“DEPREM BÖLGESİ İÇİN TEHDİT OLUŞTURUYOR”
Depremden etkilenen vilayetlerde kızamık bağışıklama oranlarının görece düşük olması nedeniyle kızamık salgın eşiğinin aşılmış durumda olduğuna yer verildi.
Depremden etkilenen bölge için bir öteki riskin de kolera olduğu hatırlatıldı. Suriye’nin kuzeyinde ölümlere neden olan kolera olgu sıklığının Türkiye sonuna yakın Halep, İdlib, Rakka ve Deyrezor’da yüksek olmasının sarsıntı bölgesi için bir tehdit oluşturduğu da lisana getirildi.
Ölüm sayılarına ait soru işaretlerinin giderilmesi için tahlil önerisi de belirtilen raporda şu sözler kullanıldı;
“Depreme bağlı vefat sayısı ile ilgili belirsizlik devam etmektedir. Örneğin, Kahramanmaraş’ta yetkililer tarafından can kaybının resmi sayılarla altı bin civarında olduğu, fakat belediye defin sayılarının 11 bin civarında olduğu tabir edilmiştir. Bilhassa birinci yedi gün içinde enkazdan sağ çıkarılamayanlar ortasında kimliği belirlenemeyenlerin sayısı dikkat caziptir. Kimliği bilinen ve bilinmeyen ölümlere dair isimli makamların elinde bulunan kayıtlarda bulunan sayıların açıklanması, adrese dayalı nüfus kayıtları ile karşılaştırılması ve kamuoyuna açıklanması yoluyla toplumda gerçek mevt sayısına dair soru işaretleri giderilmelidir.”
“LGBTİ+ BİREYLERİN İHTİYAÇLARI GÖZETİLMELİ”
TTB Raporunda süreksiz barınma alanlarıyla ilgili, taban özelliklerinden kurumluma, yangın ve ısınmaya, banyo, tuvalet, atık, hijyen gereçleriyle ilgili tespitlerin yanında şu teklifler de lisana getirildi:
“Kırsal bölgelerdeki çadırkent dışı yerleşimlerdeki nüfusun, beslenme, ısınma, güvenlik, sıhhat hizmetlerine erişim vb. ihtiyaçları ihmal edilmemeli, kent içindeki dağınık çadır yerleşmeleri orada barınan şahısların oluru ile inançlı bölgelere taşınmalı. Süreksiz yerleşim alanları ırk, lisan, din, mezhep vb. ayrımcılığa imkan vermeyecek biçimde; bayanların, LGBTİ+ bireylerin ihtiyaçlarını gözeten, güvenliklerini sağlayan bir biçimde düzenlenmeli. Kâfi ölçüde sağlıklı içme ve kullanma suyu sağlanmalı. Kişi başına günde; 15 -20 litre içme ve kullanma için, 35 litre yıkanma için banyolarda, 20-30 litre toplu beslenme merkezlerinde ve hastanelerde; yatak başına 40-60 litre olacak halde planlanmalıdır.”