ANKARA – Türk Tabipleri Birliği (TTB), Danıştay 10. Daire’nin İstanbul Sözleşmesi’nin feshinin iptaline karşı açılan davada verdiği ret kararını temyize taşıdı.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz müracaatında bulunan TTB’nin müracaatında Anayasa’nın 90. ve 104. unsurlarına atıfta bulunarak, bir insan hak ve özgürlükleri metni olan İstanbul Sözleşmesi’nin yönetimin yetki alanında olmadığı belirtildi.
‘HUKUKA AYKIRI’
Danıştay 10. Dairesi kararında dava konusu sürecin hukuka uygunluğunun salt yetki tartışması ile yürütüldüğünün söz edildiği müracaatta,
“Dolayısıyla kararda ‘yerindelik kontrolü yapılamayacağı’ belirtilirken Anayasa’ya muhalif yetki kullanımı ise anayasal kıstın yorum yoluyla genişletilmesi ile yapılmıştır. Dava konusu süreç, sebep, husus ve emel taraflarından hukuka karşıt olup Daire kararının ögelere dair münasebet içermeyen kararının bozulması gerekir” denildi.
Başvuruda, toplumsal cinsiyet ayrımcılığına dayalı hak ihlallerinin önlenmesinin salt mevzuat ile değil, mevzuatın uygulanmasını belirleyen politik tercihlerle de bağlantılı olduğunun altı çizilerek şu sözlere yer verildi:
DEĞERLER, BEDEL YARGILARINA FEDA EDİLEMEZ: Toplumsal, ekonomik ve siyasal alakaların düzenlenmesini belirleyen unsurları ve kamu alanında şahısların göreceği muameleyle ilgili normları -yani hukuku- her tarihî anda mevcut şartlara insan hakları bilgisinin ışığı altında bakarak türetmektir. Ve bedeller, kıymet yargılarına feda edilemezler. Bu türlü bir anlayışla oluşturulan hukuk sisteminin ise adalet ortaya koyması beklenemez. Bu sebeple paha yargıları üzerinden alınan bu kararın adalet getirmesi beklenemez. Paha yargıları üzerinden alınan bu kararın toplum faydasını gözetmesi de beklenemez.
KARARIN BOZULMASINI TALEP EDİYORUZ: Davamız mali hususlar ve sonlarla değil, şiddetsiz bir hayat hakkı ile ilgili bir dava olduğu için adap iktisadı prosedürleri ve yargı üzerindeki iş yükü üzere istisnai hallere ait münasebetlerle duruşmasız görülecek davalardan değildir. Anayasa’nın 141. hususunda düzenlenen yargılamanın açık ve duruşmalı yapılması unsurunun bir gereğidir. Kamunun isimli sistemin işleyişine ve kontrolüne katılmasını, yargılama faaliyetinin saydamlığını garanti altına almak ve yargılamada keyfiliği önlemek üzere tesirleri nedeniyle hukuk devletinin en kıymetli gereklerinden biridir. Bu nedenle duruşma talebimizin kabulü adil yargılanma hakkının gereklerindendir. Temyiz incelemesi yapılarak dava konusu sürecin yürütmesinin durdurulması, ilgili Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin Anayasa’ya karşıtlığı nedeniyle Anayasa Mahkemesi’ne itiraz yolu ile iptali için başvurulması ve kararın bozulması talep edildi.
DAVANIN GEÇMİŞİ
Kamuoyunda İstanbul Mukavelesi olarak bilinen “Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Çabaya Dair Avrupa Kurulu Sözleşmesi”, Cumhurbaşkanı Kararının, 20 Mart 2021’de Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla Türkiye Cumhuriyeti tarafından feshedildi.
Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle ortalarında Türk Tabipleri Birliği’nin de olduğu çok sayıda sivil toplum kuruluşu, barolar ve bayan örgütü Danıştayda çok sayıda dava açtı.
Danıştay 10. Dairesi, açılan davalarda yürütmenin durdurulması istemlerini reddetmiş, iptal istemlerini ise duruşmalı olarak ele almıştı.
Duruşmalarda, Danıştay Savcısı, “Bir süreç hangi adaba uygun tesis edilmişse tıpkı yönteme uyularak feshedilmesi gerekmektedir. TBMM’nin uygun bulma kanunuyla yürürlüğe giren bir mutabakatın feshi lakin TBMM’nin uygun bulma kanunuyla kaldırılması kararı ve cumhurbaşkanının uygun bulmasıyla yürürlükten kaldırılacaktır. Yalnızca cumhurbaşkanı kararıyla feshedilemez” görüşünü lisana getirerek, sürecin iptaline karar verilmesini istemişti. Danıştay ise kümeler halinde görülen duruşmalar sonucunda mukavelenin iptaline ait müracaatları reddetmişti. (DUVAR)