Eski ABD Lideri Donald Trump’ın, Florida’daki meskenine 8 Ağustos’ta Federal Soruşturma Ofisince (FBI) yapılan baskının akabinde “Casusluk Yasası” tekrar gündeme geldi.
New York Times’ın haberine nazaran, 1. Dünya Savaşı devrine ilişkin uyuşmazlıklara karşı koymak için kullanılan “Casusluk Yasası”, vakitle hükümetin casuslara ve müsaadesiz sızıntılara karşı kullandığı yasal araç haline geldi.
Yasaya nazaran, ABD’ye ziyan verebilecek ya da ABD düşmanlarına fayda sağlayabilecek ulusal savunmaya ait bilgilerin müsaadesiz saklanması ve ifşa edilmesi hata sayılıyor.
Genellikle casuslara, gazetecilere doküman sızdıran devlet çalışanlarına karşı kullanılan Casusluk Yasası ihlal edildiğinde bireyler en az 10 yıl mahpus cezasıyla karşı karşıya kalıyor.
Normal şartlarda “Casusluk Yasası” tarafından korunan bir evrak, “gizli belge” olarak sınıflandırılır fakat üst seviye yürütme organı ve “Casusluk Yasası” birlikte çalıştığı için yasa tarafından korunmak için dokümanın sınıflandırılması gerekmiyor.
CASUSLUK YASASI BİRİNCİ DEFA 1918’DE İHLAL EDİLDİ
ABD’de, 1917’de eski ABD Lideri Woodrow Wilson’un daveti üzerine “Casusluk Yasası” kabul edildi.
ABD’nin 1. Dünya Savaşı’nda muhalefeti bastırmak emeliyle kelam konusu yasa ile ABD’ye ziyan verebilecek ya da ABD düşmanlarına fayda sağlayabilecek ulusal savunmaya ait bilgilerin müsaadesiz saklanması yasaklandı.
1918’de kimi değişiklikler ile ABD’ye sadakatsizlik ve hakaret içeren konuşmaların yasaklanması kararı alındı.
Savaş sırasında The Spirit of 76 sinemasının imalcisi, yasa kapsamında yargılandı ve 1918’de mahpus cezasına çarptırıldı.
Ulusal Güvenlik Avukatı Mark S. Zaid, yapımcının, ABD’nin 1. Dünya Savaşı müttefiki İngiltere’yi baltaladığı ve kışkırtıcı ibareler içerdiği gerekçesiyle “Casusluk Yasası” kapsamında yargılandığını kaydetti.
1918’de maddede yapılan değişiklikler, 1921’de yürürlükten kaldırıldı ve yasa hakkında en son 1950’de değişikliğe gidildi.
Yasa kapsamında 1950’lerde Sovyetler Birliği’ne nükleer bilgiye dair sırları paylaştığı teziyle Julius ve Ethel Rosenberg, 2002’de CIA casusları Aldrich Ames ve Robert Hanssen ömür uzunluğu mahpus cezasına çarptırıldı. “Casusluk Yasası”nda, 1950’den bu yana değerli değişikliklerin yapılmadığı belirtiliyor.
Ulusal Güvenlik Avukatı Zaid, son yıllarda devlet sırlarının paylaşılmasına işaret ederek, e-postalar, kısa bildiriler ve öbür teknolojilerle hükümetin bir belgeyi daha kolay izleyebileceğini ve bilgiyi kimin sızdırdığını kanıtlayabileceğini aktardı.
YASANIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ KONUSU ÜLKEYİ İKİYE BÖLÜYOR
Trump ile gündeme gelen “Casusluk Yasası”, toplumun kimi kesitlerince eleştiriliyor ve yine revize edilmesi isteniyor.
Sızdırılan bilinmeyen bilgilerin içeriği hakkında bir ispat sunulamadığı ya da kamuoyunun neyi ve neden ifşa ettiğini bilme konusunda tekrar gözden geçirilmesi belirtiliyor.
Öte yandan 1. Dünya Savaşı’ndan kalan yasanın destekleyicileri, kelam konusu yasanın gözden geçirilmesinin ulusal güvenliği baltalayacağını söylüyor.
Yasanın revize edilmesini isteyenler, Casusluk Yasası’nın temel sıkıntısının, adalete ya da kamu faydasına itirazda bulunmanıza müsaade vermemesini eleştiriyor. Bu yüzden kelam konusu yasanın tekrar gözden geçirilmesi isteniyor.
Bunun yanı sıra Ulusal İstihbarat Direktörü’nün, çok sayıda dokümanın gereksiz yere “gizli” sınıflandırılması yapıldığına dair bir inceleme başlattığı aktarıldı.
ABD’DE ŞİMDİ BİR LİDER “CASUSLUK YASASI” İLE YARGILANMADI
Yasa uyarınca bu vakte kadar şimdi hiçbir ABD lideri yargılanmadı. Fakat ABD Başkanlığı için 5 sefer Amerika Sosyalist Partisi adayı olan Eugene V. Debs 1918’de savaş sırasında taslağı eleştiren konuşma yaptığı gerekçisiyle 10 yıl mahpusa mahkum edilmişti. Debs, 3 yıl sonra hapishaneden başkanlık için tekrar aday olmuştu.
TRUMP’IN KONUTUNA YAPILAN FBI BASKINI
Eski ABD Lideri Donald Trump’ın, Florida’da bulunan Mar-a-Lago malikanesi, 8 Ağustos sabahı FBI casuslarınca düzenlenen baskınla aranmıştı.
Trump, yaptığı yazılı açıklamada, “Bu, milletimiz için karanlık bir vakittir. Daha evvel hiçbir ABD liderinin başına bu türlü bir şey gelmedi.” sözleriyle baskına reaksiyon göstermişti.
Yaklaşık 40 FBI casusunun 9 saatten fazla süren aramasında, Trump’ın özel kasasına girildiği kaydedilmiş, Mar-a-Lago’dan 10’dan fazla kutu ispat toplandığı haberlere yansımıştı. (AA)