Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan ve resmi hafriyatları 150 yıl evvel başlayan, pek çok arkeolojik keşfin yapıldığı Troya’da çalışmalar sürüyor.
Kazı Heyeti Lideri ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rüstem Aslan
Aslan, bilhassa Alman arkeolog Prof. Manfred Osman Korfmann devri kazılarında Troya’nın Anadolu kültürünün bir uzantısı olduğunun mimari ve çanak çömlek üzere buluntulardan anlaşıldığını aktardı.
1700’lerden bugüne kubbeli fırın
Son Tunç Çağı olarak tanımladıkları Homeros Troyası’nda kentin güney girişinin çabucak önündeki alanda 5 yıldır hafriyat yaptıklarını belirten Aslan, “Ana kayanın çabucak üzerinde, milattan evvel 1700’lere tarihlediğimiz periyoda ilişkin kubbeli fırın karşımıza çıktı. Bu fırının enteresanlığı, 3 bin 700 yıllık bir tarihi geçmişinin kelam konusu olması” dedi.
Aslan, bir Anadolu geleneği olan bu kubbeli fırına ilişkin kalıntının, Troya’da bugüne kadar bulunan emsalleri ortasında en büyüğü olduğunu lisana getirdi.
‘Troya, Anadolu’dur’
Prof. Dr. Rüstem Aslan, kubbeli fırın kalıntısının Troya için çok kıymetli bir bilgi olduğunu vurguladı.
Kalıntının Troya 6 ve Troya 7 olarak isimlendirdikleri, Troya Savaşı ile ilişkilendirilen periyodun çabucak önünde yer aldığını aktaran Aslan, şu sözleri kullandı:
Önceki yıllarda Prof. Korfmann, Troya’yı bir Anadolu kültürü olarak tanımlamıştı. Bunun çıkış noktası ise hem mimari yapı hem de burada kubbeli fırınların ortaya çıkmasıydı. Biz de Troya’daki yerleşim tarihinde ve birinci sefer Anadolu’da ağır bir biçimde görülen kubbeli fırınların bizim Troya 4 ve Troya 5 olarak tanımladığımız milattan evvel 2000’lerde karşımıza çıktığını görüyoruz. Bundan sonra da Anadolu’daki bu gelenek hem mimaride Troya’da kendini gösteriyor hem de Korfmann’ın bu buluntuların ağır halde çıkması sonrasında bu devri ve bundan sonraki devri Troya, Anadolu kültürü olarak tanımlamasıyla eşleşiyor.
Aslan, Troya’nın Anadolu kültürü olarak tanımladıkları periyodunda ağır bir biçimde ve kalenin çabucak dışında pişirme ve yeme geleneklerinin değiştiğini, bunun mimariyle bir arada karşılarına çıktığını gördüklerini anlattı.
Fırın kalıntısının Troya için kıymetine işaret eden Aslan, şöyle konuştu:
Bu yılki hafriyatlarda birinci defa bu kadar büyük bir kubbeli fırının kalıntılarıyla karşı karşıyayız. Korfmann’ın kazılarında yaptığı Troya, Anadolu’dur. tanımlaması konusunda sonraki 20 yıllık hafriyatlarda bu bahis üzerinde ağır formda durulmuştu. Troya, bir Anadolu kültürüdür, Tunç Çağı ve sonrasında Anadolu kültürünün özellikleriyle şekillenmiştir. Bizim buradaki buluntumuz sahiden çok değerli. Önümüzdeki yıllarda da burayı genişleterek bunun mimari boyutlarını görmek için hafriyat yapacağız fakat buradaki hafriyat sonuçları Troya’nın bir Anadolu kültürü olduğunu açıkça ispatlıyor. Yaklaşık 3 bin 700 yıllık bir kubbeli fırın geleneğinden bahsediyoruz. Buradaki öteki buluntularla bir arada bizim son Tunç Çağı ya da Orta Tunç çağı olarak tanımladığımız arkeolojik devrin başlarına tarihleyebiliyoruz.