TOKİ Lideri Bulut’un açıklamaları şöyle; Çok büyük bir yoğunluk var. 31 Ekim’e kadar müracaatlar devam edecek. Müracaat mühleti içinde bugün ya da 31 Ekim’de başvuran ortasında fark yok. Müsterih olsunlar. Vakitleri varsa bankalar önünde beklesinler fakat vakitleri yoksa buralarda mesailerini harcamasınlar. e-Devlet üzerinden TC kimlik numarasına nazaran müracaat yapıyoruz. Oradan başvuramayanlar bankalara gidiyor. Tartı en çok İstanbul’da. Kampanya açıklanırken İstanbul’a olumlu ayrımcılık yaptık. İstanbul’a 50 bin üzere sayı ayırdık.
Hem konut, hem arsa hem iş yeri başvurusunu çabucak başlatsak yığılma olacaktı. Bu türlü talepler olunca arsa ve iş yeri başvurusunu 10 Ekim’e çektik. 7 Kasım’a kadar başvurabilecekler. Vatandaşımız TOKİ’ye duyduğu inançla gereksinim da var. Vatandaş fırsat üzere görebilir ancak hükümetimiz ve biz hizmet olarak görüyoruz.
SORU-CEVAP
- Bekar bir kişi, geliri düşük ailesiyle yaşıyor fakat konut ailesinin üzerine. Bu kişi TOKİ’ye müracaat yapabilir mi?
18 yaşından büyükse kendi yuvasını kurmak için bu genç arkadaşımız uğraş harcamıştır. Tabi yapacak. Artık istiyoruz ki; evvel konutunu alsın sonra yuvasını kursun. O artık hane başı geliri içerisinde değil. O zira 18 yaşını geçmiş kendi başına bir bireydir. Yalnızca kendi ferdî geliri açıkladığımız geliri aşıyorsa konut sahibi olamaz.
Hane başından dediğimiz orada eş, anne ve baba manasındaki, çocuk aslında 18 yaşını geçmişse artık kendi bir birey olarak kabul ediliyor. Yuvadan uçacak bir kuş üzere görüyoruz. Kendi geliri bizim açıkladığımız sayının altındaysa başvurabilir.
- Evi olanda yere müracaat yapabilir mi? Bu kişi için kriterler neler?
Zaten bu konutun ister mesken olsun, ister arsa olsun buradaki maksat nedir? İnsanların başlarını sokabilecekleri bir meskenleri olsun diye. Meskeni olan yere başvuramıyor. Ancak yeri olan meskene başvurabiliyor. Zira arsa mesken değil. Meskeni olan bir bireye bir daha arsa imkanı vermiyoruz. Esasen yaşayacak bir yeri var.
- Arsa almaya hak kazanan bir kişi buraya bina yapabilir mi yoksa müstakil şartı mu var?
Toplam 100 bin arsa hakkı var. 40 bine yakını müstakil 60 bine yakını müşterek. Hasebiyle bunların vilayetleri de aşikâr. 25 vilayette esasen. Şayet başvurduğu arsa 350 ile 500 metrekare olan müstakil arsalarsa oralarda müstakil mesken yapıyor. Fakat 150 metrekarelik arsa payıyla başvurduğu müşterek yerse orada müşterek bir inşaat yapma kelam konusu.
- 500 lira verilen müracaat bedeli şayet kurada ismi çıkmaz ise tekrar alıyor. İadesi ne vakit yapılıyor?
Kura çekilir çekilmez çabucak iade edilecek. Daha evvelki müracaat bedelleri 2 bin liraydı fakat biz bu sayısı çok aşağıya çektik. Orada da dedik ki “Vatandaş kurayı çekene kadar olan parası zayi olmasın” diye.
- Geçici olarak diğer bir vilayette yaşayan lakin memleketinde, kütüğünün bağlı olduğu yerde diğer bir projeye başvurmak istiyor. Başvurabilir mi? Yoksa illa nerede yaşıyorsa oradan mı başvurabilir?
Biz şöyle diyoruz. 1 yıllık ikamet edeceği yer. Nüfusunun kayıtlı olduğu yer diyor soruda. Onda hiçbir sakınca yok. Mesela siz Ankaralısınız fakat İstanbul’da yaşıyorsunuz. Lakin İstanbul’da ikamet koşulunuz tutmasına karşın Ankara’dan konut almak istiyorsunuz. Kütüğünüz Ankara’da zira. Ankara’dan alabiliyorsunuz zati.
- Evler ne vakit teslim edilecek?
Cumhurbaşkanımız açıklamasında yılbaşına kadar inşaatlara başlanacağının talimatını verdi. Özel toplantıda bunun daha önceye alınmasını ve Bakanımızla da değerlendirdik. Ekim ayı içerisinde birinci temelleri atılacak. 1,5-2 yılda teslim edilecek.
- Bir kişinin kurada ismi çıktı. Lakin peşinatta ödemede zorluk çekiyor. Bu bireylere bir kolaylık sağlanabilir mi?
Burada bir kuralın olması gerekiyor peşinatla ilgili. Yüzde 10 isteniyor. Evvelki satışlarımızda bu yüzde 25’ti. Biz TOKİ olarak dedik ki; “Belki ödemekte zorlanabilirler.” Bunu yüzde 10’a çektik. Artık bunu bankalarda tabi kredi kullanması ile yardımcı olabiliriz. O duruma geldiğimiz vakit bankalarla görüşülebilir. Ama genelde 1 milyon 170 bin konutta bugüne kadar bu türlü kurası çıktıktan sonra peşinatı ödeyemediğinden ötürü kimse olmadı. Bir biçimde kolaylık sağlanır. Vatandaşımız bir halde ona hazırlıklı oluyor.
- Taksitler sabit mi kalacak? En düşük ve en yüksek meblağ ne kadar olacak?
Taksitler 2 bin 280 liradan başlayacak. 4 bin 5 bine kadar birebir proje içinde çıkmaz. En yükseği esasen 3+1’lerde 3 bin küsür olarak açıklandı. Yüzde 10’luk bir artış ya olur ya olmaz. Memur maaşı endeksine nazaran artış yapılıyor lakin TOKİ tabi evvelden memur maaşı ve enflasyon oranı düşük olduğundan ötürü aslında tahminen yüzde 5’lik artırımlar yapılıyordu. Son artırımlar biliyorsunuz memurlara yüzde 30, yüzde 40 kümülatifte yüzde 80 artırım geldi. Geçen yıl en son yaptığımız şey de yüzde 25’le hudutlu tuttuk.
Dolayısıyla toplumsal devletin gereği yeniden bu türlü vatandaşımızın karşılayamacağı artışın meydana geldiği vakit devlet olarak gereği yapılacak.
- 2+1 ve 3+1 halinde iki fiyat açıklandı. Pekala bu tüm vilayetler için geçerli mi? İstanbul’daki bir konut ile Trabzon’daki bir mesken tıpkı fiyatlarda mı olacak?
Büyükşehirlerde farklı, İstanbul, İzmir, Ankara üzere büyükşehirlerde farklı. Orada 2+1 konutun fiyatı 770 bin lira civarında 2+1’in küçük olanı. Öteki vilayetlerde ise 608 bin lira. Tekrar İstanbul, Ankara ve İzmir üzere büyükşehirlerin dışında olan öteki büyükşehirlerde de 608 bin lira ile 780 bin lira ortasında bir pahada.
- Başvurularda 2+1 yahut 3+1 ayrımı yapılmayacağı söyleniyor. Kurada hangisi denk gelir ona mı hak kazanılacak.
Ne çıkarsa bahtınıza değil tabi bu. Vatandaşın başı karışmasın diye biz aslında o ayrıma gitmedik. Neden ayrıma gitmedik? 2+1 ve 3+1 konutlar konusunda kurada ayrıma gitmedik. 2+1 ve 3+1 ortasında tercihe bıraksanız herkes 3+1 ister. Beşerler fırsat bulmuşken 5+1 yapsanız onu tercih eder. Burada 2+1 ile 3+1’in kontenjanı farklı olduğundan ötürü, “2+1’e mi başvursam 3+1’e mi başvursam” bu tereddütü yaşamasın diye. Diyelim ki; bir projede 100 tane 2+1 var, 50 tane 3+1 var. Gönlünden 3+1 geçecek ona başvuracak fakat çok aşağıda olacak. Sayı az olduğundan ötürü. Dedik ki bu türlü bir şey içerisinde olmasın. Başvurusunu yapsın. esasen 2+1, 3+1 ortasında fiyat farkı çok farklı olmayacağından ötürü baht olacak. 3+1’i tercih etmezsiniz, kontenjan az olduğundan ötürü.
- e-Devlet’ten müracaat yaptım. Müracaat fiyatını nasıl yatıracağım? ,
e-Devlet’ten müracaat yapınca zati kendilerine bilgi gidiyor. Şu bedeli yatırmanız şartıyla müracaatınız kabul edilmiştir diye. O süreçlerde tamamanlandığı vakit en son “işleminiz kabul edilmiştir” diye bildiri geliyor.
- Ev hakkı kazananlar taksitleri ödemeye ne vakit başlayacak? Konut teslim edildikten sonra mı, evvel mi?
Kura çıktıktan sonra biz yalnızca ön 500 lirasını yatırmış olan insanlara 500 liralarını geri ödeyeceğiz. Daha sonra da bunların artık konut belirleme kuraları olacak. Kaçıncı kat hangi cephede… Dairelerin belirlenmesi için inşaatların geliştirilmesi lazım.O düzeyden sonra bunları kontrata davet edeceğiz. Mukaveleyi imzaladıktan sonra da taksit ödemelerine başlayacak.
Sözleşmeleri imzaladıktan sonra muhakkak bir kademeye geldikten sonra imzalayacağımız için çok az bir taksit ödedikten sonra konut sahibi olabilecekler. En fazla bir yıllık bir taksit ödemeleri kelam konusu olacak.
- “Kurada çıktım, konutu aldım. Lakin satmak istiyorum” Satılabiliyor mu?
Borcu bitmeden satamazsın. Borcunu kapatma imkanı vermediğimiz sürece borcunu kapatıp da satamaz aslında. Yani hasebiyle biz tahminen 3-4 yıl boyunca borcunu kapatmasına müsaade etmeden biz o satış yapma imkanını elinden alacağız.Burada temel olan şey “Evin yok, konutunda otur.” Hatta burada evvelce kiralama hakkı vermiyorduk lakin burada dedik ki; alan kişi kiraya versin tahminen öteki kente taşınır, öteki bir semte taşınır. Meskeni yoktu, kendisi de bir diğer yere gittiği vakit kiraya gidecek.
- “Hane gelirimiz 19 bin. Annemle yaşıyoruz. İkimiz de dul ve yetimiz. Müracaat yapabiliyor muyuz?”
Hane geliri biraz yüksek. Orada bir hudut koymak gerekiyor. Onu da esasen Cumhurbaşkanımız 16’dan 18’e çıkarttı. Bir hudut koymak gerekiyor. Bu sona karşın müracaat sayısını görüyorsunuz.
- Ödemeler sabit mi yoksa enflasyon oranına nazaran mi artış olacak?
Enflasyon değil, memur maaşına nazaran. Ancak dediğimiz üzere onda da bugüne kadar toplumsal devletin gereğini yaptık. Zati hiçbir vakit tam yazılan sayısı yansıtmadık.
- Hem konuta hem arsa için başvurabiliyor muyuz?
Hayır kendisi başvuramaz. Esasen her hangi bir yerde imarlı yeri varsa o da başvuramaz. Yere başvuramaz. Her hangi bir yerde imarlı yeri olan bir kişi de bu yere başvuramaz.
- Kişi taksitlerini ödeyemedi, zorlandı. Ne olacak? Bankalar devreye girer mi?
Ne yapacağımızı vatandaşa anlatmaktan çok geriye dönük ne yaptığımızı anlatmak daha gerçek. Biz bugüne kadar 1 milyon 170 bin konut, geliri düşük insanlarımıza verdik. Bugüne kadar kontratını feshettiğimiz insan sayısı çok azdır. Genelde insanlarımız ödüyor. Bizim milletimiz borcuna sadıktır. İmkanları olduğu sürece ödüyorlar.