Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği (TMMOB) Mardin Vilayet Uyum Şurası (İKK), Mardin’in Derik ilçesinde 20 Ağustos’ta Cengiz Holding’e ilişkin Eti Bakır Tesisleri’nden çıkan iki TIR’ın karıştığı ve 21 kişinin hayatını kaybettiği kazaya dair hazırladığı raporu paylaştı. Raporda, Cengiz Holding’e ilişkin Eti Bakır Tesisleri’nin durumuna dikkat çekilerek, “Yaşanan bu kaza sermaye sisteminin sonuçlarından biridir” denildi.
‘Önleyici önlemlerin alınmaması kazaya sebep oldu’
Mezopotamya Haber Ajansı’nda yer alan habere nazaran, olayın gerçekleştiği alanda virajlar olduğu, görüş aralığının çok kısa olduğu ve şoförün görüş aralığını engelleyen ögelerin olduğu belirtilen raporda, “Geçmiş yıllarda da kent merkezinde ağır tonajlı araçların sebep olduğu birçok kazanın yaşandığı bilindiğinden önleyici önlemlerin alınmaması, böylesine ağır kayıpların olduğu bir kazanın gerçekleşmesine sebep olmuştur” diye belirtildi. Sürücü sözlerinde frenlerin tutmadığı beyanının bilakis, olay yeri inceleme tutanağına, TIR’ların oluşturduğu somut izlerin kazaya sebep olan araçlardan en az bir adedinin lastiklerinin ani fren kaynaklı sürtünme oluşturduğu kaydedilen raporda, “Bu sürtünmeye dayanamayan lastiklerin fonksiyonsuz hale geldiği ve sağ tekerlerin jantları üzerinde döndüğü durumu düşündürücüdür. Araçlarda havalı fren sistemi bulunmaktadır. Aracın hava sisteminde arıza olduğunda frenler otomatik olarak kilitlenmektedir” tespitlerine yer verildi.
‘Yeteri kadar uyarıcı levha yoktu’
Bölgede olay günü yol çalışması olmasına karşın yeteri kadar uyarıcı levhanın olmadığına yer verilen raporda, “İlk kaza anından sonra ilgili kurumların gerekli güvenlik önlemlerini almadıkları, trafik akışının denetimsiz bir halde devam ettiği, ikinci kazayı önleyecek rastgele bir önlemin alınmadığı ve ilgili kurumların gereğini yapmadığı görülmektedir” denildi.
Yüzde 3 olması gereken oran yüzde 10’lara kadar ulaşmış
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün çift taraflı yollarda uzunluğuna eğim oranına azamî yüzde 3 oranında müsaade verilmesine karşın Mazıdağı-Derik yolunda bu oranın yüzde 10’lara kadar ulaştığı belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:
“Yüksek eğimler bilhassa iniş yapan ağır taşıtlar için yaşanan olayda olduğu üzere önemli problemler doğurabilir. Bu sebeple Mazıdağı-Derik yolu kamyon ve TIR’ların kullanımına kapatılmalı, TIR ve ağır vasıta trafiği 2021 yılında onaylanmasına karşın bir türlü yapılamayan etraf yolu üzerinden yapılmalı, böylece daha az eğimli otoyolda ağır taşıtlar için kelam konusu risk en az düzeye indirgenmelidir.”
‘Kaymakamlık ve Emniyet, UKOME teklifini dikkate almadı’
Acil kaçış rampalarının yapılması teklifinin yer aldığı raporda, Cengiz Holding’e ilişkin Eti Bakır Tesisleri’nden Derik istikametine gerçek kaçış rampası boyunca konulacak sürat azaltıcı çakıl havuzu ve onun bitiminde de darbe zayıflatıcıları konularak riskli durumun bertaraf edilebileceği belirtildi. Viraj eğiminin azaltılması gerektiği ve görüş aralığını düşüren ögelerin ortadan kaldırılması gerektiğine dikkat çekilen raporda, Derik Kaymakamlığı ve Derik Emniyet Müdürlüğü’nün UKOME teklifini dikkate almadığı kaydedildi. Raporda, tekrar projesi 18 ay evvel tamamlanmasına karşın imaline başlanmayan Derik-Mazıdağı çevreyolunun imaline başlanması gerektiği belirtildi.