19 Harika Lig kulübü, bu dönem yüzde 40 aşım hakkı dahil toplam 8 milyar 678 milyon 85 bin 555 TL harcama yapabilecek. Harcama limiti uygulaması 2019-20 dönemiyle başladı.
2019-2023 ortası Muhteşem Lig’deki 26 ekibe toplam 23 milyar 267 milyon 408 bin 902 TL harcama limiti tanımlandı. Son 4 devirde limit artış oranı yüzde 243 oldu, grup başına ortalama harcama limitindeki artış yüzde 225 halinde gerçekleşti. Tıpkı periyotta 3 büyük kulübün harcama limitinden aldığı ortalama hisse yüzde 40.12’ye ulaştı. Geçen yıla nazaran kulüplere tanımlanan limitte artış oranı (yüzde 40 aşım dahil) yüzde 75 olarak gerçekleşti.
PARAYI NASIL BULACAKLAR?
Süper Lig’in toplam gelirleri yaklaşık 5 milyar TL civarında. Buna rağmen gruplara tanımlanan yaklaşık 8.7 milyar TL harcama limiti, kulüplerimizin gelirlerinden yüzde 73 daha fazla. Yani kulüpler bu harcama limitlerini sonuna kadar kullanmaya kalkarlarsa, 3.7 milyar TL daha borçlanmak zorunda kalacak. Özetle, kulüpleri gelirlerinin üzerinde harcama yapmaya yönlendiren (teşvik eden) bir model ile karşı karşıyayız. Buradaki temel soru, gelirleri kısıtlı olan kulüpler, kendilerine tanımlanan harcama limitleri için parayı nereden ve nasıl bulacaktır? 20 milyar TL’ye dayanan Harika Lig kulüplerinin borcu, bu modelle 25 milyara ulaşabilir.
GELİRDEN YÜZDE 62 FAZLA HARCA!
Dört büyük kulübün toplam gelirleri 2 milyar 933 milyon TL civarındadır. Bu kulüplere tanımlanan toplam harcama limiti ise 4 milyar 764 milyon 662 bin 906 TL olup gelirlerinden yüzde 62 daha fazladır. Aslında borç batağında olan kulüplerin, bu harcama limitleriyle finansal meseleleri daha da artacaktır.
KULÜPLER GELECEĞİ İSKONTO EDİYORLAR
Dört büyük kulübün 6.2 milyar TL’ye ulaşan birikimli ziyanları sonucu özkaynak açıkları eksi 5.1 milyar TL’ye ulaşmıştır. Özkaynaklarını kaybetmiş, gelirlerinin üzerinde birikimli ziyanı olan dört kulüp harcama limitini nasıl harcayacaktır? Harcama limiti ile gelir karşılaştırması yapıldığında (THL/Gelir) oranı Galatasaray’da yüzde 134; Trabzonspor’da yüzde 164; Fenerbahçe’de yüzde 102 ve Beşiktaş’ta da yüzde 90’dır. Bu sürdürülebilir bir durum değildir. Bu rasyonun pratikteki manası ise bu kulüplerin olmayan parayı harcadıklarıdır. Yani, gelecekteki gelirlerini şimdiden iskonto ettirmeleridir.
DİSİPLİNİ ÖZENDİRMEDİ
Harcama limiti uygulaması kulüplerde mali disiplini değil, harcamayı özendiren bir niteliğe sahip. Yetersiz gelir nedeniyle borçlanmak durumunda kalan kadroların toplam borç/toplam gelir oranları sürdürülebilir olmaktan uzak. 28 Şubat 2022 bilgilerine nazaran; bu bağlamda 4 büyük kulübün ortalama toplam borçlarının ortalama gelirlerine oranları yüzde 381’e ulaşmış durumda. (Beşiktaş’ta yüzde 510, F.Bahçe’de yüzde 384, G.Saray’da yüzde 311 ve Trabzonspor’da yüzde 320).