BURSA (İGFA) – Ekim ayı Tencere Enflasyonu datalarını pahalandıran BUYSAD Lideri Coşkun Dönmez, 2021 yılının son çeyreğinden itibaren artmaya başlayan besin fiyatlarının yaz aylarında bir nebze yavaşlasa da bir türlü ataşenin düşmediğini söyledi. Tüm dünyada yaşanan besin fiyat artışında en besbelli nedenin Rusya ve Ukrayna ortasında yaşanan savaş olduğunu belirten Dönmez, “Pandeminin çabucak gerisinde patlak veren bu savaş, tüm dünyada besin fiyatlarını allak bullak etti. Buna ek olarak geçen yılın son çeyreği ile bu yılın birinci çeyreği ortasındaki 6 aylık periyotta dövizde yaşanan çok dalgalanma Türkiye’de fiyatları çok yükseltti. Belirsizlik devrinde aylık bazda yüzde 21’e varan besin enflasyonu yaşadık” dedi. Kur muhafazalı mevduat düzenlemesi ve Türkiye’nin öncülük ettiği Tahıl Koridoru mutabakatının çok fiyat artışına bir nebze de olsa deva olduğunu söz eden Lider Coşkun Dönmez, “Tarla eserlerinin çıktığı devirde fiyat artışı yavaşladı. Fakat tüm dünyada artan petrol fiyatlarının bizdeki kur dalgalanmaları ile birleşmesi yüzenden nakliye ve ambalaj masrafları nedeniyle evvelki yıllarda alıştığımız eksi yahut sıfır enflasyon olmadı. Maalesef 10 ayda tencere enflasyonu 2,29 olarak gerçekleşti” diye konuştu.
“Veri tabanımızı oluşturduk”
Coşkun Dönmez tencere enflasyonunu hesaplarken üretim sırasında kullandıkları 38 çeşit temel besin eserini baz aldıklarını ve hesaplamalarını bunlardaki değişimlerine nazaran yaparak kamuoyu ile paylaştıklarını vurguladı. Dönmez, “Bizim açıkladığımız sayılar, bir evvelki ay ile son ay ortasında tencere içine giren yağ, tuz, zerzevat, bakliyat, pirinç ve soğuk mezelerde kullandığımız besin eserlerinin fiyat değişimlerine nazaran hesaplanıyor. Tencere içine giren eseri hangi oranda kullanıyorsak fiyat değişimini buna nazaran hesaplıyoruz. Daima kullandığımız 38 kalem eserdeki fiyat değişimlerini kullandığımız oranda hesap edip aylık tencere enflasyonunu müşterilerimi ile paylaşıyoruz” dedi.
“Müşterilerimize anlatmakta zorlandık”
Endüstriyel Yemek Dalı olarak bu süreçte çok zorlandıklarını da vurgulayan Coşkun Dönmez, maliyet artışlarını fiyatlarına yansıtmak zorunda kaldıklarını lakin bu durumu müşterilerine anlatmakta çok zorlandıklarını söyledi. Müşterileri ile sık sık fiyat pazarlığı masasına oturmak zorunda kaldıklarını lakin bu durumun herkesi yıprattığını tabir eden Coşkun Dönmez tahlili Eskalasyon (otomatik fiyatlandırma) sistemine geçmekte bulduklarının altını çizdi.
Pirinç, kuru fasulye ve nohutta nem sorunu
Sektör olarak yaşadıkları mevsimsel meselelere da değinen Coşkun Dönmez, yeni mahsullerin çıktığı bu süreçte bilhassa pirinç, kuru fasulyede ve nohutta nem oranın yüksek olduğunu belirterek, bu eserlerden yapılan yemeklerin Ekim ve Kasım aylarında öteki aylara nazaran kıvamlarının bir ölçü farklı olduğunu belirterek, müşterilerini anlayışlı olmalarını da istedi. Dönmez bu sürecin her yıl yaşandığını da söz etti.
“Gıda stratejik değere sahiptir”
Coşkun Dönmez koronavirüs pandemisi, Rusya Ukrayna Savaşı’nın yol açtığı aksilikler, kuraklık ve artan girdi maliyetlerine bağlı olarak üretim azalmasının besin arz güvenliğini gündemde birinci sıralara taşıdığını böylelikle tarım ve hayvancılığın stratejik ehemmiyetinin tüm dünyada tekrar kabul gördüğünü söyledi. Dönmez, bu çerçevede tarım ve hayvancılıkta girdi maliyetlerinin denetim altına alınıp, yeni yatırımlarla verimlilik artışının sağlanmasının büyük ehemmiyet taşıdığını ve topraklarında 4 mevsim yaşanan Türkiye’nin bu durumdan ders çıkarıp, endüstrileşmeyi ihmal etmeden stratejik kıymete sahip olan tarım ve hayvancılığa daha çok ehemmiyet vermesi gerektiğine vurgu yaptı. Lider Dönmez şunları da söyledi:
“Daha evvelden de misal ikazlarımız olmuştu. Ancak tekrar etmekte fayda görüyorum. Öncelikle verimli tarım yerlerimizi plansız endüstriye kurban etmemeliyiz. Tarım ve Orman Bakanlığı ve Mahallî idareler bu mevzuda daha hassas olmalılar. Bakanlık ekilmeyen yerleri çitçilerden makul bir bedel ile kiralayıp bunları profesyonel üreticilere tahsis etmeli. Tarımda makineleşmeye ehemmiyet vermeliyiz. Lakin bunu da bir plan dâhilinde yapmalıyız. Hem tarımda hem de hayvancılıkta bilimsel teknikleri kullanmalıyız. Artık eser planlaması yapmak zorundayız. Tarım eserleri ve hayvancılık sübvanse edilmelidir. Tarıma dayalı sanayi bölgelerinin sayısı artmalı bu firmalar desteklenmeli. Birde Bursa’da hâl yakınlarında bir tane de besin toptancıları sitesi kurulmalı.”