Pişmaniye, İzmit’le özdeşlemiş hafif bir tatlıdır. Seyahat yaptığınız vakit dinlenme tesislerinde bol bol görebileceğiniz pişmaniyenin birçok çeşidi vardır. ‘Pişmaniye nasıl ortaya çıktı?’ diye merak ediyorsanız içeriğimizi okumaya devam edin 👇
Pişmaniye ismi nereden geliyor?
Pişmaniyenin kökeni İran’a dayanır. Bu ülkede ‘peşmek’ denildiği için vakitle Türkçede ‘pişmaniye’ biçimini almıştır. İsminin Osmanlıca ‘da yün manasına gelen peşmin sözünden geldiği söylenmektedir.
Pişmaniyenin mazisi 1600’lü yıllara dayanıyor.
İzmit pişmaniyesine ün kazandıranlar, 1601-1611 yılları ortasında İran ve Ermenistan’dan gelerek İzmit ve etrafına yerleşen Ermeni ustalar olmuştur. Kocaeli’nde Pişmaniyenin bilinen birinci ustasının Kandıralı Hayri Usta olduğu söylenmektedir. Pazara yönelik üretimi de, yapımını Hacı Agop Dolmacıyan isimli bir Ermeni şekerci başlatmıştır. Evlerde de yapılan bir tatlı olan pişmaniye, vakitle tanınan olmuş ve saraylarda yapılmaya başlanmıştır. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Hacı Agop Dolmacıyan şekerleme dükkânını kapatıp göç etmiş, pişmaniyenin inceliklerini ondan öğrenmiş olan İzmit Muhasebe Başkatipliğinde görevli İbrahim Ethem Efendi Kapanönü semtinde bir şekerci dükkânı açtı ve şekerleme üretimine devam etti. Dolmacıyan’nın çocuklarına Türkçe ve Fransızca öğreten İbrahim Esem Efendi, Kapanönü’nde imalathanesinde bir çok şahsa pişmaniye üretimini öğretti.
Yolculuklarda İzmit’ten geçenleri evvel Pişmaniye satıcıları karşılar.
Pişmaniye kente mahsus bir tatlı tipi olarak ün kazanmıştır. Seyahatlerde İzmit’ten geçenleri evvel pişmaniye satıcıları karşılar. Kutular içinde ak pamuk görünümü veren bu tatlı ilin simgesi üzeredir. Tüm yöresel şenliklerin ve şölenlerin de vazgeçilmez yiyeceklerindendir.
2010 yılında “İzmit Pişmaniyesi” olarak “Coğrafi Tescil Belgesi” almıştır.
Pişmaniye; beyaz şeker, un, tereyağı ve bitkisel margarinden yapılan klâsik bir Anadolu tatlısıdır. Pişmaniye, Anadolu’nun hemen hemen her yerinde bulunur fakat Kocaeli’nde yapıldığı için Kocaeli ile ün kazanmıştır. Kocaeli vilayetinde bulunan İzmit kentine mahsus yiyeceklerden sayılmış 2010 yılında ‘İzmit Pişmaniyesi’ olarak ‘Coğrafi Tescil Belgesi’ almıştır.
‘Dünyanın En Uzun Tatlısı’ unvanını alarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi
2009 yılında İzmit’te ‘Uluslararası Pişmaniye Festivali’ düzenlenmeye başladı. Bu şenlikte, Guinness Rekorlar Kitabı’na girmesi için 1040 metre uzunluğunda pişmaniye çekimi yapıldı. İzmit pişmaniye üreticilerinin 1040 metre pişmaniyeyi çekmesi sonucu pişmaniye ‘Dünyanın En Uzun Tatlısı’ unvanını alarak Guinness Rekorlar Kitabına girdi. Milletlerarası Pişmaniye Şenliği 2009 yılından sonra tertipli olarak Ekim ayında gerçekleştirilmeye devam etmiş.
Pişmaniye nasıl yapılır?
Tereyağı, vanilya yahut kakao, limon tuzu, şeker, tahin, un ve su ile yapılır. Pişmaniye yapmak için şekeri 170 derecede karamelize bir hal alana kadar kaynatın. Sıcak karamelize şeker çözeltisi soğuk bir yüzeye dökülerek soğutulur ve ağartılır. Ağartma sürecinde şeker karışımı metal askılara asılır, elle yahut makine ile katlanır ve tekrar gerdirilir. Çekme adı verilen bu süreç, şeker karışımına hava girmesini sağlamak için birçok sefer tekrarlanır. Bu süreç daha yumuşak, daha beyaz bir şeker hamuru ile sonuçlanır. Miena denilen hamur, un ve tereyağının başka bir kapta karıştırılıp kızartılmasıyla yapılır. Şeker hamuru ve Miena, klâsik metotlarla elle bükülür ve sıkma sırasında ağdanın kırılmamasına itina gösterilir. Her çevirişten sonra ağda tekrar halka biçimine sokulur ve tel tel hale gelinceye kadar bu sürece devam edilir. Günümüzde çevirme süreci dairesel bir makinede gerçekleşir. Pişmaniyenin bir kısmı tel tel yemek isteyenler için şekillendirilmeden paketlenir, bir kısmı ise kolay yenmesi için özel fincanlar ile top top haline getirilir.
Diğer içeriklerimiz de ilginizi çekebilir: