Google, telif ile ilgili ödemeler konusunda Avrupa’da birçok yayıncı ile içerikler için telif konusunda anlaşmaya vardı. Türkiye’de de, AB’dekine benzer bir telif düzenlemesi ile yayıncıların haklarını alabileceği belirtiliyor. Geçen yıl aralık ayında TBMM Dijital Mecralar Komisyonu, Google temsilcilerini dinlemiş ve Google temsilcileri komisyona bir rapor sunmuştu. Raporda Google yetkilileri, “Dijitalleşme yolculuğunda Türkiye’nin yanındayız” diyerek, telif konusuna da sıcak baktıklarını ifade etmişlerdi. Bu görüşmenin ardından TBMM Haziran ayının en geç ikinci haftası Google yetkililerini Türkiye’ye çağırmaya hazırlanıyor.
‘TÜRKİYE’DE DE OLMASINI İSTİYORUZ’
TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman, bu konuda bir çalışma yürütüldüğünü belirterek, “Google Türkiye’ye geldi. Temsilcilik açtı, işbirliğine hazır olduğunu dile getirdi. Telif konusu ile ilgili de masaya oturmaya hazır olduğunu ifade etti. Hem Kültür ve Turizm Bakanlığımız Telif Eserleri Genel Müdürlüğümüz hem de Meclis olarak tüm bu konuları ele aldık, çalışıyoruz. Fikir eserleri telif kanununda bir düzenleme yapılacak mı, yeni bir düzenleme için mi çalışacağız, yönetmelik ile mi düzenleme olacak, tüm bu konuları konuşup tartıştıktan sonra netleştireceğiz. AB’deki düzenlemeleri inceledik. Almanya ve sonrasında Fransa gibi birçok ülkede Google’ın telif ödemesi gerektiği hususunda ön kabul oldu. Avrupa’da Google telif ödüyor. Biz de Avrupa’da Google’ın yaptığı bu anlaşmanın Türkiye’de de olmasını istiyoruz. Daha önce bu konuda Google yetkililerinin olumlu ifadeleri olmuştu. Bu konu komisyonumuzun öncelikli gündem maddelerinden. Yaptığımız araştırmalarda, Google yönlendirmesiyle habere erişimin arttığını görüyoruz. Fakat, aynı sitelere reklam alma düzeyinde düşüş de gözlemleniyor. Bu konunu çözümü için de çalışacağız” diye konuştu.
300 MEDYA KURULUŞU İLE ANLAŞMA
Google’ın internet arama motorunda haber kaynaklarının kısa özetlerine yer vermesi ve yönlendirmeler yapması medya kuruluşları ile teknoloji devi arasında uzun süredir devam eden tartışmalara sebep oluyordu. İlk olarak İspanya hükümeti, 2014 yılında Google ve Facebook’un ülkedeki medya kuruluşlarına toplu bir telif ücreti ödemesini zorunlu kılan mevzuatı onaylamıştı. 2019 yılında ise Avrupa Birliği (AB) yeni telif hakkı yasasını çıkararak, Google gibi arama motorlarının haber içeriğine bağlantı vermesi ve önizlemeler kullanması durumunda, yayıncılara telif hakkı doğduğunu güvence altına almıştı. Bu kararın ardından harekete geçen Google, geçen haftalarda yaptığı açıklamada, Almanya, Macaristan, Fransa, Avusturya, Hollanda ve İrlanda gibi haber kuruluşlarıyla lisans anlaşmaları imzaladığını duyurmuş ve yeni kuruluşlarla da görüşmeler yaptığını bildirmişti. Teknoloji devi Google, Avrupa Birliği’nin yeni telif hakkı düzenlemesinin ardından, 3 yılda 300 medya kuruluşuyla anlaşarak bu kuruluşlara telif ücreti ödeyeceğini açıklamıştı.
AB’NİN YASASI NELERİ KAPSIYOR?
AVRUPA Birliği tarafından 2019 yılında kabul edilen yeni telif hakkı kuralları, Google gibi arama motorlarının haber içeriğine bağlantı vermesine izin verirken, genişletilmiş çevrimiçi önizlemeler kullanıldığında yayıncılara yeni haklar sağlıyor. Böylece, Google gibi platformların doğrudan içerik sağlayıcılarla pazarlık yapmasına olanak tanıyor. 2019 yılında kabul edilen telif yasası, şu anda üye devletler tarafından kabul edilme sürecinde. Google, medya kuruluşları için ‘Google ile Genişletilmiş Haber Önizleme (ENP) sözleşmesi’ ismiyle bir teklif aracı oluşturdu.