Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu’nun, şirketlerin finansmana erişim sıkıntısının kritik kademeye geldiği uyarısı sonrası, Merkez Bankası’nın akabinde kamu bankalarının genel müdürleri de TOBB’da düzenlenen Finansmana Erişim İstişare Toplantısında bir ortaya geldi. Toplantıya, tıpkı vakitte Türkiye Bankalar Birliği Lideri olan Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar Vakıfbank Genel Müdürü Abdi Serdar Üstünsalih, Halkbank Genel Müdürü Osman Arslan katıldı.
SIKINTILI DURUM
Toplantının açılışında bir sunum yapan Alpaslan Çakar, bankacılık bölümündeki ticari kredileri evvelki yılla karşılaştırarak fiyattaki yükselişleri sundu. Örtülü olarak TL kredi maliyetlerindeki yüksekliğe de cevap veren Çakar, ana sorunun yabancı para cinsinden mevduatın fazla olmasına karşın TL kredi talebinin yüksekliğinden kaynaklandığını söyledi. Alpaslan Çakar, “5.3 trilyon kredinin 141 milyar doları yabancı para cinsinden. Kaynak tarafında ise TL kaynak yüzde 43 seviyesinde. Kredilerin yüzde 60 küsuru TL cinsinden. Burada bir çelişki var. Bu durumda ben ne yapıyorum. Merkez Bankası’na gidip swap yapıyorum, TL alıp kredi veriyorum. Bu bir maliyet. Yabancı para mevduatın arttığı, TL kredinin ve talebinin arttığı bir durum, sorunlu bir durum” diye konuştu.
Yabancı para kredi talebinin önemli oranda gerilediğini belirten Alpaslan Çakar, “Bu sene yabancı para kredilerin 14 milyar dolar azaldığını görüyoruz. TL kredi talebi çok arttı ve kur üzerinde baskı yarattı. Hepimiz birbirimizi tamamlıyoruz. Birimizdeki olumlu durumdan hepimiz yararlanırız. Sorunlu durum hepimizi etkiler” yorumunu yaptı.
TL mevduatın toplam mevduatın yüzde 43’ü düzeyinde olduğunu belirten Alpaslan Çakar, bunun içinde 1,1 trilyona ulaşan Kur Muhafazalı Mevduat da bulunduğunu, bunun tek başına toplam mevduatın yüzde 15’ine ulaştığını kaydetti.
BÜYÜMEYİ FİNANSE EDEBİLECEK GÜÇTEYİZ
Konuşmasında, bankacılık kesitinin sağlıklı olduğunun altını çizen Alpaslan Çakar, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Önümüzdeki süreç prestijiyle Türk iktisat idaresi (olarak) özel dal üzerine bina olmuş, özel dalın güçlü olduğu surece daha düzgün işleyebilecek bir bölüm olduğunun farkındayız. Banka, Ziraat Bankası ya da Türkiye Bankalar Birliği ismine, kesim ismine şunu rahatlıkla söyleyebilirim. Sizin kaybettiğiniz benim kazandığım bir ortamın bana hiçbir yararı yok, bana bir menfaati yok. Benim kârım uygun lakin siz kaybediyorsunuz hiçbir manası yok. Siz kazandıkça ben kazanabilirim. Gerçek kesim finans dalı iş birliği içinde dayanışma içinde olmak zorundadır. İktisat idaresi, otorite ve gerçek bölüm ve finans bölümü birbirini tamamlamak zorunda. Buna nazaran hareket ediyoruz. Bu türlü hareket etmeye devam edeceğiz. Temel olan ülke bilançosunun sağlıklı olması. Ülke bilançosu sağlıklı olduğu surece hepimizin bilançosu yanlışsız işlemeye devam eder. Etraf ve iklimi dikkate alarak üreten, yatırım yapan, istihdam yapan her bir müşterimizin yanında olmaya devam edeceğiz.
Ülkemiz büyümek zorunda, bizde o büyümeyi finanse edebilecek güç, kabiliyet, yetenek ve kaynağa sahibiz hiçbir tereddüttünüz olmasın.
BANKACILIĞIN GÖRÜNÜMÜ: ENFLASYON İŞLETME SERMAYESİ MUHTAÇLIĞINI KÖRÜKLER AMA…
Alpaslan Çakar sunumunda, bankacılık kısmına yönelik temel dataları paylaşarak, özel bölüme verilen kredilerdeki artışa işaret etti. 2022’nin birinci yedi ayında kredilerdeki artışın 1,1 trilyon TL’ye ulaştığını belirten Çakar, bunun 901 milyar TL’sinin ticari kredilerden oluştuğunu, büyük şirketlere verilen kredilerin 497, KOBİ’lere verilen kredinin ise 404 milyar TL seviyesinde gerçekleştiğini vurguladı.
Toplam ticari kredilerin 6,5 trilyon TL’ye ulaştığını ve firmalara kullandırılan fiyatın 5,3 trilyon TL olduğunu belirten Alpaslan Çakar, “Biliyorum, enflasyon işletme sermayesini körükler lakin işletme sermayesi de fiyatları körüklüyor.” dedi.
TOBB LİDERİ HİSARCIKLIOĞLU: SORUN KRİTİK
TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu da Birlik olarak, finansmana erişim konusunda çok sayıda firmadan şikayet aldıklarını belirterek, bilhassa KOBİ’lerin kredi bulamama ya da inanılmaz yüksek maliyetle erişebilme sorunları yaşadıklarını kaydetti. Hisarcıklıoğlu, “Yaşanan yüksek enflasyon ve maliyet artışları nedeniyle; yatırım ve işletme sermayesi için kredi gereksinimi, geçmiş periyotlara nazaran çok artmıştır. İşletme sermayesi kredileri, bilhassa Kobi’lerin faaliyetlerini sürdürebilmesi için kritik hale gelmiştir. Münasebetiyle, artan işletme sermayesi muhtaçlığı da dikkate alınarak, krediye erişimin kolaylaştırılması gerekmektedir. Bankalarımızın da, fonlama maliyetlerini de dikkate alarak, gerçek kesimimize uygun şartlarla kredi sağlamaya devam etmeleri beklenmektedir. Böylece gerçek kesimimiz, her türlü olumsuz şartları en az hasarla atlatarak; yatırıma, üretime, ihracata ve istihdama azami katkıyı yapmaya devam edecektir” dedi.