Tayvan Dışişleri Bakanı Joseph Wu, düzenlediği basın toplantısında, daha evvel açıklanan 4 günlük mühlete karşın devam eden geniş ölçekli tatbikatların, Hint-Pasifik bölgesinin en ağır hava ve gemi nakliyeciliği güzergahlarından birindeki faaliyetleri aksattığını, bölgesel barış ve güvenliğe ziyan verdiğini belirterek, Çin’i “sorumsuzca hareket etmekle” suçladı.
Pekin’in Pelosi’nin ziyaretini mazeret ederek Tayvan Boğazı ve etrafında hakimiyet kurmaya yönelik niyetini ortaya koyduğunu söz eden Wu, “Çin, tatbikatları Tayvan’ı işgal planına hazırlık için kullanıyor” dedi.
Wu, Çin’in, tatbikatlar sırasında taraflar ortasındaki fiili hava ve deniz çizgisini belirleyen prestiji “orta çizgiyi” geçip uzun vakittir kabul edilen zımni uzlaşmayı ihlal ettiğini, Tayvan Boğazı’ndaki uzun periyotlu statükoyu değiştirmek için bu aksiyonları sıradanlaştırmaya çalışabileceğini söyledi.
“ASIL HEDEF TÜM BÖLGEDE STATÜKOYU DEĞİŞTİRMEK”
Tatbikatlar sırasında Ada etrafına güdümlü füzelerin fırlatıldığını, Çin’in açıkça öteki ülkeleri, Tayvan’ı işgal etme teşebbüsüne müdahale etmekten caydırmaya çalıştığını belirten Wu, “Erişimi engellemeye yönelik taktiklerin prova edilmesi Çin’in Tayvan’ın ötesindeki jeo-stratejik ihtiraslarını gözler önüne seriyor. Çin’in askeri tatbikatların gerisindeki asıl niyeti Tayvan Boğazı’nda ve tüm bölgede statükoyu değiştirmek” tabirlerini kullandı.
Çin’in Tayvan’a yönelik tutumunu sadece mazeret olarak kullandığı, asıl maksadının tesirini Ada’nın ötesinde genişletmek olduğunu lisana getiren Wu, özgürlüğü savunan tüm ülkeleri otoriterliğin yayılmasına reaksiyon vermek üzere birlik olmaya çağırdı.
Pekin’in büyük ölçekli tatbikatlar, füze denemeleri, siber hücumlar, dezenformasyon kampanyaları, ekonomik yaptırımlar ve zorlamayla Tayvan kamuoyunun moralini çökertmeyi hedeflediğini öne süren Wu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
- Çin’in Tayvan’ı korkutmaya yönelik teşebbüsleri bizi ne paniğe sevk edebilir ne de hezimete uğratabilir. Kimse özgürlük ve demokrasiyi Tayvan’ın elinden alamaz. Bunlar bizim DNA’mıza işlemiş kıymetlerdir. Tayvan kendi özgür ve demokratik hayat biçimini sonuna kadar koruyacaktır.
ABD TEMSİLCİLER MECLİSİ LİDERİ’NİN ZİYARETİ
Pelosi ve beraberindeki 5 kişilik Kongre heyetinin geçen hafta yaptığı ziyaret, Ada’yı topraklarının modülü gören Pekin’in reaksiyonunu çekmişti. Çin, 2 ve 3 Ağustos’taki ziyaretin akabinde Ada etrafındaki askeri tatbikatlara başlamıştı. Birinci başta 4-7 Ağustos’ta düzenleneceği açıklanan tatbikatlar, öngörülen takvimin ötesinde sürdürülüyor.
Pelosi, Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Ada’yı 25 yıl ortadan sonra ziyaret eden birinci ABD Temsilciler Meclisi Lideri olmuştu. Daha evvel 1997’de Newt Gingrich, bu vazifesi yürütürken Tayvan’ı ziyaret etmişti.
ÇİN-TAYVAN ANLAŞMAZLIĞI
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu teşebbüs, Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Konseyinde Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik bağlantı tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Heyetinde yapılan oylamada, Pekin hükümetinin Çin’in tek legal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın memleketler arası örgütlerdeki pozisyonu meçhul hale gelmişti.
Pekin idaresi, “Tek Çin” prensibini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının modülü olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve etrafındaki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik bağlantılar kurmasına, BM’de ve öbür memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik bağlantılarını kesmesini kural koşuyor.