Tayland’da Chiang Rai kentinde mahkeme, aktivist Mongkhon Thirakot‘u ilgili paylaşımı nedeniyle “Kral’a İhanet Yasası”nı ihlal etmekten hatalı buldu.
Mahkeme, Thirakot’un 14 toplumsal medya paylaşımına ait her biri için üçer yıl olmak üzere 42 yıl ceza verdi ve daha sonra mahkemeyle “işbirliği” yaptığı gerekçesiyle sanığın cezasını 28 yıla düşürdü.
Daha evvel de tıpkı suçlamayla mahpusa atılan iki bayan, açlık grevine girmelerinin akabinde hastaneye kaldırılmıştı.
Yasa unsuru tenkitlerin maksadına oturdu
Tayland Kralı’nı ve monarşiyi eleştirenlere 15 yıla varan ağır mahpus cezaları öngören ceza kanununun 112. unsuru ülkede tartışmalara neden oldu. Taylandlı insan hakları avukatlarına nazaran, Kasım 2020’den bu yana 18’i reşit olmayan en az 228 kişi yasaya nazaran suçlandı.
Eleştirmenler, bunun söz özgürlüğünü tehdit ettiğini ve hükümete yönelik tenkitleri sindirmeyi amaçladığını söylüyor. Başşehir Bangkok’ta yüzlerce kişi, Anayasa Mahkemesi’nin, protestocuların monarşi ıslahatı talebinde bulunmasının hükümeti devirme teşebbüsleriyle eş bedel olduğuna dair kararına reaksiyon göstererek sokaklara dökülmüştü.
Protestocular, 2016’da babasının vefatının akabinde tahta geçen Kral Maha Vajiralongkorn‘un istikrarlı biçimde güç topladığını ve anayasal bir monarşi kuran 1932 ihtilalinin tarihî kıymetini küçümsediğini tez etmişti.
Monarşi ıslahatı talebi
İnsan hakları savunucusu Arnon Nampha liderliğinde 3 Ağustos 2020’de toplanan küme, ülke tarihinde birinci sefer Tayland Kralı’nı eleştirerek monarşi ıslahatı talep etmişti.
Monarşiyi eleştiren protestolar büyüyerek devam etmiş ve 10 Ağustos 2020’de Bangkok’taki Thammasat Üniversitesinde okuyan bir küme öğrenci, Tayland Kralı’nı eleştirenlere mahpus cezası veren “Kral’a İhanet Yasası”nın kaldırılması talebinde bulunmuştu. Üniversite öğrencilerinin protestosundan 6 gün sonra yaklaşık 10 bin kişilik küme, Bangkok’taki Demokrasi Anıtı etrafında toplanarak “monarşi reformu” davetini sürdürmüştü.
Ülkede mahkeme, 1 Haziran’da hükümet tersi protestolar nedeniyle gözaltına alınan ve “Kral’a İhanet Yasası”nı ihlalle suçlanarak tutuklu yargılanan Arnon Nampha ve Panupong Jadnok‘un kefaletle salıverilmesine hükmetmişti.
Siyasette askeri vesayet ve monarşinin baskılarına karşı çıkan farklı muhalif kümeler, kendi oluşturduğu anayasal değişiklikler sayesinde iktidarını sürdüren askeri cunta hükümetinin istifasını, adil seçimler için anayasada ıslahat yapılmasını ve monarşinin dokunulmazlığının kaldırılarak hukukun üstünlüğüne tabi kılınmasını talep ediyor.