UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nde yer alan ve Kuzey Afrika’daki birinci insan yerleşimlerinden biri kabul edilen Tassili Najjer, yalnızca bölge halkından rehberlerle dolaşılıyor ve bazen bir noktadan başkasına gitmek 6 saat sürebiliyor.
Cezayir’in Libya, Nijer ve Mali hududunda 72 bin metrekarelik alanı kaplayan Tassili Najjer bölgesi, uzmanların varsayımlarına nazaran 6 bin yıllık maziye sahip.
Bölge, periyodun hayvan göçleri, tabiat olayları ve insan ömrünün tasvir edildiği 15 binden fazla çizimi bünyesinde bulunduruyor.
UNESCO tarafından 1982’de Dünya Mirası Listesi’ne alınan Tassili Najjer, arkeolojik araştırmalara nazaran, binlerce yıl evvel birçok su kaynağına sahip olması nedeniyle Kuzey Afrika’daki birinci insan yerleşimlerinden birine mesken sahipliği yaptı.
ADETA AÇIK HAVA MÜZESİ
Dünyanın birebir nokta etrafında en fazla kaya yazıtı bulunan yeri kabul edilen Tassili Najjer, 75 farklı yerde bulunan binlerce tasvirle yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor.
Sadece yürüyerek yahut develerle ulaşım sağlanabilen bölge, birtakım dik kayalıklı yolları ve çok sayıda vadiyi de barındırıyor.
Tassili Najjer’de ziyaretçilerini büyüleyen bir öteki tabiat olağanüstüsü ise bölge halkı tarafından ‘Kayalık Ormanları’ olarak isimlendirilen birbirine bitişik dikey kayalıklar.
Bölgede yaygın olarak bulunan kayalıklar tarih boyunca mahallî halk tarafından mağara üretiminde sıklıkla kullanılmış. Vakitle kuraklık ve kum fırtınalarının çoğalmasıyla terk edilen ‘Kayalık Ormanları’ birçok tasviri içeriyor.
Tassili Najjer, kayaların işlenmesinin yanı sıra bölgenin iklim değişiklikleri, yırtıcı hayvan göçleri ve çölün kenarındaki insan gelişiminin keşfedilmesinde de kıymetli rol oynuyor.
Bölgede çizimlerine rastlanan su aygırı üzere suya bağımlı tipler ve soyu tükenmiş birtakım hayvan cinsleri, etrafın ekolojik tarih içinde göller ve su havzalarını barındıran sulak yerler olduğunu işaret ediyor.
“BURADA BİRİLERİNİN YAŞAMIŞ OLMASI İNANILMAZ
Tassili Najjer’e macera yürüyüşü için giden Cezayirli Mahmut Buzeri, “Binlerce yıl evvel burada birilerinin yaşamış olması inanılmaz. Mağaralar ve kayalıklardaki çizimler çok hoş. Eski insanların yaşayış hallerini, bölgedeki kültürel sürekliliğini hissedebiliyorsunuz” dedi.
Bölge halkından turist rehberi Abdullah Şavi ise “Buranın bölge halkı bedevidir. Bölgeye turistlik seyahat için gelenlerin kesinlikle halktan biriyle küme halinde gezmesi gerekir. Çölde telefon çekmiyor ve bazen bir noktadan başkasına gitmek 5-6 saat bile sürebiliyor” diye konuştu.
TASSİLİ VE NAJJER SÖZÜNÜN ANLAMI
Tassili sözünün bölge lisanında “karanlığın kapladığı sıra dağlar” manasına geldiğini söyleyen Şavi, najjer sözü hakkında ise birkaç rivayet olduğunu, bunların en yaygınlarının “nehir, göl” ya da “boğa derisi” manasına gediğini aktardı.