Nevşehir’in Hacıbektaş ilçesi Karaburna Köyü’nde işletilmek istenen taş-bazalt ocağına karşı açılan davada yapılan uzman keşfinin raporu yayımandı. Eksper raporu köylülerin yaklaşık 7 ay kanserojen bir bileşik olan Trihalometanlı su içtiğini ortaya çıkardı. Raporda taş ocağının tabiata, tarıma, hayvancılığa, su kaynaklarına, sit alanına kültür varlıklarına ve yaban hayatına geri döndürülemez tesirlerinin olduğunu ve şirketin bu ziyanları telafi etmek için proje tanıtım evrakında vaat ettiği sorumlulukların hiçbirini yerine getirmediğinin altını çizidi.
Evrensel’den Özer Akdemir’in haberine nazaran, ziraat, harita, etraf, maden ve jeoloji mühendislerinin yanı sıra bir biyologdan ve sanat tarihçisinden oluşan eksper heyeti tarafından hazırlanan 32 sayfalık raporda özet olarak şu görüşlere yer verildi:
“ÇED alanının Karaburna Köyü’nün meskun alanına en yakın olduğu aralık yalnızca 148 metre uzaklıktadır.
Ruhsat alanı içerisinde Kayseri Kültür ve Tabiat Varlıklarını Muhafaza Şurasının kararıyla I. Derece Arkeolojik Sit olarak tescillenmiş Kaletepe Höyüğü ile iki adet höyük tespit edilmiştir. Kaletepe Höyüğünde yapılan incelemede kalenin doğusunda yer alan kayalar üzerinde Hitit yahut Frig periyoduna ilişkin olması mümkün yazılar görülmüştür. Yeniden Kale içerisinde çok sayıda pişmiş toprak seramikler de tespit edilmiştir. Özelliklerinden hareketle seramikler Roma ve Bizans periyoduna ilişkin olmalıdır. Kaletepe Höyüğü ile tümülüsler Kültür Valıklarını Muhafaza Kanununa nazaran korunması gerekli taşınmaz kültür varlığıdır.
ÇED alanı, büyük bir alanı kapsamakta olup, etrafında yerleşim alanı, ziraî yerler ve meralar bulunmaktadır. ÇED alanı içerisindeki meralar ile etrafında bulunan meralarda hayvancılık yapılmaktadır.
Mevcut hali ile işletme faaliyetleri sırasında değerli bir sorun toz emisyonları ile ilgili sorundur…. Kayaların kırılması, kaldırılması ve nakliyesi esnasında oluşan tozlar dikkate alınması gereken problemlerden birisidir. Ocak içinde ve nakliye güzergahı üzerinde arazöz ile nizamlı olarak sulama yapılacağı ve emisyon kıymetlerinin düşük olacağı belirtilmesine karşın, keşif esnasında toprağın çok kuru olduğu ve taahhütün yerine getirilmediği tespit edilmiştir.
“Trihalometanlar, insan ve etraf sıhhati açısından son derece zararlıdır”
Nevşehir Sıhhat Vilayet Müdürlüğü tarafından 02.09.2021 tarih 1254 sayılı içme kuyularından alınan numuneler üzerinde yapılan mikrobiyolojik, başka tahliller ve kimyasal tahlillerde çıkan sonuçların kıymetlendirme kısmında İnsani Tüketim Emelli Sular Yönetmeliğine nazaran Toplam Trihalometanlar parametleri istikametinden uygun olmadığı belirtilmiştir. Trihalometanlar (THM), kanserojen tesire sahip bileşikler olmasından ötürü insan ve etraf sıhhati açısından son derece ziyanlıdır.
Çalışma alanı ve etrafından bulunan (yabani) canlıların kuşaklarının tehlike altına girmeyeceği onların ziyan görmesi gerçeğini ve alınan önlemlerin eksikliği gerçeğini değiştirmemektedir.
“İşletmenin 90 metre uzağından canlı fay geçiyor”
(Depremsellik değerledirmesine ilişkin) Maden alanı olağan eğim atışlı 19 km uzunluğunda, Gümüşkent fayı olarak isimlendirilmiş olup bu fay MTA haritiasında canlı fay olarak belirtilmiştir. Bu fayın güney bloğu çökmüş kuzey bloğu yukarda kalmıştır. Proje tanıtım belgesinde belirtilen tedbirler alınsa taahhütler yerine getirilse bile materyal alımı sonucunda ve 90 m doğusundan fay geçmesi bu sınır boyunca oluşan kuru derenin mevsimsel yağışlar ve oluşabilecek seller sonucunda çok yakınında bulunan köy yerleşim yerine ziyan verebileceğinden, proje kapsamında yapılacak iş ve süreçler nedeniyle jeolojik tesirinin olumsuz etkileneceği ve etraf yapısına olası ziyanının olacağı kanaatindeyim.”