Erzurum’un Tortum ilçesinde Hidro Elektrik Santrali (HES) çalışmalarında suyun tutulduğu, tarım yerlerinin kâfi ölçüde sulanamadığı gerekçesiyle ÇED olumlu raporuna açılan itiraz davası Danıştay tarafından reddedilmişti. Kararı bozan Anayasa Mahkemesi (AYM), davanın yine görülmesi gerektiğine hükmetti.
Yapım kademesinden itabaren tartışmalara mevzu olan ve yargıya taşınanan Erzurum’un Tortum ilçesindeki HES’lerle ilgili Anayasa Mahkemesi (AYM) kararını verdi. Tortum ilçesi Bağbaşı Mahallesi’ndeki HES barajını borularının su sızdırması nedeniyle geçtiğimiz günlerde heyelan meydana gelmiş, 3 emekçi yaralanmıştı. Heyelanda bölgedeki köprüler ve yollar önemli ziyan görürken 10 mesken ise önlem hedefli boşaltılmıştı.
“BİLİRKİŞİ RAPORU GERÇEĞİ YANSITMIYOR”
Tortum Bağbaşı HES projesine 27 Haziran 2017 tarihinde ÇED olumlu raporu verilmiş, 31 Ekim 2017’de ise Erzurum 1. Yönetim Mahkemesi, kararın iptali istemi ile açılan davanın reddine karar vermişti. Yönetim Mahkemesi kararına karşı yöre halkı Anayasa Mahkemesi’ne ‘yeniden yargılama başvurusunda’ bulunmuştu. Müracaat dilekçesinde karara temel alınan eksper raporunun gerçeği yansıtmadığı, raporda Büyükbahçe Göleti’ne ve biriktirme havuzuna ait kıymetlendirme yapılmadığı ve savlarının Yönetim Mahkemesi tarafından dikkate alınmadığını söz belirtilmişti.
ANAYASA MAHKEMESİ TEKRAR YARGILAMA KARARI VERDİ
Yöre halkından Nihat Hançeroğlu’nun talebi ile Anayasa Mahkemesi oy çokluğu ile kamusal makamların olaya gereken itinayla yaklaşmadığı, olayda kelam konusu olan kamusal ve kişisel menfaatleri gerektiği biçimde değerlendirmediği ve kamusal makamların özel hayata hürmet hakkı bağlamında olumlu yükümlülüklerini yerine getirmediğine karar verdi. Açıklanan münasebetlerle müracaatçının Anayasa’nın 20. Hususunda garanti altına alınan özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiği tabir edilerek Erzurum 1. Yönetim Mahkemesi’nde yine yargılama yapılmasına karar verildi.
MAHKEME ÇED RAPORUNU DAHA EVVEL DE İPTAL ETMİŞTİ
Ayrıca kelam konusu projedeki Büyükbahçe regülatörü ve HES projesi hakkında verilen ÇED olumlu kararı da Yönetim Mahkemesinde dava konusu edilmiş, bu kapsamda 12 Ekim 2015 tarihli teknik eksper raporu hazırlanmış. Raporda, Bağbaşı yöresinde tarım topraklarının su haklarına değinilerek Büyükbahçe HES kapsamında yer alan büyük kapasiteli yükleme havuzundaki depolamayla toprakların ziraî sulama muhtaçlığının karşılanmamasının kelam konusu olacağı belirtilmişti.
Bu rapor doğrultusunda Bölge Yönetim Mahkemesi, Büyükbahçe HES projesine yönelik ÇED olumlu kararının iptaline karar vermişti. Bu karar uyarınca yine ÇED raporu hazırlanmış, bu raporda anılan projenin kanal tipi olduğu, depolamanın olmaması nedeniyle depolamadan kaynaklı meselelerin da kelam konusu olmadığı belirtilmişti. Hazırlanan ikinci rapora dayanılarak Büyükbahçe HES projesi hakkında ÇED olumlu kararı verilmişti.
TAAHHÜTLER YERİNE GETİRİLMEMİŞ, ŞİRKET GEREKLİ SUYU BIRAKMAMIŞ
Nihat Hançeroğlu’nun, Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı kişisel müracaat evrakında sunduğu 09 Ağustos 2018 tarihli ek beyan dilekçesinde ayrıyeten Erzurum Valiliğinin beş farklı idari yaptırım kararı da bulunuyor. Kelam konusu kararlarda projeyle ilgili taahhüt edilen çevresel akış ölçüsünün altında su bırakılması nedeniyle şirket aleyhine idari yaptırım uygulandığı tabirleri de kararda yer aldı.
Öte yandan yöre halkının Etraf Şehircilik Vilayet Müdürlüğüne şikâyetleri, suyun büyük kısmının HES’e gitmesi nedeniyle su arklarına su gelmediği, sulama yapılamadığı, su nöbetlerinin bozulduğu, komşular ortasında hengameler çıktığı da mahkeme tutanaklarına yansıdı.