Duygu Erdoğan – Tarım eserleri üretici fiyat endeksi yıllık yüzde 157.89 arttı. Aylık artış ise yüzde 5 düzeyinde gerçekleşti. Yeni bir rekor düzeye işaret eden oran, üretimdeki maliyet artışının sürat kesmediğini gösteriyor. Bu periyottaki aylık artışın etkeni olarak ise meyve zerzevat, baklagil üzere ekim ve hasat alanlarında yüksek sulama ve elektrik maliyetlerinin olduğu belirtiliyor. Yıl genelinde ise çiftçinin ekim ve hasat dönemlerinde en çok kullandığı gübre, mazot, zirai ilaç, tohum üzere girdi maliyetlerinde yüzde 300 düzeyini aşan yükselişler etken oluyor. Tarlada bir yandan çeşitli eserlerde hasat devam ederken, başka yandan ise sonbaharda başta hububat olmak üzere yeni ekimler başlayacak. Bu kapsamda Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, üreticilerin yüksek maliyetlerine karşı desteklemelerde yeni bir periyoda geçildiğine dikkat çekti. Evvelki gün açıklamalarda bulunan Bakan Kirişci, üreticinin beklentilerini karşılayacak biçimde desteklemelerde sadeleştirme yoluna gidileceğini söyledi. Bu sayede çiftçiye bilhassa masrafının büyük bir kısmı olan gübre, mazot ve yem sağlanacak. Üreticiler, bu dayanakların sağlanmasıyla yeni üretim dönemine güçlü gireceklerini, ekim alanı ve kalitede yüksek artışlar gelebileceğine vurgu yaptı.
Anında tıpkı yardım
Bakan Kirişci’nin açıklamalarının bir öbür kıymetli boyutu ise, takviyenin hali ve müddetiyle ilgiliydi. Üreticiler, devlet desteklemelerinin ekim ve hasat vakitlerinde yüksek harcama yaptıkları periyot yerine farklı vakitlerde ve geç ödenmesi nedeniyle güç durumda kalıyordu. Kirişci de “Üzerinden bir yıl geçtikten sonra gelen bir dayanak olmayacak” diyerek, çiftçilerin davetlerine cevap verdi. Sadeleştirilen sistemde, destekleme nakdi değil tıpkı olacak. Yani çiftçiye muhtaçlığı olan girdi, muhtaçlığı olan anda sağlanacak. Bakan Kirişci açıklamasında, “Buğday, arpa, çavdar, yulaf, yağlı tohumlar başta olmak üzere stratejik eserler için iki girdiyi biz karşılayacağız: Mazot ve gübre. Hayvancılık için de yem dayanağı vereceğiz. Destekler nakdi değil birebir olacak. Üreticiye gereksinimi olduğu anda verilecek” dedi.
Sonbahara hazırlık
Çiftçinin en büyük sarfiyatının mazot ve gübre olduğuna vurgu yapan Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, bu masrafların farklı eserlerde farklı periyotlara denk gelen ödemeleri olduğunu söyledi. Soylu, “Örneğin artık satılan buğday için gübre geçen sonbaharda alınmıştı. Yani üreticinin gereksinimi olan anda esere erişmesi çok değerli. Ayrıyeten düzenek çok yanlışsız çalışmalı ve nitekim girdinin üreticiye sağlandığı görülmeli. Bu iki kalemdeki girdi takviyesi üretim maliyetini düşürür, çiftçi borçlanmadan üretime sarılmaya devam eder. Türkiye’nin ekim alanlarının yüzde 50’sine hububat ekiliyor. Sonbaharda ekim hazırlığı başlayacak. Bu kapsamda üreticinin erişiminin kolaylaşıp kolaylaşmadığını göreceğiz” dedi.
‘Yüzde 300 artış var’
Manisa Salihli Ziraat Odası Başkanı Cem Yalvaç, cumartesi günü kente ziyaretinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kuru üzüm alım fiyatını açıklamasını ve artan girdi maliyetleri karşısında 30 lira düzeyinde bir alım fiyatı beklediklerini söyledi. “Gübre, ilaç, mazotta yüzde 300 fiyat artışı var. Bakan Kirişci’nin açıklamaları uygulanırsa çiftçi için umutlu günler başlar” diye konuştu. Dap gübresinin 50 kiloluk çuvalının 45 gün içinde 600 liradan 900 liraya çıktığını anlatan Erzincan Ziraat Odası Başkanı Tamer Geyik, çiftçiye gereksinim anında girdi sağlanacağına ait açıklamanın moral verdiğini, gerçekleşmesini de görmek istediklerini söyledi.
İndirime ağır ilgi
Tarım Kredi Kooperatif marketlerinde kimi temel tüketim eserlerinde yüzde 30 indirim uygulaması, vatandaşların ağır ilgisine neden oldu. Dün sabah saatlerinden itibaren Tarım Kredi Kooperatif marketlerinin pek birçoklarının önünde uzun kuyruklar oluştu. Vatandaşların indirim yapılan eserlerden ikişer üçer adet aldığı gözlenirken rafların birçok öğlen saatlerine gerçek boşaldı. 1400’e yakın Tarım Kredi Kooperatif marketinde indirim uygulanan eserler şu formda:
Makarna, un, salça, pirinç, bulgur, mercimek, nohut, fasulye, şeker, ay çiçek yağı, zeytin yağı, tavuk eserleri, tam yağlı süt, yarım yağlı süt, yumurta, peynir, tereyağı, bal, zeytin, çay, Türk kahvesi, patates, kuru soğan, karpuz, kavun, çamaşır deterjanı, bulaşık deterjanı, çamaşır suyu, sıvı sabun, peçete, rulo havlu, kolonya, bebek bezi.
Öte yandan Et ve Süt Kurumu’nun çalışmasının tamamlanmasının akabinde Tarım Kredi Kooperatif marketlerinde satılan et eserlerinde de indirim uygulanması bekleniyor.