Depremi etkileyen 11 vilayette devam eden enkaz kaldırma çalışmaları, besin güvenliği konusunu gündeme getirdi. Uzmanlar, hafriyatların ziraî üretim yapılan topraklara ya da yakınına bırakılmasının geri dönülmez meselelere neden olacağını ve tehlikenin yalnızca tarım alanlarıyla hudutlu kalmayarak; su kaynakları ve biyoçeşitlilik için de geçerli olacağını belirtti. Ziraî yerler için önemli bir tehdit haline gelebilecek hafriyatın, emniyetli üretimden başlayarak, besin fiyatlarını, ihracatı ve işgücünü de olumsuz tarafta etkileyecek bir sorunlar zincirini başlatmasından kaygı ediliyor.
TARIM İLAÇLARI ARTIK ZEHİR
Depremin etkilediği 11 vilayet, Türkiye’nin bitkisel üretiminin yüzde 20’sini karşılıyor. Greenpeace’e nazaran ise yıkıntı atıklarının toplamı 100 milyon tona karşılık geliyor. Ziraat Mühendisleri Odası Genel Lideri Baki Remzi Suiçmez, birtakım enkazların dere yatağı ve tarım alanlarına dökülmesi tarafındaki haberleri doğrulayarak, çok sayıda ziraî ilaç bayisinin de yıkıldığını ve enkaz altındaki ilaçların şu haliyle zehire dönüşeceğini söyledi. Suiçmez, “Enkaz altındaki tarım ilaçları ayıklanmayıp, genel hafriyatla karıştırılırsa yağmur suyuyla buluştuğunda zehir haline dönüşür. Makul yerlerde toplanıp farklı depolama çalışmaları yapılmazsa önemli etraf sıkıntıları görülebilir” değerlendirmesini yaptı.
’EKOLOJİK BEDEL YÜKSEK OLABİLİR’
Şubat ayında Türkiye’nin tarım dalında ihracatı 2.5 milyar oldu. Türkiye Ziraatçiler Derneği Lideri Hüseyin Demirtaş da sağlam besinin tehdit altında olduğunu belirterek, “Özellikle yaş zerzevat ve meyve fidanlarının dikiminde ilkbahar en verimli vakitlerdir. Tarım ve hayvancılığın yine başlayabilmesi için hemen üretimin korunması ve canlandırılması gerekiyor. Bu durum sonuçta besin enflasyonunu körükleyecek, ihracat etkilenecek” dedi.
Greenpeace Proje Geliştirme Sorumlusu Beğenilen Sevinç ise bölgeye ait izlenimlerini şu sözlerle aktardı: “Enkaz kaldırılırken yerinde ayrıştırmaya şahit olmadık. Sulama nadiren yapılıyor fakat nizamlı bir halde değil. Koçören, zeytinlik ve yerleşim yerlerine çok yakın. Altınözü’de vadi boyunca zeytinlikler var köy yollarında tilkiyle de karşılaştık. Biyoçeşitlilik ve yaban hayatiçin önemli bir tehlike kelam konusu. Kıymetli olan, yeni yıkımlara yol açmayacak halde tüm sürecin şeffaflıkla yürütülmesi. Enkaz kaldırma sürecinin toplumsal ve ekolojik bedeli çok yüksek olabilir.”
‘KALKINMA PLANI YAPILMALI’
Karar vericilerle birlikte çalışma konusunda işbirliğine açık olduklarını kaydeden Baki Remzi Suiçmez, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Sulama devri başlayacak, kanallardaki hasarlar belirli değil. Enkaz altında traktörler, makineler belirli değil. Buraya ziraî manada uzun vadeli, olumlu ayrımcılık yapılarak dayanak ve kredi verilmeli. Burada beşerler alandan çekilirse bir daha geri dönme talihleri da olmaz. Ziraî bir kalkınma planı oluştrulmalı. Yoksa bölgedeki bitkisel üretimlerde ve hayvancılıktaki kayıp Türkiye’nin geneli açısından ve bölge için de yıkım tesiri yaratabilir.”
‘ÜRÜNLER KOLDA ÇÜRÜYOR’
Hüseyin Demirtaş, süreksiz tarım çalışanları meselesine da değinerek, “Bölgede insan kalmadı. Hasat yapacak çiftçi bulunamıyor. Yakın vilayetlerde bile kendi işine yetişemiyor çiftçiler, diğer kentlerden gitmesi de mümkün değil. Şu an narenciye hasatında işgücü sorunu yaşanıyor. Eserler kısımda çürüyor. Çürüyecek olan meyve için soğuk hava deposu lazım, toplanıp ihraç edilmesi lazım. O denli bir kasvet da var. Bu durum bizi çok etkileyecek” dedi.