OECD bölgesinde ortalama besin enflasyonu temmuzda yüzde 12.59 iken Türkiye’de yüzde 93.9 oldu. Zerzevat meyve fiyatlarında hiçbir ülkede görülmeyen bu yangının kibritini, AKP’nin tarım dayanaklarını kesmesi yaktı.
Yaz ortasında dahi domatesin, salatalığın gramla alındığı, çocuklara dilediklerince meyve yedirilemeyen bir ülke haline gelen Türkiye’de besin enflasyonundaki patlamanın nedeni, yayınlanan son OECD raporunun ayrıntılarında yer aldı.
DESTEK YÜZDE 2.3’E DÜŞTÜ
Rapora nazaran Türkiye’de tarıma verilen toplam dayanak 2000 yılında gayri safi ulusal hasılanın (GSMH) yüzde 3.8’i iken bu oran 20 yıl sonra yüzde 1.6’ya kadar geriledi. 2000 yılında tarıma dayanak toplam tarım üretiminin yüzde 15.4’ü kadar iken, 20 yıl sonra bu oran yüzde 2.3’e düştü.Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Türkiye dahil üye 38 ülkenin son 20 yılda tarıma verdiği toplam takviyesi ve tarımdaki gelişimini ortaya koyan bir rapor hazırladı. Rapor, AKP devrinde tarıma değil inşaata-betona takviye verilmesinin sonuçlarını ortaya koydu. Bilgilere nazaran 2000’de tarıma tüm dayanaklar ulusal gelirin yüzde 3.8’i iken bu oran 2020’de yüzde 1.6’ya kadar geriledi. Bu paralelde ulusal gelirde tarımın hissesi son 20 yılda yüzde 10’dan yüzde 6.2’ye düştü. Pekala bu süreçte başka ülkeler ne yaptı? OECD ülkelerinde ulusal gelirde tarımın hissesi ortalama yüzde 2.9’dan 4.9’a kadar çıktı. Bu bilgilerin tesiri çarşı pazara yansıdı ve OECD bölgesinde ortalama besin enflasyonu temmuzda yüzde 12.59 iken Türkiye’de yüzde 93.9 oldu.
İhracatın hissesi da geriledi
■ OECD raporuna nazaran Türkiye’nin ziraî besin ithalatının toplam ithalatındaki hissesi yüzde 5.9’dan yüzde 7.7’ye yükselirken besin ihracatının ihracattaki hissesi yüzde 13.2’den yüzde 11.8’e geriledi. Bu bilgi, “ithalat yapıyoruz ancak ihraç etmek için” savının da içinin ne kadar boş olduğunu ortaya koydu.
Gübre fiyatı 7 kat dayanak 2 kat arttı
■ OECD datalarına nazaran, Türkiye’de 2017 yılında 25 milyar dolar tarım dayanağı sağlanırken bu sayı 2021’de 7.4 milyar dolara geriledi. Tarım dayanaklarından en kıymetlisi takviye ödemeleri. Türkiye’de ziraî takviye ödemelerinin GSMH’nin yüzde 1’inden az olamayacağı 2006’da çıkarılan bir kanunla karara bağlandı lakin bu kanun hiç uygulanmadı. Ziraî dayanak ödemeleri 2021 prestijiyle GSMH’nin yüzde 0.4’üne kadar geriledi. Son 5 yılda gübre fiyatlarının 7 kat, tarım ilacı maliyetinin 3 kat arttığı Türkiye’de ziraî takviye ödemelerindeki artış yalnızca 2 kat oldu.