Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) datalarından derlenen bilgilere nazaran, Türkiye’nin ihracatı, bu yılın sekiz ayında 2021’in birebir devrine kıyasla yüzde 18,3 artışla 165,7 milyar dolara yükseldi.
Jeopolitik risklerden ötürü besine erişimin zorlaştığı bu devirde Türkiye, tarım eserlerini dünyanın dört bir yanına ulaştırarak rekor kırmaya devam etti.
Söz konusu devirde, tarım kümesi, 21 milyar 516 milyon dolarla Cumhuriyet tarihinin en yüksek ocak-ağustos ihracatını gerçekleştirirken, 5 kesim de ihracatta rekora koştu.
Türkiye’nin tarım ihracatı, yılın sekiz ayında geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 20 artarken, toplam ihracattan yüzde 13,0 hisse aldı.
EN YÜKSEK İHRACAT ARTIŞI
Tarım kümesinde ihracatta rekor kıran kesimler, hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri, meyve zerzevat mamulleri, kuru meyve ve mamulleri, su eserleri ve hayvansal mamuller, mobilya kâğıt ve orman eserleri oldu.
Yılın sekiz ayında hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri 7,2 milyar dolarlık, meyve zerzevat mamulleri 1,5 milyar dolarlık, kuru meyve ve mamulleri 935,9 milyon dolarlık, su eserleri ve hayvansal mamuller 2,7 milyar dolarlık, mobilya kâğıt ve orman eserleri 5,5 milyar dolarla tüm vakitlerin en yüksek ocak-ağustos ihracatını gerçekleştirdi.
Bu periyotta, ihracatta hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri yüzde 30,3, meyve zerzevat mamulleri yüzde 22,3, kuru meyve ve mamulleri yüzde 7,7, su eserleri ve hayvansal mamuller yüzde 29,5, mobilya kâğıt ve orman eserleri yüzde 26,4 arttı.
YÜZDE 50’NİN ÜZERİNDE ARTTI
Rekor kıran dallarda Irak ön plana çıktı. Irak’a hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri 1,5 milyar dolar, su eserleri ve hayvansal mamuller 509,3 milyon dolar, mobilya kâğıt ve orman eserleri 639,5 milyon dolar, ABD’ye meyve zerzevat mamulleri 224,3 milyon dolar, Almanya’ya kuru meyve ve mamulleri 120,9 milyon dolar, fiyatında dış satım gerçekleştirdi.
Dış satımda Irak’a hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri yüzde 58,9, su eserleri ve hayvansal mamuller yüzde 51,8, yüzde mobilya kâğıt ve orman eserleri yüzde 7,6 ihracat artışı kaydetti.
Meyve zerzevat mamullerinin ABD’ye ihracatı yüzde 42,1 artarken, kuru meyve ve mamullerinin Almanya’ya dış satımı yüzde 6,4 azaldı.
742 MİLYON DOLARA ULAŞTI
İstanbul Su Eserleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği (İSHİB) Lideri Müjdat Sezer, hususa ait yaptığı değerlendirmede su eserleri ve hayvansal mamuller bölüm ihracatının ağustosta toplam ihracat içinde yüzde 1,74’lük hisseye ulaştığını söyledi.
Sektörde yılın 8 ayında en yüksek ihracata sahip 3 alt bölüme ait olarak Sezer, su eserlerinin yüzde 20,2’lik artışla 1,1 milyar dolara, beyaz etin yüzde 48,1’lik yükselişle 742 milyon dolara, süt eserlerinin yüzde 47,3’lük artışla 394 milyon dolara ulaştığını lisana getirdi.
Sezer, yılın sekiz ayında bölümün en çok ihracat yaptığı birinci üç ülkenin sırasıyla 509 milyon dolarlık ihracatla Irak, 189 milyon dolarlık ihracatla Rusya Federasyonu, 130 milyon dolarlık ihracatla İtalya olduğunu aktardı.
Tarımsal hâsıla güçlü ancak potansiyel ve coğrafik avantajımız da artışta etkili
İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) İdare Heyeti Lideri Ali Kopuz da ziraî hâsıla datalarının hayli güçlü olduğunu, bunun yanında bilhassa salgın sonrası olağanlaşma ile birlikte artan bir ihracat ivmesinin de olduğunu vurguladı.
Kopuz, fiyatlardaki düşüş ve ticaretteki artış muvaffakiyetinin yalnızca “hasatta bereket” ile açıklanamayacağını belirterek, öncelikle Türkiye hem ziraî üretim potansiyeli olarak hem de coğrafik pozisyonu ve yapısı sebebiyle tarım eserleri ticaretinde dünyada kıymetli bir yere sahip olduğunu kaydetti.
Kopuz, “Üretiminde önder olduğumuz eserlerin yanı sıra üretmediğimiz eserleri de işleyip ihraç edebiliyoruz. Örneğin artan ihracat sayılarını değerlendirirken, dâhilde sürece rejimi kapsamında aylık yaklaşık olarak 7,5 milyon ton buğdayın işlendiğini ve ihraç edildiğini de hesaba katmamız gerekir.” diye konuştu.
Tahıl koridoru açıldıktan sonra emtia fiyatlarında gerileme olduğunu söyleyen Kopuz, “Dolayısıyla bu da ihracatımızın artışında kıymetli bir etken oldu. Çünkü yakınımızdaki ülkelerden hızla mal indirip, eserleri işleyip katma kıymetli halde süratli bir biçimde ihracat yapabilecek deneyime sahibiz.” sözlerini kullandı.
İhracattaki talep tam gaz devam etmekte
İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) İdare Heyeti Lideri Kazım Taycı ise, “Tüm dünyada bizim eserlerimize karşı ağır bir ilgi devam ediyor.” tabirini kullandı.
Taycı, ihracat artışında rekoltenin yüksek olmasının da tesirli olduğuna dikkati çekerek, bu yıl dünya genelinde rekoltenin yüksek düzeyde bulunduğunu vurguladı.
Bununla birlikte işlenmiş tarım eserlerinde katma kıymetli ihracatın yüksek olmasındaki en kıymetli ögelerin lojistik avantaj, esnek üretim kabiliyeti, kaliteli eser ve uygun fiyat olduğunu söyleyen Taycı, Türkiye’nin besin eserlerinde her geçen yıl dünyada kalite ve marka imajını daha da uyguna götürdüğünü kaydetti.
Bugün Çin ve İtalyan eserlerinin dünyada algısı olduğunu belirten Taycı, Türkiye’nin hala o düzeylerde olmadığını lakin yavaş yavaş bu istikamette ilerlediğini söyledi.
Taycı, “Piyasalarda ‘Türk sanayicisi istek ve taleplerimize çok süratli karşılık verebilir. Kaliteli eser yaparlar, uygun fiyatla çalışırlar’ noktasında bir algı oturtmaya başladık. Her geçen gün bize karşı bir yönelme var.” diye konuştu.