Akseki Belediyesi ile Antalya Valiliği’nin projesi kapsamında restore edilen Zilalci Konağı’nda, tarihi 250 yıl öncesine dayanan 150 metreküplük su kuyusu ortaya çıkarıldı. Antalya Valiliği Kültür Varlıkları Ünitesi, AFAD, onarımı yapan firma vazifelileri ve Vilayet Sıhhat Müdürlüğü grupları, su kuyusunun yapısal özellikleriyle ilgili keşif çalışması yaptı.
AFAD gruplarınca gaz ölçümü yapılmasının akabinde Antalya Valiliği Kültür Varlıkları Ünite Yetkilisi Cemil Karabayram, içinde 2,5 metrelik su bulunan kuyuya indi. Karabayram, duvardaki harç ile yapı materyallerini inceledi. Karabayram, kuyu duvarının bir kısmında ‘Horosan harcı’ denilen harç materyalinin kullanıldığını, öteki kısımlarının ise 1900’lü yıllarda yapıldığı bedellendirilen betonla sıvandığını kaydetti.
En ihtişamlı yapılardan biri
Zilalci Konağı’nın Antalya’nın en ihtişamlı yapılarından biri olduğunu belirten Karabayram, şunları söyledi:
“Bu yapı; bir postane binası, yardım merkezi. Geçmişte burada yaşayan insanların irtibatını sağlayan, ayrıyeten ismi üzere Zilalci ailesinin tüm bedellerini taşıyan bir yapı. Konağımız, Osmanlı’nın birçok periyodundan de izler taşıyor. 1800’lü yılların ortalarında yapılmış. Yapı aşikâr periyotlarda ekler alıyor. Ama bu periyot ekleri kendisini koruma ediyor. Dönemsel olarak klasik tarihi mimari kültürden hiçbir paha kaybetmemiş bir yapı.”
Konakta 2019 yılında onarım çalışması başlatıldığını anlatan Karabayram, “İlk kısım onarım çalışmalarımız 2021 yılına kadar devam etti. Birinci evvel yapının taban, vücut ve çatı kısımlarında güzelleştirme yapıldı. Kapı, pencere ve doğramalarının, tedavi edici yolla kurtarılması planlanıyor” diye konuştu.
‘Yapı hiçbir devir ekini kaybetmemiş’
Tarihi konakta 250 yıl evvel yapıldığı düşünülen bir kuyu sistemi olduğunu tabir eden Karabayram, “Bu kuyu sistemini incelememiz gerekiyordu. Başta AFAD olmak üzere tüm kamu kurum ve kuruluşlarıyla birlikte burada bir inceleme gerçekleştirdik. Kuyuda muhakkak periyoda ilişkin harç gereçlerini gördük. Birincisi gördüğümüz harç gereci üst kısımda 1800’lü yıllardan gelen Horasan harcıydı. İkinci olarak da 1900’lü yılların başında bir betonarme harcı yapıldığını gördük. Bu durum şunu gösteriyor; bu su sarnıcında yapı hiçbir devir ekini kaybetmemiş. Sıva becerisi ile üstü kapatılmasına karşın 250 yıl öncesine dayanan bir harcın olduğunu görüyoruz. Kuyunun üzerinde bir beton kütle daha sonradan oluşturulmuş. Beton kütle olumsuz bir yük oluşturuyor. Bu bilgileri ilgili muhafaza heyetlerine verdikten sonra kuyumuzla ilgili bir çalışma yapacağız” dedi.
‘Bu sarnıcı halkın seyrine açacağız’
Karabayram, Antalya Vali Ersin Yazıcı’nın yapıya çok ehemmiyet verdiğini vurgulayarak, “Şimdi burada 2’nci etap çalışmaları kapsamında yapı, tüm devir ekleriyle sergilenecek. Gördüğümüz yalnızca 150 metreküp su alan bir kuyu olması değil. Birinci gayemiz; suyun özgün akışını durdurmamak. İkinci hedefimiz da yapıya 1900’lü yıllarda farklı katkı materyallerinden gelen harç ve dokuyu uzaklaştırmak, sonradan eklenen beton kütleyi alarak şeffaf bir örtü sistemiyle bu sarnıcı halkın seyrine açabilmek” tabirlerini kullandı.
Karabayram, konakta yapılan çalışmalara verdikleri takviye nedeniyle Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Antalya Valisi Ersin Yazıcı’ya da teşekkür etti.