Türkiye Havayolu Pilotları Derneği (TALPA) Lideri Kaptan Pilot Okan Üreksoy, Türk pilotların neden yurtdışına gitmek istediklerini SÖZCÜ’ye anlattı: “En kıymetli sebep, pilotluk mesleğinin yıllardır şuurlu ya da bilinçsiz itibarsızlaştırması. Saygın kurallar sağlandığı takdirde hiçbir arkadaşımız ülkeyi terketmek istemez.”
Türkiye’yi terkedenler ortasına pilotlar da katıldı. Lakin hekimlere, “Giderlerse gitsinler” diyen AKP iktidarı, pilotların gidişini engellemek istiyor.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü 24 Haziran 2022 tarihinde yayınladığı, Türk pilotların yabancı havayollarına gidişini güçleştiren genelgeye yansılar büyüyor.
THY ya da Pegasus’tan ayrılarak yabancı havayollarına geçmek isteyen pilotlara, 6 ay bekleme şartı getiren düzenlemeye en net yansıyı, HAVASEN’le birlikte Türkiye Havayolu Pilotları Derneği (TALPA) gösterdi.
Türkiye’de etkin olarak uçuşlarda vazife alan yaklaşık 7 bin 500 pilottan 5 binden fazlasının üye olduğu TALPA, ulusal havacılık otoritesinin kararını, yürütmenin durdurulması ve genelgenin iptaline karar verilmesi talebiyle jet süratiyle yargıya taşıdı.
“SAVUNMA ALINMAKSIZIN ACİL KARAR VERİLMELİ”
Geniş bir grup tarafından hazırlanan dava dilekçesinde çarpıcı tespitlere yer verildi:
- Genelge hukuka açıkça alışılmamıştır.
- Genelgenin uygulanması pilotları halihazırda çalıştıkları havayolu şirketinin inisiyatifine terk etmektedir.
- Uygulanması pilotların iş değiştirmelerini ucu açık bir mühlet ile patronların insafına bırakmaktadır.
- Bu genelgenin yürürlükte olduğu her gün pilotlar açısından telafisi imkansız sonuçlar ortaya çıkmaktadır.
- Bu nedenlerle yürütmenin durdurulması, dava konusu Genelge için özel bir değeri haizdir ve acilen davalı yönetimin savunması alınmaksızın karar verilmelidir.
TALPA Lideri Kaptan Pilot Okan Üreksoy
“TEPKİMİZİ GÖSTERMEK ZORUNDAYDIK”
TALPA İdare Şurası Lideri Kaptan Pilot Okan Üreksoy, pilotların neden yabancı şirketlere gitmek istediğini ve genelge sonrası yaşanan süreci SÖZCÜ’ye anlattı.
Dernek olarak Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ile çok hoş diyalogları olduğunu kaydeden Üreksoy, “Çözülmesi gereken meselelerle ilgili bizi kullanın, bizim deneyimimizden yararlanın, biz de elimizden geldiğince bunlara omuz verelim, dayanak verelim dedik. Ortak çalışmalar yaptık. Fakat bu genelge konusu pilotların istek etmediğimiz bir bahis. Ona da reaksiyonumuzu gösterdik. Meslektaşlarımız ismine göstermek de zorundaydık” dedi.
“GİDİŞLERİ ENGELLEYEMEZ”
TALPA Lideri Üreksoy, “Bakanlık, Sivil Havacılık ve dal çalışanlarını karşı karşıya getirmeyecek biçimde tahlil bulmamız lazım. Yurtdışından aldığımız bilgiler doğrultusunda, SHGM kararının aslında meslektaşlarımızın gidişini engelleyemeyeceğini kıymetlendiriyoruz. Gitmek isteyen pilot arkadaşlarımız, gideceği şirketin de gereksinimi varsa, öylece kendi denetimlerini yaparak kabul edebilir açıkçası” diye konuştu.
“HİÇBİR ARKADAŞIMIZ YURTDIŞINA GİTMEK İSTEMEZ”
Üreksoy, “Türk pilotlar neden yurtdışına gitmek istiyor?” sorusunu, çok açık biçimde “itibarsızlaştırma” diyerek cevapladı. TALPA Lideri Okan Üreksoy şöyle özetledi:
“Yabancı şirketlere geçme istiğinin en değerli sebeplerinden bir tanesi, yıllar içerisinde, pilotluk mesleğinin şuurlu yahut bilinçsiz itibarsızlaştırılmasıyla ilgili…
Alınan aksiyonların, pilotlara karşı yapılan uygulamaların, bunlara yönelik, bu amaca yönelik olduğunun düşünüldüğü bir ortam oluştu maalesef.
Dolayısıyla, arkadaşlarımızda mesleğe daha çok kıymet verilen, mesleğin saygınlığının daha yeterli, farklı olduğu ortamlarda çalışma dileğini sezinliyoruz.
Bu kurallar burda sağlandığı takdirde, hiçbir kaptanımızın, hiçbir pilotumuzun bu ülkedeki şirketleri terk etmeyeceğini düşünüyorum. Kıymetli olan bu kaidelerin, bu prestij konusunun sağlanması, kıymet verilmesi.
(Fazla çalışma, şirketlerin yanlış uygulamaları, maaşlar bu itibarsızlaştırmanın içinde mi?) Hepsi bu prestij tabiri içinde bir bütün olarak düşünülmeli.
“SEKTÖRDEKİ DÜZGÜNLEŞME TÜM İSTATİSTİKLERDE GÖRÜLÜYOR”
Doğal olarak, covid sonrasındaki havacılık kesimindeki düzgünleşme, bizim ülkemiz havacılık bölümünde daha seri bir güzelleşme olduğu bütün istatistiklerde de görülüyor. Sonuçta rekabetin çok güçlü olduğu bir kesim, havacılık. Biz de şirketlerimizin bu rekabet içerisindeki güçlülüklerini devam ettirebilmek için covid sonrası bu fırsatlardan yararlanmak istemelerine de son derece hak veriyoruz.
‘UÇUŞ SAYISI ARTIRIRKEN İŞ YÜKÜNE BAKMAK ZORUNDASINIZ’
Neticede şirketlerimiz ne kadar güçlü ve karlı olursa, ülke iktisadına o kadar katkısı var. onun da şuurundayız. Lakin bunun istikrarının âlâ kurulması gerektiğini düşünüyoruz. İstikrar derken siz uçuş saatlerinizi, uçuş sayılarınızı, frekanslarınızı artırırken elinizdeki iş yüküne bakmak zorundasınız.
“LİMİT AŞIMI YOK ANCAK DAİMA ÜST LİMİT YORUYOR”
Elinizdeki işgücünün oransal olarak bunu destekleyebilecek, karşılayabilecek düzeyde olması gerekiyor. Tabi ki hiçbir pilot mevcut uçuş koşullarına nazaran limit aşımı yapmıyor, lisansından kendisi sorumlu… Lakin daima olarak üst limitlere yakın uçurulmaya devam edildiği takdirde, yorgunluk bunun içerisine giriyor. Öteki bahisler, yavaş yavaş elden alınan birtakım haklar konuşulabilir. Özlük hakları konuşulabilir.
“KIRGINLIK YARATTI”
Bunlar hepsi bir ortaya geldiği vakit, tabi biraz yorgunluk, biraz kırgınlık yarattı. Doğal olarak da diğer arayışlar içerisine itebiliyor arkadaşlarımızı.”
“1000 İŞSİZ TÜRK PİLOT VAR”
TALPA Lideri Okan Üreksoy işsiz pilotlarla ilgili son sayıları şöyle özetledi:
“8-9 ay evvel bir istihdam havuzu oluşturduk TALPA bünyesinde… Üyemiz olsun olmasın bütün meslektaşlarımızın buraya kayıt olmasını istedik. Bize müracaatlara nazaran, rastgele bir tipte sertifikası olan ve işsiz olan pilot sayımız yaklaşık 150 civarında… Bir de uçuş okullarını bitirip de pandemi devrine denk geldiği ve alımlar durdurulduğu için şimdi hiçbir şirkette işe girmemiş arkadaşlarımız var. Bu durumda yaklaşık 800’e yakın genç arkadaşımız var. Hepsi bir arada bine yakın meslektaşımız işsiz vaziyette maalesef.”
“TÜRK PİLOTLARA ÖNCELİK VERİLMELİ”
Üreksoy, Türkiye’de uygulanan yabancı pilot siyasetine ait soruya şu karşılığı verdi:
“Öncelik her vakit için Türk meslektaşlarımıza verilmeli. Bizim yetişmiş işçimiz dururken dışarıdan arayış içinde olunmamalı… Burada sonlar düzgün çizilmeli.
Tabi uçuş deneyimi burda gündeme geliyor, kaptan olarak ve ikinci pilot olarak. Şu anda bana gelen yaklaşık 90 adet ikinci pilot meslektaşımız Atlas ve Onur’da tip eğitimlerini bitirdikten sonra ya başlamış birkaç saat uçmuş ya hiç başlayamamış.
Şirketleri kapandığı için uçamamışlar ve işsiz kalmışlar. Lisanslarını taze tutuyorlar. Ellerinde lisansları var lakin şirketlere müracaat edemiyorlar zira şirketler asgarî bir uçuş saati istiyor. Asgarî 500 saat uçuş istiyor istihdam etmek için.
Bu arkadaşlar o vakit uçuş okulunu yeni bitirmiş olanlarla tıpkı statüde tutuluyorlar. Tabi ikinci pilot muhtaçlığı olunca da tipte çabucak kullanabileceği, ister istemez dış kaynağa yöneliyor. Zira bir yandan bir büyüme var ve bu büyümenin karşılığı insan gücünü bulmak zorunda şirketler. Burda bu dengeyi uygun çalışmamız lazım. Uçuş okullarının pilot üretimiyle, piyasadaki istihdamı hoş dengelememiz gerekir.
Sivil Havacılık bu manada bizden bu bilgileri değerlendiriyorlar, istiyorlar. Biz de paylaşıyoruz ki gerek yeni kurulan şirketlere, gerek kurulmuş ve pilot gereksinimi olan şirketlere öncelikle bu meslektaşlarımız işe alınsın diye…
O mevzuda bir müşterek çalışma devam ediyor. Bu süreçte çeşitli şirketlerde istihdam edilen hayli işsiz pilotlarımız da oldu. İnşallah önümüzdeki kısa periyotta hepsinin kimi şirketler tarafından istihdam edilerek bu sorunun ortadan kaldırılmasını biz de ümit ediyoruz. Var gücümüzle çalışıyoruz.”