90’lı yıllarda ülkemizdeki birinci Tüp Bebek uygulamasını başlatan tabiplerden biri olan Türk Alman Jinekoloji Eğitim, Araştırma ve Hizmet Vakfı (TAJEV) Lideri Prof. Dr. Cihat Ünlü, “Geçen 30 yıla yakın mühlet sonunda ülkemizde yardımcı üreme teknikleri ve infertilite (kısırlık) tedavilerinde geldiğimiz nokta ve muvaffakiyet oranlarımız pek çok Avrupa ülkesinin de üzerinde” dedi.
Prof. Dr. Cihat Ünlü mevzuyla ilgili şu görüşleri paylaştı:
“90’lı yıllarda bilhassa önemli erkek infertilitesi olgularında çok az şey yapabiliyor ve bu hastalarımızın birçoklarını Avrupa ülkelerine gönderiyorduk. Hatta Belçika’daki birtakım Tüp Bebek ve Mikroenjeksiyon merkezleri büyük kentlerimizde toplantılar düzenler ve hastalar bu merkezlere gönderilirdi. Günümüzde bu tablo büsbütün aksine dönmüştür. Türkiye’den artık neredeyse hiçbir infertil hasta yurtdışına gitmiyor, tam aykırısı Avrupa, Orta doğu ve Afrika’dan pek çok infertil hasta Türkiye’deki başarılı Tüp Bebek Merkezlerine geliyor.”
İNFERTİLİTE SORUNU GİDEREK ARTAN BİR SORUN
Prof. Dr. Cihat Ünlü, tertipli olarak birlikte olan sağlıklı çiftlerde 1 yılın sonunda %85,2 yılın sonunda ise %90 oranında gebeliğe ulaşıldığını belirterek, “İnfertilite rastgele bir doğum denetimi tekniği uygulamaksızın, 1 yıl mühletle, nizamlı bağa karşın hamile kalamama durumudur. İnfertilite sorunu olan ailelerin yaklaşık %30’unda erkekte, %30’unda bayanda ve %30’unda ise hem erkek hem de bayanda sorun vardır.
Ailelerin %10’unda ise gebeliğe mahzur olan rastgele bir sorun yoktur ve bu kümedeki hastalar ‘açıklanamayan infertilite’ olarak isimlendirilmektedir. Ülkemizde yaklaşık bir milyon çift infertilite sorunu yaşıyor. Bu sayının giderek arttığını düşünüyoruz.
” dedi.
Bütün bu olumsuz faktörlerin bayanda ve erkekte en başta yumurtalık ve testisleri etkileyerek hem yumurtalıkların vaktinden evvel yaşlanmasına yol açtığını hem de testislerdeki sperm üretimini bozduğunu belirten Prof. Dr. Ünlü, şöyle devam etti:
TEMEL TETKİKLER AKSATILMAMALI
“Çiftlere teklifimiz; şayet bayan yaşı 35’in altındaysa 1 yıl, şayet 35’in üzerinde ise 6-9 ay müddetle tertipli birlikteliğe karşın gebelik oluşmamışsa bir infertilite merkezine giderek temel tetkiklerini yaptırmalarıdır. Burada birinci olarak erkeğin sperm tahlili yapılıp, düzeltilebilecek bir bozukluk varsa tedavisi yapılmalıdır. Eş vakitli olarak bayanın muayenesi, ultrason ve gerekirse hormon testleri ile yumurtalık ve rahmin incelenmesi akabinde da hem rahim içi hem de tüplerinin geçirgenliğinin denetimi gayesiyle ilaçlı rahim sineması (HSG) çekilmesini öneriyoruz.
Günümüzdeki ileri teknolojik metotlar sayesinde pek çok bozukluğu tedavi edebiliyoruz. Örneğin rahim içi miyomlar, rahimde septum dediğimiz perde olması, keza geçirilmiş kimi müdahaleler ve enfeksiyonlar sonucu rahim içinde oluşan yapışıklıkların tedavisi bedende hiçbir yeri kesip dikmeden bedenin yalnızca doğal boşluklarından (vajina) girilerek histeroskopi dediğimiz yolla tedavi edilebilmektedir.
Keza yumurtalıklarda gelişen endometriozis dediğimiz çikolata kisti vb. kistik oluşumları, tüplerde mevcut yapışıklık ve tıkanıklıkları da laparoskopi sistemiyle tedavi edip hastanın hiçbir yardımcı üreme tekniği (tüp bebek vb.) gerekmeksizin spontan olarak gebe kalmasını sağlayabiliyoruz. Bu formüllerin yetersiz kaldığı hastalarımızda tüp bebek ve başka yardımcı üreme tekniklerini uyguluyoruz.”
ÜMİT VEREN GELİŞMELER VAR
Günümüzde tüp bebekte başarıyı arttıran pek çok teknik uygulandığını tabir eden Prof. Dr. Ünlü, “Bunlar; Sperm Chip Uygulaması, IMSI, endometriyal co-kültür, Blastocyst transferi, embriyo biyopsisi ile sağlıklı embriyoların seçilmesi vb.’dir. Son bahsettiğim metotları ekseriyetle bir başarısız tüp bebek denemesinden sonra, sorunun kaynağına yönelik olarak uyguluyoruz. Bir de gerek ilerleyen yaş ya da kimi sistemik hastalıklar ve kanser nedeniyle yumurta rezervleri süratle azalan bir hasta kümemiz var. Bu hastalarda da artık ümit verici pek çok gelişmeler var.
Biliyoruz ki yaşla birlikte bayanda yumurta rezervi süratle azalıyor. Bu azalma bilhassa 37 yaştan itibaren daha fazla oluyor. Bu nedenle şimdi evlenmemiş ya/ya da çocuk yapmayı şimdi düşünmeyen bayanlarımıza 40 yaşından evvel yumurta dondurmalarını tavsiye ediyoruz. Bu yumurtalar ileriki yıllarda hastamız çocuk sahibi olmayı planladığında çözülüyor ve son derece yüksek oranda gebelikler elde edilebiliyor.
YUMUTALIK DONDURMA
Bir öteki metot ise yumurtalık dokusunun dondurulup saklanmasıdır. Çocukluk ve gençlik yıllarında kanser (kemik kanseri, lenfoma, lösemi üzere hematolojik kanserler vb.) nedeniyle kemoterapi ya da radyoterapi görecek bir hastanın bu tedavilere bağlı olarak ne yazık ki yumurtalıkları da birden fazla vakit geri dönüşü olmayacak bir biçimde hasar görüyor. İşte bu tedaviler öncesi yumurtalık dokusunun bir kısmı küçük modüller halinde alınıp donduruluyor ve yıllar sonra mevcut yumurtalığın üzerine transplant edildiğinde o yumurtalık tekrar çalışmaya başlayıp yumurta üretebiliyor.
Hatta bu metot birtakım ülkelerde menopozu geciktirmek ya da ileri yaşlarda bile doğurganlığı devam ettirmek emeliyle da kullanılıyor. Bunların yanı sıra tüp bebek tedavilerinde (özellikle de yumurta rezervi çok azalmış kadınlarda) başarıyı arttıran kimi yeni uygulamalar da var. Bunlar ortasında PRP ve kök hücre uygulamaları beklenenden çok evvel menopoza girmiş ya da yumurtalık rezervi çok azalmış hastalarda ümit verici olmaktadır” diye belirtti.