Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Tahran’da katılacağı 7. Yüksek Seviyeli İşbirliği Kurulu Toplantısı bugün düzenleniyor. Türkiye, İran ve Rusya’nın Suriye’deki ihtilaflara tahlil hedefiyle 2017’de başlattığı Astana görüşmeleri formatında yapılan toplantıda, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine dönük operasyon sinyalleri ve bölgesel gelişmelerin ele alınması bekleniyor.
PUTİN-HAMANEY GÖRÜŞMESİ YAPILACAK
Rusya’nın Ukrayna’ya taarruzlarını başlattığı 24 Şubat’tan bu yana Rusya önderi Vladimir Putin’in gerçekleştirdiği ikinci yurt dışı ziyaretinde ise İran dini başkanı Ali Hamaney’le bir ortaya gelmesi planlanıyor. Putin’in ise Tahran’da görüşeceği Erdoğan’la Ukrayna tahılı krizini ele alacağı, İstanbul’da bu hafta devam etmesi planlanan Ukrayna tahılı görüşmeleriyle ilgili değerlendirmelerde bulunacağı belirtiliyor.
RUSYA DIŞİŞLERİ: TAHIL İHRACATI ENGELLENMİYOR
Rusya Dışişleri Bakanlığı ise Putin’in Tahran ziyaretiyle ilgili yaptığı açıklamada, Rusya’nın Ukrayna’nın dünyaya tahıl ihracatını engellemediğine dikkat çekti, “Birleşmiş Milletler (BM) istatistiklerine nazaran dünya çapında 800 milyon ton tahıl üretiliyor, bu nedenle 20 milyon ton Ukrayna tahılı krizi kökten çözemez” sözlerine yer verdi. Açıklamada, “Ukrayna’nın Karadeniz limanlarından tahıl ihracatı hiçbir vakit engellenmedi. Bilakis Karadeniz ve Azak Denizi’nde iki insani koridor açılması için gayret gösteriyoruz. Sorun, yüksek mayın tehlikesi ve Kiev’in gemilere ateş açma tehditleridir” denildi.
TAHRAN TEPESİ DÜNYA BASININDA
Tahran’da bugün gerçekleşen ziyaretler dünya basınında farklı tahlillerle geniş yer buldu.
Reuters haber ajansı, ABD Lideri Joe Biden’ın Orta Doğu ülkelerine ziyaretinin ardından İran’ın Kremlin’le stratejik bağlarını güçlendirme uğraşlarını artırdığını belirtti. Ajansa konuşan üst seviye bir İranlı yetkili, “Tahran, Washington’ın bölgesel müttefiklerine karşı Moskova’nın dayanağını sağlamaya çalışıyor” dedi. Haberde, Putin’in Tahran ziyaretinin, İran’ın Rusya’ya Ukrayna’da kullanılmak üzere insansız hava aracı vereceği savları gündemdeyken gerçekleştiğine dikkat çekildi.
AP: TÜRKİYE, RUSYA PAZARINA GÜVENİYOR
Associated Press (AP) ise “Bölgesel ağır sıkletlerin bağları derinleşiyor, Putin’in İran ziyareti ABD ve Avrupa’ya meydan okumanın bir kesimi olarak görülüyor” tahliline yer verdi. Rusya’ya nazaran İran’ın “potansiyel bir askeri ve ticari ortak” olduğu vurgulanan haberde, Rus yetkililerin son haftalarda İran’da insansız hava araçlarını denetlediği ziyaretlerde bulunduğu savına yer verildi. Haberde, Erdoğan’ın Putin’le yapacağı görüşmeyle ilgili ise “Tahran, Putin’e Ukrayna tahılı krizinde müzakerelere yardımcı olmaya çalışan Erdoğan’la görüşme imkanı da sunuyor. NATO üyesi olan Türkiye, Azerbaycan, Libya ve Suriye’deki kanlı çatışmalarda Rusya karşısında konumlansa da Kremlin’e uygulanan yaptırımlara katılmadı, para ünitesinin süratle bedel kaybetmesiyle boğuşan Türkiye birebir vakitte Rusya pazarına güveniyor” denildi.
RT: TÜRKİYE, UKRAYNA KRİZİNDE TERCİH EDİLEN ÜLKE
Russia Today (RT) ise Putin’in Ukrayna savaşı sonrası Tahran ziyaretinin Orta Doğu ülkeleriye ilgilerinde de kıymetli bir eşik olduğuna dikkat çekti. Rusya Memleketler arası Alakalar Kurulu Üyesi Dmitri Trenin imzalı makalede, Rusya’nın Orta Doğu ve Kuzey Afrika’yı kapsayan MENA bölgesiyle münasebetlerinin ehemmiyetine dikkat çekilerek “Rusya bölgesel aktörleri küçümsemedi, düşmanlaştırmadı, kendi ulusal çıkarlarına odaklandı ve bu şimdiye dek işe yaradı. Rusya’nın Orta Doğu’daki sicili kusursuz olduğu için değil. Kremlin’e nazaran Rusya’ya karşı olmamak, dostça davranmak manasına geliyor. Orta Doğu ülkelerinin Rusya’yı amaç alan ABD önderliğindeki yaptırımlara katılmayı reddetmesi de birincil önemde” denildi. Türkiye’nin ise Moskova-Kiev temasları için tercih edilen bir ülke haline geldiği de söz edilen yazıda, Rusya’nın ilerleyen günlerde de Türkiye ve İran ile ilgileri güçlendirme maksadına devam edeceği yorumu yapıldı.
TASS ise Putin’in Tahran programına yer verdi. Buna nazaran, Putin bugün İran’ın dini önderi Ayetullah Ali Hamaney, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la başka farklı görüşmeler yapacak. Suriye bahisli toplantının akşam saatlerinde yapılacağı, toplantı sonrası önderlerin gazetecilere açıklamalarda bulunacağı belirtildi.
BBC: TEPE, UKRAYNA TAHILI KRİZİ İÇİN FIRSAT SUNABİLİR
BBC Rusya önderi Putin’in Tahran ziyaretinin İran’la bağları derinleştirme fırsatı sunduğunu vurguladı. Haberde, Erdoğan’ın Türkiye’nin yaklaşık 30 kilometre inançlı hudut sınırı oluşturma planını içeren Suriye’nin kuzeyine operasyon sinyallerine de yer verilirken Ukrayna tahılı kriziyle ilgili ise “Toplantı, Türk öndere, Rus ve Ukraynalı başkanlar ortasında 22 milyon ton tahılın ihracatını sağlayan bir muahede için fırsat sunabilir” denildi.
Independent ise Tahran tepesinde Suriye’nin ana husus olmasına karşın Ukrayna kriziyle ilgili daha fazla görüşme yapılmasının beklendiği görüşüne yer verdi. Haberde, “Suriye, beş yıllık diplomatik gayretin kesimi olarak toplantının ana konusu görünüyor. Lakin son aylarda Suriye’yle ilgili ivme içeren çok az gelişme yaşandı. ABD’nin İran’ın nükleer programını maksat alması ve Rusya’yı tecrit etme hedeflerini ilan etmesiyle birlikte Rusya için Tahran’da güvenlik konusu ön plana çıkacaktır” denildi.
EL CEZİRE: MOSKOVA DAHA GÜÇLÜ BAĞLAR İSTİYOR
El Cezire kanalı ise Tahran tepesinde Ukrayna kriziyle ilgili gelişmelerin öne çıkmasının beklendiği tahliline yer verdi. Habere nazaran, Washington merkezli jeopolitik risk danışmanlık şirketi Gulf State Analytics’in lideri Giorgio Cafiero, Putin ve Erdoğan’ın İran ziyaretini “Doğu-Batı” cephelerinden kıymetlendirmek gerektiği görüşünü paylaştı, “Moskova, Ukrayna savaşı şiddetlenirken ve Batı yaptırımlarından ziyan görürken, Batılı olmayan ülkelerle daha güçlü bağlar arıyor” dedi.
İRAN BASINI: ERDOĞAN HAMANEY’LE GÖRÜŞTÜ
Press TV, İran’ın Erdoğan’ın Tahran ziyaretiyle “Suriye’nin kuzeyine yönelik mümkün operasyon planını önlemek” istediğine dikkat çekti. İran’ın kelam konusu operasyon planına “bölgeyi daha fazla istikrarsızlaştıracağı” yansısı verdiği hatırlatılan haberde, Suriye hükümetinin de Türkiye’nin ülke topraklarına dönük ataklarını kınadığı ve Rusya’nın da Türkiye’den Suriye’ye saldırmaktan “kaçınmasını” istediği belirtildi.
Iran Press ise dini başkan Ali Hamaney ile Erdoğan’ın bugün Tahran’da yaptığı görüşmeye yer verdi. Haberde, bugün Tahran’da tepenin ana konusu olan Suriye’yle ilgili Astana formatında tarafların “Suriye’nin ulusal egemenliği ve toprak bütünlüğüne hürmet gösterilmesi gerektiği” tarafında bildirinin imzacısı olduğu hatırlatıldı. (DIŞ HABERLER)