Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, tahıl koridoru mutabakatı kapsamında Ulusal Savunma Üniversitesi yerleşkesinde oluşturulan Müşterek Uyum Merkezinin açılış merasimine katıldı.
Merkez önünde merasim mangasını selamlayan Bakan Akar, daha sonra merkezi ziyaret etti. Burada misyon alan Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) temsilcileri ile sohbet ederek bilgi alan Bakan Akar, merasim öncesi Rusya ve Ukrayna temsilcilerinin çalışma odalarına ziyarette bulundu.
Bakan Akar, burada yaptığı konuşmada İstanbul’un, kıtaların buluşma noktası olduğunu, merkezin tüm dünya için özel bir mana taşıdığını ve büsbütün insani hedefler doğrultusunda çalışacağını, bu merkezde iştirakçilerle bir ortada olmaktan büyük memnuniyet duyduğunu söyledi.
Rusya ve Ukrayna ortasında yaşanan çatışmanın, güç ve besin krizini arttırdığına değinen Bakan Akar, “Dünyadaki tahıl arzının yaklaşık üçte biri Rusya ve Ukrayna tarafından sağlanmaktadır. Ukrayna’dan çıkarılamayan tahıl probleminin devam etmesi, başta Orta Doğu ve Afrika olmak üzere global manada hem açlık hem de sistemsiz göç nedeniyle önemli bir güvenlik riski oluşturmaktadır. Münasebetiyle Ukrayna limanlarında bekleyen 25 milyon tondan fazla tahılın inançlı bir biçimde ve tahminen de daha kıymetlisi kısa vakitte muhtaçlık sahibi ülkelere sevki için denizde bir koridor oluşturulması zarureti doğmuştur.” diye konuştu.
Bakan Akar, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy ile görüşerek bu sorunun tahlili için inisiyatif aldığını vurguladı.
Sorunun tahlili noktasında bakanlar düzeyinde de birçok görüşme yapıldığını, bu görüşmelerde kırmızı çizgi teşkili kararlaştırıldığını lisana getiren Bakan Akar, şöyle devam etti:
“Bu kararlar doğrultusunda Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Türkiye tarafından birer general görevlendirilmiş, görevlendirilen bu özel temsilciler vasıtasıyla ağır temaslar yürütülmüştür. Bu temaslar sonucunda 13 Temmuz’da İstanbul Kalender Kasrı’nda birinci sefer dörtlü toplantı icra edilmiş, toplantıda genel prensipler üzerinde mutabık kalınmıştır. Bu uzun ve meşakkatli çalışmalar birtakım ülkelerin gösterdikleri farklı yaklaşımlara karşın Sayın Cumhurbaşkanımızın, Sayın Putin, Sayın Zelenskiy ve Sayın Guterres’in gösterdikleri irade sonucunda 22 Temmuz’da imzalanan antlaşma ile metinle sonuçlanmıştır. Müşterek Uyum Merkezi, içinde bulunduğumuz Ulusal Savunma Üniversitesi yerleşkesinde 23 Temmuz prestijiyle hazırlık çalışmalarına başlamıştır.”
ŞU ETAPTA MAYIN TEMİZLEME KONUSUNDA RASTGELE BİR GEREKSİNİM BULUNMAMAKTADIR
Merkezde yapılacak çalışmalara ait bilgiler veren Bakan Akar, şunları söyledi:
“Merkezin görevi, Ukrayna’dan ihraç edilecek tahıl ve gibisi besin eserlerinin Odesa, Çernomorsk ve Yujniy limanlarından emniyetle denizden nakliyatını sağlamaktır. Merkez, asker ve sivil olmak üzere Türkiye ile birlikte Rusya, Ukrayna ve BM’den beşer temsilciden oluşmaktadır. Alanda bu merkezle bağlantılı rastgele bir askerî öge mevcut değildir. Bu merkez, teşebbüse dâhil olacak ticari gemilerin kaydını ve takibini yapacak, uydu, internet ve öbür muhabere vasıtaları ile ticari gemilerin intikalini teknik olarak takip edecek, tüm faaliyetlerini taraf ülkeler ve BM ile koordineli olarak yürütecektir. Ukrayna limanlarındaki yükleme ile Türkiye’deki limanlara varışta uygun görülecek mevkilerde, müşterek kontrol timleri tarafından gemilerin denetimleri yapılacaktır. Mayın temizleme gereksinimi olursa taraflarca mutabık kalınacak halde planlama yapılacak ve ona nazaran icraatta bulunulacaktır. Lakin şu evrede bu hususta, mayın temizleme konusunda, rastgele bir gereksinim bulunmamaktadır. Taraflarca imzalanan evrak, 120 gün için geçerli olacak, tarafların sonlandırma talebi olmadıkça da devam edecek, yenilenecektir. Bu merkez ayrıyeten Karadeniz’deki tüm ticari gemilerin hareketlerini ulusal altyapımız, Türkiye’nin sahip olduğu ulusal altyapı ve başka imkânlarla izleyebilecek, öteki kurum ve kuruluşlarla birebir görüşme yapılabilecektir.”
Hâlihazırda Ukrayna limanlarından çıkacak birinci tahıl yüklü gemilerin hazırlık ve planlamasına devam edildiğini vurgulayan Bakan Akar, “Müşterek Uyum Merkezi vasıtasıyla yapılacak çalışmaların tüm dünyayı etkileyen besin krizinin aşılmasına, bilhassa uzmanlar tarafından belirtildiği üzere fiyatların aşağı çekilmesine değerli katkılar sağlayacağına inanıyoruz. Bu merkezde çalışan işçi, burada bulunan arkadaşlarımız, dünyanın gözünün üzerlerinde olduğunun farkında. Temennimiz, kolektif ve başarılı çalışmalar ile merkezin insani gereksinim ve barışa azami katkı sağlaması, temennimiz bu. Hasebiyle merkezde misyon alan çalışanın, sizlerin sorumlulukları sahiden büyük. Rusya Federasyonu, Ukrayna, Türkiye ve BM’nin pahalı temsilcileri, tarihî, insani ve kıymetli bir misyon üstlenmiş bulunuyorsunuz.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Mutabakata taraflarca uyulması en büyük isteğimizdir.” tabirini hatırlatan Bakan Akar, “Bu doğrultuda ortaya konulan ortak çalışma iradesi, tüm krizlerin âlâ niyet ve diyalogla önlenebileceğini göstermektedir. Hakikaten tüm tarafların burada vazife alacak temsilcilerini mutabakatın imzalanmasının çabucak sonraki günü, acilen İstanbul’a göndermeleri kıymetli ve samimi bir kararlılık göstergesi olmuştur. Bu bağlamda Müşterek Uyum Merkezinin yapacağı çalışmaların kalıcı barış ortamına da taban hazırlamasını temenni ediyoruz.” değerlendirmesini yaptı.
MERKEZDE YAPILACAK ÇALIŞMALAR GÜÇ KRİZİ VE BAŞKA BİRTAKIM MESELELERİN TAHLİLİNE DE MODEL OLABİLİR
Her fırsatta barıştan, huzurdan ve diyalogdan yana olduklarını tabir ettiklerine dikkati çeken Bakan Akar, şunları kaydetti:
“Sayın Cumhurbaşkanımız, gerginliğin başından itibaren çatışmanın önlenmesi, savaş çıktıktan sonra da ateşkesin bir an evvel sağlanması ve diplomatik tahlil için büyük bir gayret göstermiş, çabalarını sürdürmüştür. Bu doğrultuda Türkiye olarak tüm Bakanlık ve kurumlarımız istikrarlı, itidalli ve kolaylaştırıcı istikamette çalışmalarını aralıksız sürdürmüştür, sürdürmektedir. Bir an evvel ateşkesin sağlanmasını, gerginliğin azaltılmasını ve insani yardımların ulaştırılmasını hedefliyoruz. Bu süreçte Türkiye olarak NATO’daki sorumluluklarımızı da yerine getirdik, yerine getirmeyi sürdüreceğiz. Türkiye’nin duruşunun, her iki ülke ile diyalog hâlinde olmasının doğruluğu ve ehemmiyeti bu biçimde bir sefer daha ortaya çıkmıştır. Bildiğiniz üzere bizim başlangıçtan itibaren hem Rusya Federasyonu hem de Ukrayna’da temaslarımız devam etmektedir. Besin krizinin önlenmesine ve uzmanlara nazaran besin fiyatlarının düşmesine katkı sağlayacak olan bu merkezde yapılacak çalışmalar, emsal biçimde güç krizi ve başka kimi meselelerin tahliline de model olabilir diye düşünüyoruz. Bu merkez, ayrıyeten besin krizinin önlenmesi ve Afrika’dan Avrupa ve Türkiye’ye olabilecek sistemsiz göçün engellenmesine de katkı sağlayacaktır. Bu vesileyle sürece takviye sağlayan Rusya Federasyonu Savunma Bakanı Sayın Şoygu’ya, Ukrayna Savunma Bakanı Sayın Reznikov’a, Ukrayna Altyapı Bakanı Sayın Kubrakov’a, katkı sağlayan tüm işçiye, BM görevlilerine ve ilgili bakanlıklarımıza, kurumlarımıza ve işçisine teşekkür ediyorum, huzurlarınızda. Pahalı iştirakçiler, bu çalışmalar sırasında direktif ve kararlı duruşuyla çalışmalarımızın başarılı bir halde sonuçlanmasını sağlayan Sayın Cumhurbaşkanımıza da buradan hürmet ve şükranlarımızı sunuyoruz.”
Bakan Akar, merkezdeki çalışanlara çalışmalarında muvaffakiyet dileyerek, Rusça, İngilizce, Ukraynaca ve Türkçe teşekkür etti.
