Diplomatik kaynaklar tarafından; 18 Mart’ta sona erecek tahıl koridoru mutabakatı, ABD Genelkurmay Lideri’nin Suriye’nin kuzeyine düzenlediği ziyaret ve Avrupa Birliği’nin zelzele sonrası Türkiye için düzenleyeceği yardım toplantısı mevzularında açıklama yapıldı.
Tahıl koridoru mutabakatı 18 Mart’ta sona eriyor, onun uzatılmasına yönelik görüşmeler ne durumda?
Yoğun bir biçimde çalışıyoruz. Sayın Bakanımız Doha’da BM Genel Sekreteri ile de görüştü. Genel sekreterin Kiev’e bir ziyareti olacak.
Donörler toplantısı için tarih belirlendi mi, 16 Mart deniliyordu lakin?
16 Mart’ta olmayacak, zira bizim burada Türk Devletleri Teşkilatı Tepesi olacak, ondan sonraki haftada olması pek beklenen. Bir taraftan bu konferans ve daha sonra memleketler arası finans kuruluşlarıyla yapacağımız iş birliği için temel oluşturacak raporun hazırlığı devam ediyor Dünya Bankası ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı UNDP’yle birlikte, Strateji Bütçe Başkanlığımızla. Öteki taraftan o konferansın hazırlıkları devam ediyor. Sayın Bakanımız, dün Oliver Varhelyi ile iki kere telefonda hazırlıklar için görüştü. Hazırlanıyoruz, yeterli bir konferans olacağını düşünüyoruz.
Yarın da İsveç ve Finlandiya’yla ilgili toplantı var. Buradan net bir sonuç çıkacak mı ayrılmaya dair NATO üyelik süreçlerinin.
Ayrılma konusu o toplantının konusu değil. Orada mutabakat zaptının içindeki taahhütlerin İsveç ve Finlandiya tarafından yerine getirilip-getirilmediği madde-madde üzerinden geçilip görüşülecek. NATO işte şu yerine geldi, bu yerine geldi diyor da, bunun o denli olmadığını Türkiye’ye gelen kimi konuklarımızdan da duyduk. Bunlar temel itibariyle yerine getirilmedi, birtakım kanunlardaki değişiklik ve açıklamaların somut adıma dönüşmesi lazım. Mesela terörizmin finansmanı, insan devşirme, propaganda vesaire, terör faaliyetleri dahil, bunların önlenmesine yönelik somut adımlar. Bu muahedeyi 3’lü bir halde gözden geçirdik tıpkı Helsinki’de ve Stockholm’de olduğu üzere.
NATO Genel Sekreteri’nin vazife müddeti doluyor, yeni isimler zikredilmeye başlandı, Ursula von der Leyen, Boris Johnson üzere. Türkiye nasıl kıymetlendiriyor bu mevzuyu?
Basından çıkan haberlere nazaran kıymetlendirme yapmak çok erken olur. Adaylar ortaya çıksın, kanılarımızı öteki müttefik ülkelerle de paylaşırız.
Moskova’da da bir teknik toplantı olacak dediniz. Burada Dışişleri Bakanları Toplantısı tarihi şekillenir mi?
Orada daha çok Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın hazırlıkları yapılacak, tarihi onlar görüşmez, tarihi tekrar bakanlar kendi ortasında ayarlayacak. Teknik toplantıda tarihe ait fikirler de olabilir, fakat temel mümkün bir toplantının hazırlığı yapılacak orada.
Suriye’ye taziye telefonu oldu mu bu süreçte zelzelelerle ilgili?
Yok, yalnızca insani yardımların ulaştırılması için adımlarımız oldu.
Tahıl koridoru konusunda Rusya’nın itirazları, talepleri var, bunlarda rastgele bir ilerleme var mı?
Rusya’nın karşı karşıya kaldığı kimi sıkıntılar, gerçek problemler. BM Genel Sekreterinin ağır uğraşı var, bizim ağır uğraşımız var, bu hususları da G20 marjında görüştüğümüz tüm muhataplarımıza da aktardık, ABD Dışişleri Bakanı, ondan sonra İngiltere Dışişleri Bakanı, tekrar Josep Borrell, hepsiyle görüşmeler sürüyor, bu isimlere de aktarıyoruz. Rusya’nın telaşları, daha doğrusu karşı karşıya kaldıkları zorlukların hepsi daha aşılmadı, yani burada bizim dürüst, objektif davranmamız gerekiyor. Lakin önemli bir gayret var, bilhassa BM tarafından BM Genel Sekreteriyle de yakın eşgüdüm içinde bu adımların atılması ve mutabakatın tekrar uzatılması için ağır uğraş sarf ediyoruz.
ABD Genelkurmay Lideri’nin Suriye’ye ziyaretiyle ilgili Dışişleri gereken yansıyı gösterdi, lakin o taraftan şöyle bir yanıt geldi: Yalnızca ABD’li askerlerin ziyaret edildiğine dair.
ABD Büyükelçisi davet edildi, gereken ikazlar, iletiler verildi. Büyükelçinin açıklaması ve daha sonra Bakanlık Sözcüsünün soruya verdiği yanıtta da bunu söylüyorlar. Ancak şu bir gerçek: Bu görüşüp-görüşmemesinden bağımsız olarak ABD’nin bu terör örgütüne yönelik takviyesi devam ediyor.