Rusya’nın tahıl mutabakatını askıya aldığını duyurmasının akabinde Moskova ve Ukrayna karşılıklı suçlamalarını sürdürürken, Ulusal Savunma Bakanlığı (MSB), “Ukrayna’dan gemi çıkışı durduruldu” açıklaması yaptı. Bakanlık, Moskova’nın Sivastopol’daki ataklar nedeniyle tahıl teşebbüsünün süreksiz olarak askıya alındığını Birleşmiş Milletler (BM) ve Türkiye’deki makamlara ilettiğini bildirdi. MSB’den dün yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres riyasetinde 22 Temmuz’da imzalanan Karadeniz Tahıl Teşebbüsü dokümanı kapsamında Müşterek Uyum Merkezi kurulduğu anımsatıldı. Merkezin çalışmaları sonucu bugüne kadar Ukrayna limanlarından 9,3 milyon ton tahılın muhtaçlığı olan ülkelere emniyetle sevk edildiği bildirilen açıklamada, “İstanbul’da bulunan Müşterek Uyum Merkezi’nde vazifeli Rus işçi hala merkezdedir. Bu müddette Ukrayna’dan gemi çıkışı olmayacaktır” sözlerine yer verildi.
TELEFON DİPLOMASİSİ SÜRÜYOR
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın muhataplarıyla ve ilgili makamların kendi ortalarında görüşmelere ve uyuma devam ettiği belirtilen açıklamada, “Sorunun tahlili ve tahıl teşebbüsünün bugüne kadar uyum içerisinde muvaffakiyetle sürdürülen faaliyetlerinin devamı için çalışıyoruz. Türkiye Cumhuriyeti bölgede barışın temini ve insani yardım konusunda bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da üzerine düşeni yapmayı sürdürecektir” denildi. Rus haber ajansı RIA Novosti’ye konuşan ve ismi açıklanmayan üst seviye Türk yetkili de “Ankara her seviyede telefon diplomasisi yürütüyor. Tahıl mutabakatının akıbeti şimdi netlik kazanmamış olsa da uzlaşı umudu var” açıklaması yaptı.
KARŞILIKLI SUÇLAMALAR
Rusya Savunma Bakanlığı, Ukraynalı güçlerin, Kırım’ın Sivastopol kentinde bulunan Rus sivil ve savaş gemilerine yönelik hücum düzenlediğini; maksat alınan Karadeniz Donanması gemilerinin, tahıl muahedesi kapsamında oluşturulan koridorun güvenliğinin sağlanması sürecinde yer aldığını açıklamıştı. Bakanlıktan yapılan duyuruda, “Terör hareketini göz önünde bulundurarak, Rus tarafı tahıl mutabakatını askıya aldı” tabirleri kullanılmıştı. Bu kararı kıymetlendiren Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski, Rusya’nın besin krizini kasıtlı olarak eylül ayında ağırlaştırmaya başladığını kaydetti. Son devirde böylesi bir kararı aslında beklediklerini söz eden Zelenski, “Sonunda Moskova’dan hayli öngörülebilir bir açıklama geldi. Bu karar bugüne ilişkin değil. Eylül ayından bu yana 176 gemi tahıl koridorunda birikti. Kimi tahıl taşıyıcıları üç haftadan uzun müddettir bekliyor. Geçersiz mazeretler üretiyorlar” diye konuştu.
ABD: BAŞARILI OLDU, DEVAM ETMELİ
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya’nın mutabakattan çekilmesini kederle karşıladıklarını belirtti ve Moskova’yı teşebbüsün işleyişini sürdürmeye çağırdı. Yaptığı yazılı açıklamada Blinken, “Tüm tarafları bu hayati muahedeyi sürdürmeye davet ediyoruz. Karadeniz Tahıl Teşebbüsü düşük ve orta gelirli ülkeler için kritik kıymete sahip. Başarılı oldu ve devam etmeli” sözlerine yer verdi. Avrupa Birliği (AB) de Rus yetkilileri bu karardan dönmeye çağırdı. AB Dış Bağlar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, bu durumun savaşın neden olduğu global besin krizine karşı gereksinim duyulan tahıl ve gübrelerin ana ihracat rotasını riske soktuğuna işaret etti.
GIDA KRİZİNİ KÖRÜKLÜYOR
Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna, Rusya’nın, tahıl sevkiyatı muahedesine iştirakini askıya alma kararını yine gözden geçirmesi gerektiğini belirtti. Colonna, Moskova’nın bu formda “Ukrayna’ya karşı saldırganlığının neden olduğu global besin krizini daha vahim hâle getirdiğini” tabir etti. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da Rusya’ya, mutabakatla ilgili memleketler arası topluma verdiği taahhütleri yerine getirme davetinde bulundu. Dünyada milyonlarca insanın açlık çektiğini belirten Baerbock, Rus yetkililerin tahıl gemilerinin güvenliğini tehlikeye attığını kaydetti. Alman Bakan, “İnsanların bir sonraki öğünü yiyip yiyemeyeceği, (Rusya Devlet Başkanı) Vladimir Putin’in savaş planlarına bağlı olmamalı” açıklaması yaptı.