Karar yazarı Taha Akyol, 99 yıl evvel imzalanan, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Ulusal Kurtuluş Savaşı’ndan sonra “var oluş” dokümanı olan Lozan Antlaşması’na ait olarak yürütülen tartışmaları köşesine taşıdı.
“Lozan’ı tarihçiler elbette tartışabilir” diyen Akyol şu tabirleri kullandı:
“Fakat devlet adamlarının Lozan’ı çekiştirmesi ‘akademik’ olmaz, ‘siyasi’ olur! Öteden beri önemli gerginliklere yol açan Ege meselelerinde Türkiye için en sağlam türel ve ahdî taban, Lozan Antlaşmasıdır. Nasıl ki Lozan’a nazaran Ege adalarının özelliği vardır ve bu yüzden silahlandırılamaz; tıpkı özellikten ötürü kara suları, kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge meselelerinde da genel kararlar değil, Lozan’ın kararları temel olmadır. Bu tezi güçlendirmek için Ankara Lozan’ı değil hırpalamak, tersine dört elle sarılmalıdır.
Hamasetin ‘düşman arttırmaktan diğer bir şeye yaramadığı görülmüş olmalı. İsmet Paşa’nın, Meclis’teki Lozan müzakereleri sırasında söylediği şu kelamlar dış siyasetle ilgili herkese tarihin ihtarıdır: ‘Daha başta, akıtılacak kan ve istihsal edilecek sonuç kesinlikle mukayese olunmak lazımdır… Harekât-ı Milliye’nin hiçbir safhasında hesapsız bir karar ve hesapsız bir cüret yoktur…'”
TIKLAYIN – Prof. Baskın Oran, 99. yılında Lozan Antlaşması’nı anlatıyor: 5 başlıkta antlaşmanın kıymeti, 10 Lozan palavrasına 10 yanıt