İYİ Parti Genel Lideri Meral Akşener’in İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş, “Cumhurbaşkanı yardımcısı” olsun önerisi kabul edildi.
Bu teklif akıllara “İki belediye lideri vazifelerini bırakacak mı? Bundan sonra ne olacak?” sorularını getirdi.
Odatv bu soruyu hukukçulara yöneltti. YARSAV Eski Lideri Ömer Faruk Eminağaoğlu ve Avukat Dr. Rezan Epözdemir, hususla ilgili Odatv’ye özel açıklamalarda bulundu.
YARSAV Eski Lideri Ömer Faruk Eminağaoğlu: “Belediye liderleri 657 sayılı yasa manasında memur değil. Bu nedenle 657 sayılı yasanın 87. unsurunda devlet memurları için öngörülen bu unsurdaki ikinci misyon yasağına tabi değil.
5393 sayılı Belediye Yasası’nda bulunan 37. unsurda belediye liderlerinin siyasî partilerin idare ve kontrol organlarında vazife alamayacağı ortaya konmuştur.
Anayasa’nın 106. unsurlarında Cumhurbaşkanı yardımcılarının atama hali düzenlenmiştir. 1 numaralı kararnamenin 503. hususunda, misyondaki Cumhurbaşkanı yardımcılarının emekli aylıklarını alabilecekleri yolunda özel karar de yer almaktadır.
Cumhurbaşkanının tek imza ile yapabileceği süreçlere karşı 2017 yılındaki anayasa değişikliği ile artık yargı yolu açılmıştır.
Yasalarda ve Anayasada belediye liderlerinin Cumhurbaşkanı yardımcılığına atanabilmelerini engelleyen açık bir karar yoktur. Bu iki misyonun bağdaşmazlığı yolunda açık karar olmaması, belediye liderlerinin tıpkı vakitte Cumhurbaşkanı yardımcısı olarak da atanabilecekleri manasına gelmez.
Cumhurbaşkanı yardımcılarının, bu sıfatları istikametinden Cumhurbaşkanının buyruğu altında olmaları, öte yandan mahallî idarelerin de özerkliği gözetildiğinde, lokal idarenin başındaki belediye liderinin bu türlü bir misyona atanması, Anayasa’nın mahalli yönetimlerini kapsayan 127. hususuna direkt terslik oluşturacaktır. İstifa etmeden bir atama, Anayasanın 127. hususuna terstir.
Öte yandan, 5393 sayılı Belediye Yasasının 30. unsuruna nazaran, belediye meclisi siyasi bahislerde karar alamaz. Belediye liderinin, merkezi yönetim içinde, partili Cumhurbaşkanının buyruğu altında ve yardımcısı sıfatıyla üstleneceği misyon üzerine alacağı kararlar, siyasi karar niteliğinde karar olacaktır. Belediye liderinin, merkezi yönetim içinde Cumhurbaşkanı yardımcısı sıfatıyla alacağı kararlar, bu yasanın 44/d hususunu, bu husus nedeniyle de İçişleri Bakanlığının başvurusu üzerine Danıştay kararı ile belediye başkanlığının düşürülmesini gündeme getirir.
Bu tabloda sonuç olarak, bir yandan Cumhurbaşkanı yardımcılığına yapılan atama iptal edileceği üzere, öte yandan belediye başkanlığı da düşürülecektir.”
Avukat Dr. Rezan Epözdemir: “Anayasa’nın 106. unsurunun 5. fıkrasına nazaran Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterlilikleri bulunanlar ortasında Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Vazifeden alınmada tekrar bu biçimde olur. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Anayasa’nın 81. maddesince yazılı formda TBMM önünde ant içer ve TBMM üyeleri Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakan olarak atanırsa TBMM üyelikleri sona erer. Hasebiyle Cumhurbaşkanı yardımcısı olarak Cumhurbaşkanı tarafından atandığı anda Milletvekilliği misyonu de sona erer. Ancak Cumhurbaşkanı yardımcıları bakımından kanaatimce belediye başkanlığı vazifesi devam ederken Cumhurbaşkanlığı ataması olursa Belediye Başkanlığı misyonu sona erer.
Yani Anayasa’nın 106. Hususuna nazaran, Kemal Kılıçdaroğlu, Cumhurbaşkanı olursa Belediye Liderleri misyonlarından istifa eder ve Milletvekili seçilme yeterlilikleri varsa ve mahkûmiyet kararı üzere anayasada düzenlenen bir mani yoksa anayasaya nazaran Cumhurbaşkanı yardımcısı olarak atanabilirler.”
Zeynep Çakır