Suriye’de 2011-2018 yılları ortasında bir toplu mezarda çalışan “Mezar Kazıcı”, itiraflarında “Bombardımanlar ve azaplarla hayatını kaybetmiş ve sayıları 300 ile 600 ortasında değişen bireyleri taşıyan 3 büyük kamyon haftada iki defa geliyordu. Haftada iki sefer de 4 küçük kamyon en berbat biçimde hayatına son verilen 30 ila 40 kişinin cesedini getiriyordu.” sözlerini kullandı.
Suriye muhalefeti ve insan hakları örgütleri, ABD Senatosu’nda konuşan “Mezar Kazıcı” kod isimli Suriyeli kapalı şahidin tabirlerini, Beşşar Esed rejimi tarafından yapılan soykırıma yönelik “yeni bir suçlama” ve savaş suçlularına karşı yürütülen davalarda yasal olarak kullanılabilecek “yeni bir delil” olarak kıymetlendirdi.
CNN’nin haberine nazaran, 8 Haziran’da “Mezar Kazıcı” olarak bilinen şahit, Suriye’ye ait bir oturum sırasında ABD’li senatörler önünde yaptığı konuşmada Esed rejiminin, Suriye’deki hapishanelerde tutuklulara yönelik gerçekleştirdiği katliamlar hakkında bilgi verdi.
“Mezar Kazıcı”, ABD’li senatörleri bilgilendirmenin öncesinde, Batı Almanya’nın Koblenz kentindeki Suriye Savaş Hataları Mahkemesi’nde insani hata işlemekten karar giyen eski istihbarat vazifelisi Enver Raslan’ın davasında da emsal bir tabir verdi.
Suriye’de 2011-2018 yılları ortasında bir toplu mezarda çalışan “Mezar Kazıcı”nın tanıklığı, öteki bir itirafçı olan “Caesar”ın rejimin tutuklulara karşı işlediği savaş suçu ve vahşetine ait sözleri ve sızdırdığı fotoğraflar ile örtüşüyor.
Esed rejiminden 2013’te kaçan “Caesar” kod isimli eski askeri polis, beraberinde rejiminin işlediği insanlık cürümleri ve tutuklulara yapılan azapları gösteren 55 bin fotoğraf sızdırmıştı.
Şam Belediyesinin sivilleri gömmekle misyonlu eski bir çalışanı olan “Mezar Kazıcı” kod isimli şahit, ABD senatörleri önündeki konuşmasında şu sözleri kullandı:
“Bombardımanlar ve azaplarla hayatını kaybetmiş ve sayıları 300 ile 600 ortasında değişen bireyleri taşıyan 3 büyük kamyon haftada iki sefer geliyordu. Haftada iki defa de 4 küçük kamyon en nahoş halde hayatına son verilen 30 ila 40 kişinin cesedini getiriyordu.”
Suriye muhalefeti ve insan hakları örgütlerinden kıymetli isimler “Mezar Kazıcının” tanıklığına ait AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
“BU KATLİAMLAR UCM’NİN YOLUNU AÇAR”
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Lideri Salim el-Muslat, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Mezar Kazıcı’nın ortaya çıkardığı katliamların, Esed rejiminin Memleketler arası Ceza Mahkemesi’nde (UCM) cezalandırılması ve adaletin sağlanmasının yolunu açtığını söyledi.
Muslat, “Mezar kazıcının tanıklığı, Suriyelilerin Esed rejimi ve güvenlik servisleri yöneticilerinin talimatıyla taammüden öldürüldüğüne dair ispatlar içeriyor.” formunda konuştu.
“Caesar”ın getirdiği imajlar ve “Mezar Kazıcı”nın anlattıklarıyla, Esad rejiminin cürümlerinin tüm dünyaya ifşa olduğunu söyleyen Muslat, binlerce vahim hatası işleyen Esed rejimine karşı, Suriye halkı için adalet getirecek ve onları bu acıdan kurtaracak rastgele bir memleketler arası caydırıcılığın bulunmadığını lisana getirdi.
Muslat, “Esed’in yargılanmasının ertelendiği her gün, rejim için daha fazla tutukluyu tasfiye etmek ve yeni hatalar işlemek için bir fırsat doğuyor. Milletlerarası toplumun, bu rejimin kurnazlık ve küstahlığına aldırmadan siyasi bir tahlil için ısrar etmesinin vakti geldi.” sözlerini kullandı.
“MEZAR KAZICININ ANLATTIKLARI ÜRKÜTÜCÜ”
Suriye Yüksek Müzakere Heyeti Lideri Enes el-Abde, “Esed rejiminin, Suriye halkına karşı vahşeti, ağır ihlalleri ve soykırım cürümlerinin boyutu ister soruşturma komitelerinin dokümanlarıyla, ister ‘Mezar Kazıcı’ ve ‘Caesar’ın da ortalarında bulunduğu şahitlerin tabirleriyle olsun günden güne ortaya çıkıyor.” dedi.
Abde, “Mezar Kazıcı’nın anlattıkları şoke edici ve ürkütücü, doğruluğuna ve bundan daha fazlası olduğuna mutlaka inanıyoruz; Suriye’de yaşananların şimdiye kadar ortaya çıkanlardan çok daha büyük olduğunu vurguluyoruz. Her hafta bin ila beş bin kişi toplu mezarlara gömülüyordu.” diye konuştu.
Rejimin kurbanlarının yalnızca Suriyelilerden değil başka milletlerden de olduğuna dikkati çeken Abde, “Yaşanmış ve yaşanıyor olanlar, 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana insanlığa karşı işlenen en büyük cürümdür. Ne yazık ki hala rejimle olağanlaşmayı ve onunla diplomatik alakaları yine başlatmayı düşünen ülkeler var.” sözlerini kullandı.
Abde, “Suriye ihtilalinin tüm kurumlarının ve Suriye sivil toplum ve insan hakları örgütlerinin bu tanıklıkları en geniş ölçekte yayması, şahitleri desteklemesi, ispat toplaması ve Suriye halkına karşı işlenen kabahatin boyutunu gözler önüne sermesi gerektiğini” kaydetti.
REJİM KURBANLARI İÇİN ADALET ÇAĞRISI
“Mağdurlara adalet” çağrısında bulunan Abde, tüm cürüm kanıtlarının, Suriyeli ve Suriyeli olmayan kurbanlara karşı işlenen hatalara ceza verilmesi ve adaleti sağlamak gayesiyle mahkemelerde hesap verebilirliğin yolunu açması gerektiğini belirtti.
Rejim kurbanlarının ve aileleri için adaletin sağlanmasının, sürdürülebilir barışa, BM Güvenlik Kurulu kararlarına dayanan siyasi tahlile ulaşmak, siyasi geçiş sürecini teminat altına almak ve yeni Suriye devleti için bağlayıcı bir anayasa metni ile geçiş periyodu adalet sürecini sağlamak için bir ön şart ve mecburilik olduğunu belirten Abde, şunları kaydetti:
“Şam’da soykırım rejimi (Esed rejimi) var olduğu sürece, Suriyeliler kentlerine ve köylerine istekli olarak dönme konusunda kendilerini inançta hissedemez. Bu rejim, bölge ve dünya için de bir tehdit teşkil ediyor. Bu dünya, Şam’da karar süren çetenin gölgesinde huzur bulamayacak.”
“BU HATALARI BELGELEMEK İÇİN REJİM İÇİNDEN İNSANLARA MUHTAÇLIK VAR”
Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR) Lideri Fadıl Abdulgani, tanıklığın “hukuki boyutuna” işaret ederek, “Suriye’de çok sayıda toplu mezar var ve SNHR bu mezarları tekraren belgeledi.” dedi.
Mezarların sayısının çok olduğu için yerlerinin belirlenmesinin sıkıntı olduğuna işaret eden Abdulgani, gözaltı merkezlerinde tutulanlar başta olmak üzere çok sayıda kurbanın katledildiğini ve daha sonra gömüldüğünü ya da tasfiye edildiğini söyledi.
Abdulgani, “Her emniyet ve Şebbiha (Esed rejimi destekçisi milisler) kümesi bir mezarlık işletiyor ve öldürdüklerini oraya gömüyor. Ayrıyeten cesetleri yakmak için kurdukları düzenekleri da var ve bu hataları belgelemek kolay değil. Bu, rejimin içerisinden insanlara muhtaçlık olan karmaşık bir süreç.” formunda konuştu.
“Mezar Kazıcı’nın” bu hususta çalıştığını belirten Abdulgani, saklı şahidin mezarlar konusundaki tanıklığı, rejimin işlediği ihlallere, kabahatlere ve bu şahısların nasıl öldürüldüğüne dair yeni bir kanıt oluşturduğunu aktardı.
Abdulgani, şunları kaydetti:
“Kurbanlar rejimin denetimi altındaki bölgelerde öldürüldü, rejim onları koruyamadı ve kaybolmalarına ait soruşturma açmadı. Bunlar yaşanırken bu beşerler rejimin sorumluluğu altındaydı. Tabi ki bu, rejimin güvenlik ögelerine hata sürece buyruğu vermediği varsayımına dayanıyor. Lakin rejimin onları öldürme ve mezara atma buyruğunu verdiğini iddia ediyoruz.”
Cesetlerin mezardan çıkarılmasının ve uygun halde gömülmeleri için ailelerine teslim edilmesinin değerine işaret eden Abdulgani, bunun ayrıyeten yasal bir durum olduğunu söz etti.