Türkiye’de türban biçimi başörtüsünün yaratıcısı olarak bilinen Şule Yüksel Şenler’in vefatının üzerinden 3 yıl geçti. Kendi ismine kurulan vakfın hizmet binasını da Tayyip Erdoğan ve Emine Erdoğan açtı. Vakfın hizmet binasıyla ilgili toplumsal medyadan ileti yayınlayan Emine Erdoğan “Açılışını gerçekleştirdiğimiz Şule Yüksel Şenler Vakfı hizmet binası, inanç uğruna verilen uğraş seyahatini anlatıyor. Bu toprakların yetiştirdiği en büyük kıymetlerden olan Şule Yüksel Şenler’in emaneti bu özel yerin da onun üzere vakitsiz bir kılavuz olacağına inanıyorum” dedi.
“HAYATIMIZDA MÜSTESNA YERİ VAR”
Açılışta konuşan Tayyip Erdoğan şunları söyledi:
“Erdoğan, “Şule Yüksel Şenler Vakfı farklı alanlarda yürüttüğü projelerle ismini taşıdığı Şule Yüksel Şenler’e vefa borcumuzu hakkıyla yerine getirmeye devam ediyoruz. Eşimin ve benim hayatımda müstesna yeri olan Şule Yüksel Şenler Hanımefendi seçkin bir insan ve münevverdi. Şule ablamız, çabalar ve imtihanlarla geçen ömrü boyunca sonucu ne olursa olsun hakkın hatırını sürekli en üstte tutmuştur. Milyonların gönlünde taht kurmuştu. Gençlerimiz, bayanlarımız, toplum ve aile yapımız hakkında yazdıkları ile büyük bir dönüşümün öncülerinden olmuştur. Vakıf hizmet binamızın her bakımdan muhtaçlığı karşılayacak olarak planlandığını görüyoruz. Vakfımızın kapıları tüm vatandaşlarımıza açıktır”
TAYYİP VE EMİNE ERDOĞAN’I TANIŞTIRAN İSİM
Şule Yüksel Şenler, Tayyip Erdoğan ve Emine Erdoğan’ı tanıştıran isim olarak biliniyor.
Gazeteci, müellif Soner Yalçın, 3 Şubat 2008’de Hürriyet gazetesinde yayımlanan “’Şulebaş türban’ dizaynından kara çarşafa uzanan sıradışı bir hayat” başlıklı yazısında Şenler’i şöyle anlatmıştı:
“Hayrünnisa Gül’den Emine Erdoğan’a kadar birçok bayanın başlarını bağlama haline ‘Şulebaş’ deniyor.
Bu başörtüsüne ismini veren Şule Yüksel Şenler kimdi? Nasıl ve neden örtündü? Bu türban modelini nasıl buldu?
Terzilik öğrendiği Ermeni ustasının tesiri oldu mu? Türbandan sonra neden kara çarşafa büründü?
Recep Tayyip Erdoğan ile Emine Hanım birlikteliğinin arabulucusu Şule Yüksel Şenler, neden iki kere evlenip boşandı?
Türban konusunda Türkiye’de ‘çığır açan’ bir gazeteci-yazarın işte ömür öyküsü.
KIBRISLIYDILAR. Babası Hasan Tahsin ile annesi Mihriban Ümran Hanım, teyze çocuklarıydı. Altı kardeştiler: Özer, Örsel, Şule Yüksel, Gonca Gülsel, Tuncer ve Çiğdem.
Tarih 29 Mayıs 1938. Kayseri. Şule Yüksel dünyaya geldi. Babası, Sümer Fabrikası’nda vazifeliydi. 6 yıl sonra vazifesinden ayrıldı. İstanbul’a yerleştiler.
Bütün aile; anneanneler, babaanneler tüm akraba bayanları çağdaş kıyafetler içinde, şık ve şık giyiniyorlardı.
Şule Yüksel, Koca Ragıp Paşa İlkokulu’na giderken ailenin ekonomik nizamı bozuldu. Şenler çiftinin çocuklarına okul aile birlikleri yardım etti.
Şule Yüksel, ortaokula kadar okuyabildi. Annesi kalp krizi geçirip yatağa bağlanınca okuldan alındı.
Artık meskenden çıkmıyor; paklık yapıyor, yemek pişiriyordu. Arta kalan vakitlerinde daima kitap okudu; ne bulursa onu okudu.
Öyküler yazmaya başladı. Bunları Safa Önal’ın çıkardığı ’Yelpaze’ Dergisi’ne gönderdi. Birinci yazarlığa burada adım attı.
Sonra Gökhan Evliyaoğlu, Peyami Safa üzere periyodun ünlü isimlerinin bulunduğu ’Yeni İstanbul’ Gazetesi’nin gençlik köşesinde yazmaya başladı.
Bu ortada gazetenin ilanlarını hazırlayan Yüksel Bey’den fotoğraf dersi aldı. Fotoğraf derslerini müzik dersleri takip etti. Ney ve kanun çalmayı öğrendi.
AĞABEY BASKISI
Ağabeyi Özer Şenler, Said-i Nursi’nin yakın etrafı içine girmişti. Ailesinin çağdaş hayatına; annesi ve kız kardeşlerinin örtünmemesine ve hele hele meskende bile olsa kız kardeşlerinin erkek musiki hocalarından ders almasına çok kızıyordu. Bir gün meskeni terk etti.
Artık ağabeyi Özer’in yeni bir hayatı vardı. Dizinin tabanından ayrılmadığı Said-i Nursi, ’Özer’ ismini da değiştirip ’Üzeyir’ koymuştu!
Ağabey Özer Şenler’i, Said-i Nursi ile tanıştıran kişi ise, ’Milliyetçiler Derneği’nden arkadaşı Nevzat Yalçıntaş’tı.
Şule Yüksel o günlerde áşık oldu. Lise öğrencisi mahalleli bir gence tutuldu. Aşk karşılıklıydı. Dört yıl flört ettiler.
18 yaşına bastığı gün iki aile yan yana geldi. Lakin bu kelam kesme merasimi tatsızlıkla sonuçlandı. Müstakbel kaynanasının, oğlu ve geliniyle tıpkı meskende yaşamak istemesi bu birlikteliğin sonunu getirdi.
Baba Hasan Tahsin Şenler bu teklifi kabul etmedi. Bu acı sonucu mutfakta öğrenen Şule Yüksel bayılıp kaldı.
Ve yıllar geçse de bu acı dünür olayını hiç unutamadı. Hatta çocuk sahibi olamamasını da bu olaya bağladı…
ERMENİ TERZİ
Annesi, aşkını unutması için Şule Yüksel’i Bakırköy’de bir Ermeni terzinin yanına çırak verdi. Gencecik yaşında her türlü elbiseyi dikebilecek seviyeye geldi. Vakitle kalfalığa kadar yükseldi.
Ermeni ustasının Avrupa’dan getirdiği moda mecmualarını elinden düşürmedi. Bu mecmualarda gördüklerinden etkilenip ileride ’Şulebaş Türban’ tasarımı ortaya çıkaracağını kuşkusuz varsayım bile edemezdi…
Moda magazin mecmualarını elinden hiç düşürmedi lakin siyasi olaylara da ilgisiz kalmadı. 1950’li yıllarda başlayan Kıbrıs mitinglerine katıldı. Cet yurdunu unutmamıştı. Mitinglerde kürsüye çıkıp ağlayarak şiirler okudu.
27 Mayıs 1960 ihtilalinden sonra kurulan Adalet Partisi’ne katıldı. AP Bakırköy Gençlik Kolları, Edebiyat ve Kültür Kolu Lideri oldu.
Faruk Nafiz Çamlıbel’in çıkardığı ’Kadın Gazetesi’nde köşe yazmaya başladı. Asıl ismi ’Yüksel’ idi. Lakin bayan olduğunun anlaşılması için isminin önüne ’Şule’ ekledi.
O artık ’Şule Yüksel Şenler’ idi. O periyot siyasal görüş olarak çok milliyetçi Nihat Atsız’a yakınlaştı. Lakin ağabeyi Özer’in (Üzeyir) hastalığı ömrünü değiştirdi.
OJELİ TIRNAKLAR
Ağabeyi sarılıktı. Annesi, kız kardeşleri hastanede başında beklediler günlerce. Ağabeyi kendine gelince onlardan son bir istekte bulundu: ’Örtünün!’
Şule Yüksel sonlandı: ’Ağabey, neden bizden yapamayacağımız şeyler istiyorsun?’
Ağabeyi, ’O halde Risale-i Işık toplantılarına katılın’ dedi. Ağabeyin vefat döşeğinde morale gereksinimi vardı. Kabul ettiler. Risale-i Işık toplantılarına aileden birinci olarak Şule Yüksel Şenler gitti.
Bir meskende beyaz örtüler içindeki on bayan, karşılarında başı açık, çağdaş kıyafetli ve üstelik kendilerine nazaran epey dekolte bir elbise içinde onu görünce çok şaşırdı.
Şule Yüksel eteğini çekiştirip, manikürlü ojeli parmaklarını saklayarak bir köşeye çekilip oturdu. Risaleleri dinlemeye başladı.
Hiçbir şey anlamadı. Sıkıldı. Birkaç toplantıdan sonra bayanlardan biri, ojeli tırnaklarını ’orangutan maymunlarına’ benzetince çok utandı. Kendini ’düzeltmeye’ evvel tırnaklarından başladı, artık oje yoktu.
Sonra bayanlar başını örtmesini istedi. O da, ’ayıp olmasın’ diye başını yarım örtmeye başladı.
‘Ağabeyin çok yeterli okuyor, bakalım sen nasıl okuyacaksın’ diye eline risaleleri verdiler. Çok hoş okudu; bayanlar hayran kaldı.
Takdir edilmek, kabul görmek çok güzeline gitti.
O günden sonra namaza başladı.
’KÜRT KARISI DİYECEKLER’
Yıl 1965…
Bir gün aynanın karşısına geçti:
Besmeleyi çekip örtündü. İçinden, ’Ne kadar nahoş oldum’ dedi. Bu defa saçının ön tarafı görünecek formda başörtüsünü bağladı. ’Ne kadar iradesizim’ diye kızdı.
Aynanın karşısında başörtüsünü tekrar tekrar çeşitli formlarda bağladı:
‘Besleme kızlara benzedim!’
‘Hizmetçi kız oldum!’
‘Herkes bana gerici, yobaz gözüyle bakacak!’
Ve sonunda…
Bugün moda olan ’Şulebaş tipi türban’ o gün, o aynanın karşısında ortaya çıktı. ’Öyle şık bir stilde örtünmeliyim ki herkes çok beğensin!’
Beklediği olmadı. En büyük reaksiyon, anneannesi İkbal Hanım’dan geldi. Birinci kelamı, ’Kürt karılarına benzemişsin’ oldu!
Ağabeyi dışında tüm ailesi örtünmesine karşı çıktı. Ne olduğunu soranlara ’Başı ağrıyor’ dediler.
Yolundan dönmedi. Bayanlara başörtüsünü sevdirmek için çok uğraş verdi; farklı şık eşarplar dikti; biyeli, atkılı, tokalı özel başörtüler taktı. Etrafı reaksiyon gösterdikçe o örtüsüne sarındı. Örtüsü bayrağı oldu.
PAPA’NIN GELİŞİNE KARŞI
Örtünmesiyle birlikte çalıştığı yayın organı da değişti. Yeni yayın organıyla birlikte artık davalar süreci de başlayacaktı.
26 Ocak 1967 tarihinde Mehmet Şevket Eygi’nin çıkardığı ’Yeni İstiklal’ Gazetesi, Pakistan’da üniversiteye, ellerinde kitapları kara çarşaf içinde giden üç genç kızın fotoğrafını basıp, yanına da Şule Yüksel Şenler’in, ’Müslüman bayanların örtünmesi şarttır’ diyen yazısını koyunca, Türk Bayanlar Birliği dava açtı.
Şule Yüksel Şenler birinci defa mahkemeyle tanıştı. Ancak bu son olmayacak; iki defa de cezaevine girecekti. Anadolu’nun her yanında seminerler vermeye başladı.
Şule Yüksel üzere İstanbul’da yaşayan çağdaş bir bayanın örtünmesi, ’itilmişlik duygusu’ içindeki etraflarda memnuniyet yarattı.
Her gün bir yerde panele katıldı. ’Başı açık bayanlara laf atılıyor; meğer kapalı bayanlara ana-bacı gözüyle bakılıyor’ diyordu.
Laf atan Müslüman erkeği değil de, laf yiyen Müslüman bayanı düzeltmeye çalışıyordu!
Said-i Nursi hayranıydı. ’Bugün’ Gazetesi’nde Necip Fazıl Kısakürek, Said-i Nursi’nin evlenmeyişini ve sakal bırakmayışını eleştirince en sert yansıyı o gösterdi.
Giderek radikalleşti. 1967 yılında Papa’nın Türkiye’ye gelmesine karşı çıkıp, ’Ağlayın ey Müslüman kardeşlerim ağlayın’ diye makale yazdı.
Ankara’da İmam Hatiplere ve İlahiyata Kız Yetiştirme Kursu açılmasını sağlayıp, müdür oldu.
Öğrencileri onun üzere ’Şulebaş’ türban takmaya başladı. Bu kurstan yetişen öğrencilerden biri de ünlü gazeteci Abdurrahman Dilipak’ın eşi Asiye Hanım’dı.
Tayyip Erdoğan İle Emine Hanım’In evliliklerinde arabulucu oldu.
Yaşadığı birinci aşk ve birinci hayal kırıklığının da tesiriyle yıllar sonra ’Huzur Sokağı’ isimli romanını yazdı. Bestseller oldu. Ünlendi.
Roman, ’Birleşen Yollar’ ismiyle 1970’te sinemaya uyarlandı; direktör Yücel Çakmaklı’nın İslami içerikli birinci sineması oldu. Başrolde Türkan Şoray ile İzzet Günay vardı.
Başörtüsü sinemaya girmişti…
32 yaşındaki Yüksel Şule Şenler o yıl evlendi. Eşi, ilahiyat mezunu tiyatrocu Abdullah Kars idi. Kent şehir dolayıp İslami tiyatro yapıyordu.
Yani tıpkı vakitte dava arkadaşıydılar. Evlenmelerine Risale-i Parıltı talebelerinden Sait Özdemir vesile olmuştu.
Gelinliğin modelini Şule Yüksel Şenler çizdi. Kadın-erkek başka farklı yapılan düğün, müziksiz ve danssız oldu. Davetiyelere birinci kere ayet ve hadis konmuştu. Konukların tesettüre uygun giyinmesi istenmişti.
Fakat:
Bu İslami düğün memnunluk getirmedi. Eşi, Şule Yüksel’i daima dövdü. Toplantılarda, ’Eziyet gören bayanın sabrettiği takdirde Allah katında büyük derecelere ulaşacağını’ söyleyen Şule Yüksel’in dayanacak gücü kalmadı.
Beş yıllık evlilik hüsranla bitti; boşandılar.
KOCA BASKISI
Hayat devam ediyordu. Koca baskısından kurtulmuştu. Tekrar panellere gitmeye; gazetelere, mecmualara yazmaya başladı.
‘İdealist Hanımlar Derneği’ni kurdu. Manevi lideri oldu.
Derneğe gelen genç kızlar ortasında, Emine Gülbaran (Erdoğan) da vardı. Recep Tayyip Erdoğan ile Emine Hanım’ın evliliklerinde arabulucu olan isim de Şule Yüksel Şenler’di.
Bu ortada ikinci evliliğini yaptı. Eşi Kanada’da yaşamış bir maden mühendisiydi. Daha evvel evlenmiş lakin eşini kaybetmişti.
Bir kızı vardı. (Şule Yüksel Şenler, üvey kızının hayatına hürmetinden ötürü, eşinin isminin yazılmasını istemedi.)
Şule Yüksel Şenler için damat adayının en kıymetli özelliği, namazında niyazında olmasıydı.
Evlendiler. Bakırköy’de dubleks bir apartman katına yerleştiler. Eşi münasebetiyle yeni etraf edindi. Yeni etraf, Nakşibendi İsmailağa Cemaati’ydi.
Burada tanıştığı bayanlardan; simsiyah çarşaf giyen Dr. Sevim Asımgil, hayatında ikinci radikal değişime neden oldu.
‘İslamiyet’ten soğutuyor’, ‘Mümkün değil çarşaf giymem’ diyen Şule Yüksel Şenler bir gün kara çarşafa giriverdi.
Modern başörtüsüyle başlayan süreç, kara çarşafa gelip dayanıvermişti. Tercih kendinindi kuşkusuz. Lakin ortada bir gerçek durum da yok muydu?
Ağabeyinin isteğiyle Işıkçı olup türban takan Şule Yüksel Şenler, bu defa eşinin isteğiyle Nakşibendi olup kara çarşafa girivermişti!
KARA ÇARŞAF GİYİYOR
Türban takarak çağdaş hayat sürdüren etrafını şaşırtan Şule Yüksel Şenler, bu defa kara çarşafa girerek türbanlı arkadaşlarını hayretler içinde bıraktı.
Türbanlı arkadaşlarından koptu. Eşiyle ve üvey kızıyla Fatih Çarşamba’ya yerleşti. Ulusal Gazete’deki yazılarına son verdi.
Bir gün Başbakan Erdoğan’ın dünürü, gazetenin başyazarı Sadık Albayrak İsmailağa Cemaati piri Mahmut Hoca’ya gelerek, Şenler’in tekrar Ulusal Gazete’de yazması için müsaade istedi.
Şeyh Mahmut Hoca, istiharede olan Şenler’in durumuna nazaran, belirli hususlarda yazmamak üzere müsaade verebileceğini söyledi.
İki erkek Şule Yüksel Şenler hakkında karar verirken; o devirde Şule Yüksel Şenler’in sıkıntısı oburdu.
İkinci kocası da fiziki şiddet uyguluyordu. Her seferinde pirine koşuyor fakat Mahmut Hoca, ‘Hele sabret’ diyordu. 11 yıl sabretti.
Boşandı. Boşanmasıyla birlikte, İsmailağa Cemaati kendisiyle tüm bağlantısını kesti! Yapayalnız kaldı.
AKIL HASTANESİNDE
Annesi Ümran Hanım vefat etmişti. Babasının yanına taşındı. Vakit Gazetesi’nde köşe yazarlığına başladı. Meseleler yakasını bırakmadı.
Babası Hasan Tahsin ağır ruhsal hastaydı; hafızasını kaybetmişti. Bir gün meskenden çıktı ve geri dönmedi.
Akıl hastası Hasan Tahsin’i vatandaşlar, Bakırköy Akıl Hastanesi’ne götürdü. Hastanede öbür hastalardan dayak yiyen Hasan Tahsin vefat etti.
Aynı hastalık Şule Yüksel Şenler’e de bela oldu. Hafızasını kaybetti. Kimseyi bilemedi ve tanıyamadı. Kıblenin nerede olduğunu, namazda hangi duaları hangi sırayla okuyacağını soruyordu daima.
Aynı vakitte uyuyamıyor; sabaha kadar ağlıyordu. Hekimler daima uyuttular. Bu ağır yorucu hayat beynini, bedenini yıpratmıştı. Kimbilir tahminen de akraba evliliği sonucuydu çektiği bu ıstıraplar? Tedavisi bugün hálá sürüyor…
Allah şifa ve uzun ömür versin…
SONUÇ
Şule Yüksel Şenler’in hayatı, aslında toplumsal hayatımızın dönüşümüyle paralellik gösteriyor; yani Türkiye bugünlerde ’ağabey’ baskısı altında örtünüp örtünmemeyi tartışıyor.
Bundan sonra nelerin yaşanacağını Şule Yüksel Şenler’in hayat kıssası anlatıyor zati.”