Abe, 21 Eylül 1954’te Japonya’nın başşehri Tokyo’da dünyaya geldi. Hem anne hem de baba tarafından dedeleri, İmparatorluk Japonyası’nda ve savaş sonrası yıllarda siyasi ve ekonomik nüfuza sahip isimlerdi.
ABE ŞİNZO’NUN AİLESİ
Baba tarafından dedesi Abe Kan, ülkenin güneyindeki Yamaguchi kentinde toprak sahibi bir aileye mensuptu. Kan, İkinci Dünya Savaşı sırasında Temsilciler Meclisi’nde yer aldı.
Abe’nin babası Abe Şintaro da 1958 ve 1991 ortasında uzun yıllar Temsilciler Meclisi üyesiydi. Bu devirde Kabine Baş Sekreteri, Memleketler arası Ticaret ve Sanayi Bakanı ve Dışişleri Bakanı olarak farklı hükümetlerde yer alan Şintaro, İkinci Dünya Savaşı’nda kamikaze pilotu olmak için istekli oldu ancak eğitimini tamamlamadan savaş sona erdi.
Abe’nin anne tarafından dedesi Kişi Nobusuke ise İkinci Dünya savaşı yıllarında Japonya’nın işgal altında tuttuğu Çin topraklarının ve Mançurya bölgesinin kukla idaresinin fiili ekonomik idarecisi pozisyonundaydı. Savaş sırasında Mühimmat Bakan Yardımcısı olarak da misyon yapan Kişi, savaş sonrasında Japonya’yı işgal eden ABD tarafından “A-sınıfı savaş suçlusu” olarak yargılandı ve hapsedildi.
Kısa müddet sonra işgalcilerin siyaset değişikliği ile özgür bırakılan Kişi, 1955’te Japon siyasetinde sağ muhafazakar kanadı temsil eden, Abe’nin de üyesi olduğu Liberal Demokrat Parti’nin kurucuları ortasında yer aldı, 1957-1960 devrinde bu partinin iktidarında başbakanlık yaptı.
ABE ŞİNZO’NUN SİYASİ KARİYERİ
Abe Şinzo, birinci ve orta okul ile liseyi Tokyo’daki Seikei Özel Okulları’nda tamamladı. Birebir okul kümesine ilişkin özel üniversitenin siyaset bilimi kısmından 1977’de mezun oldu. Akabinde ABD’ye giderek Güney Kaliforniya Üniversitesi Siyaset, Planlama ve Kalkınma Fakültesi’nde eğitim gördü.
Üniversite eğitiminin akabinde 1979’da Kobe Çelik Şirketi’ne giren Abe, 1982’ye kadar burada çalıştı. Şirketten ayrıldıktan sonra siyasette yardımcı roller üstlenen Abe, Dışişleri Bakanı’nın idari asistanlığını, LDP Genel Kurulu Lideri’nin Özel Sekreterliğini yürüttü.
ABE ŞİNZO’NUN BAŞBAKANLIK DÖNEMİ
Abe, birinci sefer 1993’te düzenlenen genel seçimlerde LDP’ten Temsilciler Meclisi’ne girdi. 2005’te Koizumi Junichiro tarafından Kabine Baş Sekreterliği’ne getirildi. 2006’da Koizumi’nin istifası üzerine başbakanlık misyonunu üstlenen Abe, Japonya’nın savaş sonrası periyottaki en genç, savaş sonrası doğan birinci başbakanı oldu.
Abe, bir yıl sonra bağırsak iltihabı rahatsızlığını münasebet göstererek başbakanlıktan istifa etti. 2020’de de birebir sıhhat sorunu nedeniyle misyonu bırakacaktı.
Hastalığı atlattıktan sonra Abe, 2012’de LDP Genel Lideri seçilerek tekrar siyasete döndü. Tıpkı yıl LDP’nin seçim zaferinin akabinde Abe’nin kesintisiz hükümet başkanlığı periyodu başladı.
Abe’nin 2012’deki seçim zaferini 2014 ve 2017’dekiler izledi. Abe, 2020’de misyonu bırakana dek “Japonya’da başbakanlık koltuğunda en uzun müddet oturan isim” olarak tarihe geçti.
Zaman vakit “aşırı sağ” olarak tanımlanan, “Nippon Kaigi” (Japon Konferansı) ismiyle bilinen muhafazakar milliyetçi çizgideki kuruluşun üyelerinden Abe, Japonya’nın yakın tarihine, İkinci Dünya Savaşı sırasındaki savaş kabahatlerine karşı “inkarcı” tavır takınan siyasi tezlerin destekçilerindendi.
Abe, Japon Anayasası’nın saldırmazlığını öngören “pasifist” 9 hususunun kaldırılmasını, Japon silahlı güçlerinin öz savunma maksadı dışından güçlendirilmesini savunanlardandı.
Dış siyasette Kuzey Kore’ye karşı sert tavır izlenmesi, Çin’e karşı Tayvan’ın bağımsızlığının desteklenmesini, Japonya’nın Doğu Çin Denizi ve Japon Denizi’ndeki egemenlik argümanlarının korunmasını savunan Abe, başbakanlığında bu istikamette siyasi telaffuzlara başvurmaktan kaçınmıyordu.
Abe’nin dış siyaset çizgisi, başta Çin olmak üzere bölge ülkeleri ile yer yer tansiyonlara sebep oluyordu. Abe’nin vazifeden ayrıldıktan sonraki telaffuzları dahi Çin sözcülerinin sert karşılıklarına mevzu oluyordu.
Ekonomide ise liberal çizgiyi benimseyen Abe Şinzo’nun mali genişlemeye dayalı para siyaseti, teşvikler ve yapısal ıslahatlar, 1990’lardan itibaren stagflasyona ve sakinliğe saplanan Japon iktisadını canlandırmak üzere başvurduğu tekniklerdi.
ABE ŞİNZO’NUN ÖLÜMÜ
Abe, 8 Temmuz 2022’de Nara kentinde katıldığı bir mitingde konuşma yaptığı sırada, silahlı hücuma uğradı. Abe vurulduğu an kampanya konuşması yapıyordu. Görgü şahitleri, zanlının büyük bir silah taşıdığını ve Abe’ye geriden iki el ateş ettiğini söz ediyor. El imali olduğu tabir edilen silaha el koyuldu ve zanlı gözaltına alındı. Japonya’daki silah maddelerinin sıkılığı şahısların bunları elde etmesini çok güç kılıyor.
41 yaşındaki zanlının ismi Nara’da yaşayan Tetsuya Yamagami olarak açıklandı.
Japon medyası, zanlının eski bir deniz subayı olduğunu aktarıyor.
Yamagami birinci sorgusunda Abe’den ‘memnun olmadığını’ ve öldürme niyeti taşıdığını söyledi.
