Sudan’ın Başkenti Hartum’da gerçekleştirilen toplantıya, UNITAMS Başkanı BM Sudan Temsilcisi Volker Peretz, AfB Sudan Temsilcisi Muhammed el-Hasan Veled Lebat ve IGAD Temsilcisi İsmail Vais‘in yanı sıra Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalu, konsey üyesi Orgeneral Şemseddin Kebbaşi ve Koramiral İbrahim Cabir katıldı. Görüşmelerde Devrimci Cephe, Halk Kongresi Partisi, Misak-ı Vatani güçleri hazır bulunurken eski iktidar koalisyonu Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG), Ulusal Ümmet Partisi ve sokaklardaki protestolara öncülük eden Direniş komiteleri gibi önemli aktörler yer almadı.
UNITAMS Başkanı Peretz, açılış konuşmasında, kendilerinin diyaloğun bir parçası olmadıklarının sadece Sudanlı taraflar arasındaki görüşmelerin kolaylaştırıcısı olduklarının altını çizerek, tarafların, ön istişarelerde sundukları girişimi kabul ettiklerini söyledi. Bu toplantının diyaloğun yürütülmesi ve gidişatıyla ilgili olacağına dikkati çeken Peretz, şöyle devam etti: “Diyaloğun başlaması için hükümet olağanüstü halin (OHAL) kaldırılması ve siyasi tutukluların serbest bırakılması gibi bazı adımlar attı ama yine daha fazla yapılabilir diye düşünüyoruz. Ama bu fırsatı kaçırmamak lazım. Davet ettiğimiz ve edeceğimiz tüm tarafların diyaloğa katılmasını isteriz. Biliyoruz ki bu toplantıda bazı önemli aktörler eksik. Onların da önümüzdeki günlerde katılmalarını umarız.”
AfB Temsilcisi Lebat ise “Bu diyalog, Sudanlı taraflar arasında olacak. Kimin gücü ne kadar olursa olsun Sudan’ın iç meselelerine karışmaya hakkı yok. Mesele, Sudan’ın meselesidir. Biz de anlaşmanız için sizleri topladık. Bugün katılmayan taraflar da üçlü mekanizmanın yürüttüğü diyaloğa bağlı kaldıklarını bazılarımıza belirttiler. Onlar olmadan sonuca ulaşamayız” ifadelerini kullandı.
Ne olmuştu?
UNITAMS, mevcut krizden çıkış yollarını görüşmek üzere Sudanlı taraflarla 8 Ocak ve 10 Şubat’ta ön istişarelerde bulunmuştu. UNITAMS, 7 Mart’ta uluslararası çabaları birleştirmek ve birlikte çalışmak için Afrika Birliği ile ortak bir koordinasyon mekanizmasının kurulduğunu açıklamıştı.
Sözkonusu üçlü mekanizma, 12 Nisan’da Sudan’daki siyasi krizin çözümü için anayasal düzenlemeler, başbakan ve bakanların seçilmesine ilişkin kriterlerin tanımlanması, vatandaşların acil ihtiyaçlarına yönelik bir çalışma programı oluşturulması ve adil seçimler düzenlemek için kesin ve zamanında bir plan oluşturulmasını içeren 4 eksenli girişim sunmuştu.
13 Mayıs’ta üçlü mekanizmanın kolaylaştırdığı dolaylı görüşmelere başlanmıştı.
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, dün, üçlü mekanizmanın yürüttüğü diyaloğu, geçiş dönemini bitirmek için tarihi bir fırsat olarak değerlendirmişti. Ordunun 25 Ekim 2021’de yönetime el koyması, hükümeti feshetmesi ve olağanüstü hal ilanı sonrasında geçiş dönemi başbakanı Abdullah Hamduk istifa etmişti.