Nesli tehlike altındaki caretta caretta çeşidi deniz kaplumbağalarının Akdeniz’in Türkiye kumsallarındaki yuvalama dönemi, soğuk hava nedeniyle bu yıl 2 haftadan fazla gecikti. Antalya’nın 29,5 kilometrelik Belek kumsalı ise nisan sonu-mayıs başı prestijiyle deniz kaplumbağalarının en büyük yuvalama alanı olarak biliniyor.
Belek’te yuvaların tespiti, caretta carettaların yumurtadan çıkışları, bunların kayıt altına alınması ve korunması üzere çalışmaları yürüten Ekolojik Araştırmalar Derneği (EKAD), 2 yıldır tıpkı faaliyetleri 26 kilometrelik Manavgat-Kızılot kumsalında da gerçekleştiriyor.
Öte yandan bu yılki yuva sayıları, geçen seneye nazaran Belek’te yüzde 61, Kızılot’ta ise yüzde 38 azaldı.
SOĞUK HAVA YUVALARI ETKİLEDİ
Toplam 55,5 kilometrelik 2 kumsalda vazifeliler ve gönüllüler ile yapılan saha çalışmalarını anlatan EKAD Lideri Hacettepe Üniversitesi’nden Dr. Ali Fuat Canbolat, “Her gün 04.30 sıralarında 2 kumsalda görevlilerimiz kıyıya inerek, saat 11.00’e kadar yuva taraması yapıyor. Tespit edilen yuvalar, numaralandırılarak, kayıt altına alınıyor. Bu yıl havaların soğuk gitmesi nedeniyle geçen yıllara nazaran yuva oluşumunda yaklaşık 2-3 haftalık gecikme yaşandı. Belek’te birinci yuva 17 Mayıs, Kızılot’ta 21 Mayıs’ta oluştu” dedi.
Belek’te 1500, Kızılot’ta ise 1400 yuva olduğunu açıklayan Dr. Canbolat, “Yeni yuva oluşu sürecinin bittiğini söyleyebiliriz. Oluşursa da nadiren olur. Geçen yıl Belek’te 3 bin 850, Kızılot’ta ise 2 bin 250 yuva oluşmuştu. Yarı yarıya azalmasının nedeni, kaplumbağaların çiftleşme devri olan nisan-mayıs aylarında deniz sıcaklığındaki düşüş. Geçen sene tıpkı periyotta 18-18,5 derece olan deniz suyu sıcaklığı, bu yıl 17-17,5 derece civarındaydı” diye konuştu.
1 DERECELİK FARK TESİRLİ OLDU
Türkiye’deki yuvalama alanlarında yuva sayısının azaldığını aktaran Dr. Canbolat, “Geçen yıllara nazaran, deniz suyu sıcaklıklarının düşük olması nedeniyle hayvanların çiftleşemediğini, çiftleşme olmadığı için de doğal olarak yuva yapmaya çıkmadıklarını düşünüyoruz. Öbür bölgelerdeki arkadaşlarla da görüştük, onlarda da tıpkı oranlarda azalmalar kelam konusu. Tüm Türkiye’de tıpkı durum, zati yuvalamaların geç başlamış olması da buna bir işaret. Yaklaşık 1 derecelik değişimin ortaya koyduğu fark” dedi.
“DUYARLILIK ÖNEMLİ SEVİYEDE ARTTI”
Dr. Ali Fuat Canbolat, şu ana kadar Belek’te 400 yuvadan yavru çıkışı kaydı alındığını ve 20 bin yavrunun denizle buluştuğunu söyledi. Canbolat, Kızılot’ta ise 7 bin yavru çıkışı olduğunu, her 2 kumsalda yavru çıkışlarının eylül sonuna kadar devam edeceğini kaydetti.
2 kıyıda 50’ye yakın gönüllüyle eylül sonuna kadar saha çalışmalarının süreceğini anlatan Canbolat, “Her geçen yıl hem kıyı bölgesindeki oteller ve öbür tesisler hem yerleşik yaşayan vatandaşlar, kamu kurumları ve turistlerin çok daha hassas davrandığını görüyoruz. Herkeste hassaslığın önemli seviyede arttığını memnuniyetle gözlemliyoruz. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı, Tabiat Müdafaa Ulusal Parklar, Serik Belediyesi üzere kurumlar da çalışmalarımıza büyük takviye veriyor” diye konuştu.