Ali Fuat Taşkesenlioğlu’nun, SPK lideri olmasından sonra bir yandan eniştesi başka yandan cumhurbaşkanı danışmanları, halka arz ve bedelli pay dağıtımı için SPK’den talepte bulunan şirketlerin işlerini kolaylaştırıcı vazifeler üstlendiler. Elbette bedeli mukabilinde verilen bu hizmetler için Next Level’daki ofis kullanıldı. Bu işlerin hallolması için bazen şirketler onları buldu, birden fazla vakit da onlar şirketleri. Halka arzın ve bedelli pay dağıtımı müsaadesi almanın da tarifeleri bu ofiste belirlenmişti. Halka arzın tarifesi, Taşkesenlioğlu devrinde yüzde 3-4 oranında olmasına rağmen kimi şirketlerden daha yüksek istendiği de oluyor. En son bir SPK lider yardımcısının halka açılmak isteyen şirketten yüzde 8 istediği, borsa etraflarında konuşuluyor.
SPK’de rüşvet karşılığı yapılan işler, çevrilen dolaplar, batık şirketlerin halka arzına ya da bedelli pay dağıtımına rüşvet karşılığı müsaade verilmesi bir haftadan beri gündemdeki yerini koruyor.
Şu ana kadar iki Cumhurbaşkanlığı danışmanının istifasına yol açan skandallar serisinin daha zirve noktalara ulaşmadan kapatılması, birebir sistemin bir müddet sonra bu defa öteki isimler tarafından yürütülmesinin de önünü açar.
Ali Fuat Taşkesenlioğlu, SPK lideri olmadan evvel de bu işlerin yapıldığı biliniyor. Fakat Taşkesenlioğlu devrinde bu metot artık herkesin kabullendiği, daha doğrusu kabullenmek zorunda kaldığı hadiseyi adiyeden bir iş haline geldi. Zati Taşkesenlioğlu’nun SPK başkanlığından sonra, halka açılan şirketlerde bir patlama olduğu görülecektir. Bu şirketlerin kimilerinin battığı da.
(AKP’li Milletvekili Zehra Taşkesenlioğlu’nun eşi Ünsal Ban)
BİR TAŞLA BİRKAÇ KUŞ
İncelenmesi gereken bir başka bahis da bu şirketlerin halka arzında hangi danışmanlık şirketlerinin kullanıldığı. Zira yalnızca halka arza onay verilmesi, Next Level’daki ofiste bağlanmıyor. Şirketlerin hangi aracı kurum ve danışmanlık şirketleri tarafından halk arzı gerçekleştireceği bu ofiste belirleniyor. Yani bir taşla birkaç kuş vuruluyor. Bir hisse da o aracı şirketlere gitmeli ki onlardan da hisse alınabilinsin.
Sistem şöyle işliyordu: Halka açılmak isteyen bir şirket, SPK’nin Paydaşlıklar Finansman Dairesi’ne başvuruyor. Bu daireye müracaatta bulunan şirketlerin listesi tıpkı gün Ünsal Ban’a ve Next Level’daki ofisin sakinlerine gidiyor. Bunar da listeyi alıp şirketleri tek tek arıyorlar. Şirket “Ben halka açılmak istiyorum ne yapmam lazım” diye soruyor. Ünsal Ban ya da danışmanlar da bunlara “Halka arzını kolaylaştırmak ister misiniz?” diye soruyor. Bu soruya kim “Hayır” diyebilir ki…
Görüşmek üzere şirkete, Next Level’daki danışmanlık ofisinin adresi veriliyor.
Halka arz iki türlü oluyor: Bir, sıfırdan halka açılmak bir de bedelli sermaye artırımı ile halka açılmak. Bunun ikisinin de tarifesi var. Bazen SPK liderinin tarifesi ile yardımcısının tarifesi farklı olabiliyor.
TEHDİTLER İŞLİYOR
Borsa etraflarında en son SPK lider yardımcısının bir şirketten yüzde 8 istediği konuşuluyor. Meğer Ali Fuat Taşkesenlioğlu ismine iş gören Ünsal Ban ve danışmanların tarifesi yüzde 3 ile 4 ortasında değişiyor. Tarifeye artırım mı yapıldı yoksa lider yardımcısı çok mu paragöz anlaşılmış değil.
Tek geçim kaynakları bu da değil Next Level sakinlerinin. Ayrıyeten tahminen mal taşımak zorundasın, bu türlü opsiyonlar var. Biri para kazandı borsadan diyelim, çabucak peşine düşülüyor. “Hayırdır kardeş. Güzel para götürmüşsün, bizi niçin görmüyorsun? Bunun faturası senin için ağır olabilir” tipinden tehditler yoluyla da komiteler alınıp paylaşılıyor.
Bu tehdide kulak asılmadığı vakit borsa yatırımcısının ya da aracı kurumunun başına olmadık işlerin gelmesi hiç de güç değil. SPK kanunları idareye öylesine yetki vermiş ki bu yetkilerle isterse bir kişi abat edilebilir isterse berbat.
(Ali Fuat Taşkesenlioğlu)
MATRUŞKA ŞİRKETLERLE MANİPÜLASYONLAR
Borsada yatırımcının yanıltılmasının en kıymetli yollarından biri tıpkı kümeye ilişkin, hatta tıpkı kesimde faaliyet gösteren iç içe geçmiş birden çok şirketin kurulup halka açılmasıdır. Şayet hedef manipülasyon ise bu defa matruşka yapıları ortaya çıkmaya başlar. Manipülasyonu kolay olduğu için evvel küçük yapı halka arz edilerek fiyat yükseltilir. Sonra artan pahalarla başkaları halka arz edilir.
(Halka arz iki türlü oluyor; bir, sıfırdan halka açılmak bir de bedelli sermaye artırımı ile halka açılmak. Bunun ikisinin de tarifesi var. Bazen SPK liderinin tarifesi ile yardımcısının tarifesi farklı olabiliyor.)
BORSANIN EN SÜRATLİ BATAN ŞİRKETİ: GÇS METAL
Adana’da şurası GÇS Metal, halka açıldıktan sonra en süratli batan şirket olarak borsa tarihine geçti. GÇS Metal 2015 yılında, SPK’den 35 milyon TL nominal pahalı 177 gün vadeli bono ihraç etme müsaadesi aldı. Fakat GÇS Metal, anılan bono ihracından 37 gün sonra, 26 Şubat 2015 tarihinde iflas erteleme davası açtı. İlgili mahkeme de jet süratiyle beş gün içinde iflas ertelemeye yönelik önlem kararı verdi. Gerçekten, 15 Temmuz 2015 vade tarihli bonolar vaktinde ödenmedi ve GÇS Metal temerrüde düştü.
Peki GÇS Holding’in tahvillerini satışta aracı olan hangi kurum?
Vakıfbank’ın yatırım fonları. Bir kamu kurumu olan SPK, bu türlü batık bir şirkete tahvil ihraç etmesi için onay veriyor, bir öteki kamu kurumu olan Vakıfbank’ın yatırım fonlarıyla.
9 Mart 2015’te GÇS Metal’in iflas erteleme kararı KAP’ta ilan edildi. On gün sonra da tahviller süreç görmekten men edildi. Vakıfbank 12 milyon TL fiyatındaki GÇS tahvillerini, portföy yöneticisi olan ve yatırım kararını alan Vakıf Yatırım’a devretti. Vakıf Emeklilik, sorunun tahlili için 1.75 milyon dengeli tahvilin Vakıf Portföy’e periyodunu önerdi.
SPK tarafından verilen onay sonucunda ihraç edilen bonolar vadesinde ödenmemiş, yatırımcılar 35 milyon TL anapara ve yaklaşık 3 milyon TL faiz olmak üzere 38 milyon TL kayba uğramıştır.
Bugüne kadar, bu kadar kısa mühlet aralıkla yatırım yapılabilir notu verilmiş sonra da iflas erteleme istemiş bir şirket borsada görülmedi.
İşin farklı yanı, 15 Şubat 2015 tarihinde Vakıf Yatırım A.Ş. tahvil ihracı için aracılık ettikleri GÇS Metal A.Ş.’nin iflas ertelemeye gideceğini öğrenir ve tahvilin birçoklarını satın alan İtalyan Boshporos Capital İdare A.Ş. (Azimut Grup) ile bu bilgiyi paylaşır. İtalyan Boshporos Capital, Vakıf Yatırım A.Ş.’den öğrendiği bilinmeyen bilgi ile mümkün ziyandan korunmak için yeni konum alır ve tahvilleri elinden çıkarıp şirket ortaklarına satar.
Bu yapılan süreç aslında borsada “insider trading”dir ve cezası vardır. Fakat tek cezalandırılan bu şirketin bonolarını alan yatırımcılar ve bonoları elinde patlayan kamu bankası Vakıfbank’tır.
CANSIZLAR’DAN AÇIKLAMA
SPK eski Lideri Doğan Cansızlar, dizimizin evvelki günkü kısmında başkanlık vazifesinden ayrıldıktan sonra batık bir şirket olan CLK Holding’de idare heyeti üyesi olduğunu ve SPK tarafından hakkında hata duyurusunda bulunulduğu bilgilerini yer vermemiz üzerine aradı.
SPK Başkanlığı’ndan ayrıldıktan sekiz yıl sonra bir arkadaşının önerisi üzerine bu şirkete dışarıdan bağımsız idare heyeti üyesi olduğunu belirten Cansızlar, bu misyonda toplam 2.5 ay kalıp, birtakım yanlış süreçleri görünce ayrıldığını söyledi.
(Doğan Cansızlar)
İlk günlerde alınan idare konseyi kararlarını görünce kimi olumsuz hislere kapılmasına karşın beklediğini söyleyen Cansızlar şu bilgileri verdi:
“SPK kanunlarına nazaran lider ve idare konseyi üyeleri misyondan ayrıldıktan sonra iki yıl boyunca hiçbir kurumda misyon alamazlar. Ben o iki yıl geçtikten sonra çok uzun yıllar boyunca hiçbir kurumda çalışmadım. Fakat vazifeden ayrılmamın üzerinden sekiz yıl geçtikten sonra bir arkadaşımın önerisi üzerine CLK Holding’in idaresine bağımsız üye olarak dahil oldum. Ankara’da olduğum için şirkete gidemiyordum, idare şurası kararları imza için bana geliyordu. Birinci günlerde kimi kuşkularım oldu lakin bekleyip görmek istedim. Ankara’daki bir gayrimenkulün satışı kararını aldıktan sonra öğrendik ki bu gayrimenkul aylar evvel satılmış ve kararı aylar sonra bize aldırıyorlardı. Ben de bu durum üzerine istifa ettim. SPK’nin cürüm duyurusu üzerine açılan davada hakkımda takipsizlik kararı verildi.”
BİTTİ