İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, dün yaptığı açıklamada İstanbul’da 10 ilçede ikamet müsaadelerinin kapandığını, yeni yabancı kaydı yapılmayacağını açıkladı. Soylu’nun bu açıklamaları sonrası Esenyurt, Fatih, Küçükçekmece, Başakşehir, Bağcılar, Avcılar, Bahçelievler, Sultangazi, Esenler ve Zeytinburnu tüm ikamet müsaadelerine kapandı.
Göç Araştırmaları Derneği’nden (GAR) Doç. Dr. Didem Danış, kararın mültecilere dehşete sürüklediğini söylerken, mülteci sorunuyla yakından ilgilenen avukat His İnegöllü ise, “Anayasal haklar kısıtlanamaz” dedi.
‘MÜLTECİLER ORTASINDA KAYGIYA YOL AÇIYOR’
Göç Araştırmaları Derneği’nden (GAR) Doç. Dr. Didem Danış, bu kararın mülteciler için olumsuz sonuçlar doğuracağını söylüyor. “İskan siyasetleri erken cumhuriyet periyodunda de ağır olarak kullanılan bir idare tekniğiydi” diyen Danış, “Bu açıdan baktığımızda, devletin bugün bu üslup siyasetleri uygulaması bir süreklilik olarak görülebilir. Lakin Suriyeli mülteciler konusunda sorun, çok yıl boyunca hür iskana müsaade vermişken, artık birdenbire ve keyfi bir formda hal değiştirilmiş olması. Tıpkı açık kapı siyaseti ve epey olumlu kabul siyasetlerinden sonra siyasi iktidarın Suriyelileri sınırdışı etmeye başlaması üzere, kimi mahallelerin kapatılması da mültecilerin daha çok içe kapanmasına neden oluyor. Bilhassa seçim öncesi periyotta daha ağır bir halde görünür olan bu hal ve siyaset değişimi Suriyeli mülteciler ortasında çok ağır bir tasa ve kaygıya yol açıyor” sözlerini kullanıyor.
Didem Danış Peki mülteciler yaşamak neden bu ilçeleri tercih ediyor? Danış bu soruya şu cevabı veriyor: “Dünyanın her yerinde, göçmenler kiraların daha ucuz ve iş imkanlarının daha çok olduğu yerlerde toplanır. Ayrıyeten, yeni bir hayata alışma periyodunda kendilerini daha inançta hissetmek için kendilerine misal şahısların yaşadığı yerleri tercih ederler. Bu da kaçınılmaz olarak bir mekânsal ağırlaşma yaratır. Hem gündelik hayatta hem de kurumsal seviyede karşılaştıkları zorlukları, ayrımcılıkları aşmanın bir yoludur bu. Suriyeli mültecilerin de tıpkı formda, İstanbul üzere kentlerde, muhakkak ilçelerde ağırlaştıklarını gördük.”
‘BAZI HİZMETLERE ULAŞAMAYACAKLAR’
Devletin bu ilçelerde seyreltme siyaseti uygulamasının kayıtdışılığa yol açacağını savunan Danış, “Bahsettiğim sebeplerle gelişen bu mekânsal toplanmalara karşı, devletin bu halde bir seyreltme siyaseti uygulamasının zıt sonuçlar doğuracağını düşünüyorum. Zira beşerler uzun vakittir yaşadıkları ve kısmen alıştıkları, ahenk sağladıkları bölgelerde oturmaya devam etmek istiyorlar. Devlet buralarda seyreltme siyaseti uyguladıkça birden fazla kişinin kayıt dışı olarak buralarda yaşamaya devam edeceğini göreceğiz. Bu da aslında devlet açısından çok daha sıkıntılı bir durum ortaya çıkaracak çünkü, devlet kimin nerede yaşadığını takipte ve denetimde zorlanacak. Bu durum göçmenlerin durumunun daha da kırılganlaşmasına neden olacak, çünkü kayıtdışı yaşadıkları ilçelerde eğitim, sıhhat üzere birtakım hizmetlere ulaşamayacaklar. Devlet bir manada mültecilerin ikamet seçeneklerini sınırlayarak onları kayıtdışılığa itmiş oluyor. Bu usul zirveden inme kararlar, mültecilerin ağır olduğu mahallelerde vakit içinde oluşan dayanışma ağlarının çözülmesine, mültecilerin garantisiz kalmalarına neden oluyor. Bu da onların daha çok içe kapanmasına yol açıyor ve devletin amaçladığı ahenk sürecine de ziyan veriyor.”
AVUKAT İNEGÖLLÜ: HAKLAR KISITLANAMAZ
Mülteci sorunuyla ilgili yakından ilgilenen avukat His İnegöllü ise hakların kısıtlanamayacağını söylüyor: “Tüm temel hak ve hürriyetler anayasal teminat altındadır. Objektif nedenler olmadan ve yasal düzenlemeler anayasal haklar kısıtlanamaz. Biz şimdiye kadar medyadan gördüğümüz açıklamalar hakkında bir yasal düzenleme göremedik. Toplumdaki birtakım histerik tasaların giderilmesi ismine bu ülkenin adeta bir de fetva ülkesi olmasına müsaade verilmemeli. Bir sefer hak kısıtlamasını mümkün kılarsak sıra hepimize gelir diye düşünüyorum.”
His İnegöllü