Bölgelerine has cet tohumlarını çoğaltarak toplumsal medya uygulamalarında takas eden üreticiler tarafından 2016’da “Ata Tohum Takas Grubu” kuruldu. Her geçen gün daha da büyüyen kümenin üyeleri, 2021’de Ankara merkezli kurulan Cet Tohum Takas Derneği çatısı altında bir ortaya geldi.
“ATA TOHUMLARI ÇOCUKLARIMIZA DEVRETMEMİZ GEREKEN MİRAS”
Ata Tohum Takas Derneği Akdeniz Bölge Sorumlusu Aygül Sancak, cet tohumu takasına 6 yıl evvel toplumsal medyada kurulan kümede bir ortaya gelerek başladıklarını söyledi.
Bu kümenin 2021’de kurulan “Ata Tohum Takas Derneği” ismiyle faaliyetlerini genişlettiğini aktaran Sancak, “Sosyal medya aracılığıyla 2016’da bu işe başladığımızda 3 bin 500 bireydik. Geçtiğimiz yıl Ankara merkezli olarak kurulan derneğimizin üye sayısı 64 bine ulaştı. Cet tohumları bize çocuklarımıza devretmemiz gereken bir miras. Bu tohumlar, pak, sağlıklı, sürdürülebilir tohumlar. Bizler de bu cet tohumlara sahip çıkmaya çalışıyoruz. Üyelerimiz ellerinde tohumları varsa getiriyorlar, yoksa da biz onlara emanet olarak çoğaltmak emeliyle tohum veriyoruz.” sözlerini kullandı.
Tohumlara bulaşan ziyanlı böcek ve hastalıklar zirai ilaç kullanmadan kül, kükürt ve sarımsak üzere klâsik doğal tekniklerle bertaraf etmeye çalıştıklarını aktaran Sancak, vilayetler bazında şubelerinin olduğunu kaydetti.
“ATA TOHUMLARINI SATMIYORUZ, TAKAS EDİYORUZ”
Bir çay tepsisi içinde tohum takası ile başladığı serüvenin yüzlerce çeşide ulaşmasının memnunluğunu yaşadığını lisana getiren Sancak, şöyle konuştu:
“Tohumlarımız ve çeşitlerimiz çok azdı. Birinci toplantımıza 7 kişi geldi ve tohumları 2’şer, 3’er tane olarak dağıttık. Cet tohumlarını o kadar gerçek insanlara teslim etmişiz ki 6 yılda çeşit olarak da cet tohumlarımızı koruyup çoğaltmayı başardık. Anadolu’nun hem atalık hem de bölgeye mahsus tohumlarını çoğalttık. Şu an elimizde çocukken yediğiniz hoş kokan salatalık, büyük çekirdekli karpuz, domates, mısır, biber, patlıcan, fasulye üzere birçok eser çeşidinin tohumu var. Hala benim bilmediğim çok çeşit tohumlar ortaya çıkıyor. Her tohumu riske girmeden kendi bölgesi içerisinde, tekrar birebir bölgede çoğaltmaya çalışıyoruz. Bizdeki cet tohumu çeşidinin 500’ü geçtiğini düşünüyorum. Atalık tohumları satmıyoruz, takas ediyoruz. Toplantılarımıza gelen herkese hiç tohumları yoksa bile emanet tohum veriyoruz, onlar da tohumları yetiştirip kendileri üzere yeni üyelerle paylaşıyor.”
Ellerinde susuz yetişebilen domates, kavun, karpuz, acur, börülce, soğan ve mısır tohumları olduğunu tabir eden Sancak, bu tohumların lokal idareler ve tarım müdürlükleri aracılığıyla çiftçiye dağıtılarak yaygınlaşmasını istediklerini lisana getirdi.
Ata tohumlarının hastalıklara ve ziyanlı böceklere karşı kendi genetiğinde direnç geliştirmiş olmasına dikkati çeken Sancak, ellerinde cet tohumu olanları kendileri ile takasa çağırdı.
“KOMŞULARIMIN BAHÇESİNE DE CET TOHUMU EKİYORUM”
Takas sistemiyle bahçesinde cet tohumu yetiştiren Rabia Yiğit de bahçesinde kabak, domates, biber, pırasa, havuç, salatalık üzere cet tohumu ile hiç ilaç kullanmadan zerzevat yetiştirdiğini anlattı.
Sadece keçi ve koyun gübresi kullandığını belirten Yiğit, “4-5 yıl evvel ekmeye başladım. Daha evvel elimde hiç cet tohumu yoktu. Araştırmam sonucunda Aygül liderimle tanıştım ve sağ olsun onlar bana cet tohumlarını verdi. Ben de tohumları yetiştirerek hem tohumluk, hem yemeklik olarak ayırıyorum. Yalnızca kendi bahçeme değil komşularımın bahçesine de cet tohumu ekiyorum.” dedi.