İnternet medyası ve sosyal medyaya yeni yaptırımlar öngören kanun teklifinin TBMM Dijital Mecralar Komisyonu’ndaki 14 buçuk saatlik mesai ile tamamlandı.
Teklif sahipleri ve iktidar milletvekilleri, teklifin on maddesinde düzenleme yapılabileceğine işaret etti. CHP, HDP ve İYİ Parti; teklifin en tartışmalı maddelerinden Türk Ceza Kanunu’na “Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçunun eklendiği 29. maddenin teklif metninden çıkarılması önergesi verdi. Önergeler reddedildi. Ancak teklif sahibi AKP Kahramanmaraş Milletvekili Ahmet Özdemir, “Biz bunun daha iyisini yapmayı konuşabiliriz. Biz bu konuya çalışma sözü verelim” dedi.
Basına yönelik yeni yaptırımlar öngören ve geçtiğimiz perşembe günü TBMM Başkanlığı’na sunulan MHP İstanbul Milletvekili Feti Yıldız ve AKP Kahramanmaraş Milletvekili Ahmet Özdemir’in imza sahibi olduğu Basın Kanunu ve bazı kanunlarda değişiklik öngören kanun teklifine ilişkin düzenlemenin TBMM Dijital Mecralar Komisyonu’nda dün yapıldı. Dün, saat 14.00’te başlayan kanun teklifinin görüşmeleri, 04.23’de tamamlandı.
Meslek örgütü temsilcilerinin değerlendirmeleri sonrası müzakereler maddeler üzerinden devam etti. Muhalefet, toplamda 59 önerge sundu. Muhalefetin teklif maddesinin geri çekilmesi talebinin yer aldığı veya önemli düzenlemeler içeren önergelerinin hepsi AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. Muhalefet, meslek mensupları yerine kamu görevlilerinin çoğunlukta olduğu Basın Kartı Komisyonu maddesinin tamamen kaldırılmasını da talep etti.
Teklif sahipleri ve iktidar milletvekilleri ise toplam altı maddede değişiklik yapılacağını işaret etti. Teklif sahipleri; 5. maddede, haber sitesi vasfının yitirilmesinde “İstanbul’da” bir mahkemeyi işaret eden düzenlemede ve 7. maddede internet sitesinde tekziplerin ana sayfada bir hafta değil 24 saat süreyle yayınlanıp sonra arka sayfalara alınabileceği şekilde düzeltme yapacaklarını söyledi.
Teklif sahipleri, 8. maddede teslim ve muhafaza yükümlülüğüne uymayan haber sitelerini ile ilgili “300 milyon TL- 1 milyar TL arası cezalandırılır” hükmünün ‘yanlış’ yazıldığını, eski yasadan kaldığını, değiştirileceğini de ekledi.
Milletvekilleri ve meslek örgütü temsilcileri, internet haber sitelerinde dava açma süreleriyle ilgili 9. maddenin ve dernek-vakıflara basın kartı verme ve kamu personeline basın kartı verme düzenlemesini içeren 11. maddenin de düzenleneceğini ifade etti.
Feti Yıldız, basın kartı iptalini basın ahlak esaslarına göre Basın İlan Kurumu’nun yapmasını düzenleyen 15. maddede de değişiklik yapılarak iptali sendikanın yapabileceğini belirtti.
Teklif sahipleri, Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Şerbetçioğlu’nun talebiyle 21, 22, 23. maddede düzenleme yaparak resmi ilanları radyo ve televizyonların internet sitesi kurarak ya da başka yolla yayınlayabilmesi talebinin değerlendireceğini de ekledi.
‘İktidar düzenlemenin değişebileceğini söyledi’
Teklifin en tartışmalı maddelerinden olan Türk Ceza Kanunu’na “Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçunun eklendiği 29. maddenin görüşmeleri, saat 02.10 itibariyle başladı.
CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan, “Bu madde gerçekten zarar verici bir maddedir. Gazeteciyi zorlamak, sistemin içinde gazetecilerden intikam almak isteyenlere şans tanımamak istiyorsak bu maddeyi çıkarmamız lazım. Kötüye kullanmak için bekleyen insanlar var. Bunlara bu fırsatı tanımamak lazım. Gazetecilere zorla bir şey yaptırmaktan vazgeçelim. Gazeteciye haber kaynağını açıklattıramazsınız. Bunun için gelin birbirimizi kırmayalım” diye konuştu.
HDP Ağrı Milletvekili Abdullah Koç, “Yeni bir suç tipinden bahsediyor. Ceza yasasının da yeniden ele alınması gereken mesele. Neden uygun değil? Öyle ölçüler var ki. Kamu düzeni, genel sağlık… Bu sadece gazeteci üzerinde baskı değil, toplum üzerinde bir baskıdır. Onun için çok önemli. Gerçek anlamda sorun yaratacak teklif” dedi.
İYİ Parti Ankara Milletvekili Ayhan Altıntaş, “Bu cezaları iki gruba ayıralım. Cezaları iki gruba ayıralım para cezaları olsun, yasa dışı içerikten platform, haberden yazarı sorumlu olsun. Platformlara hapis cezası vermemiz uygun olmaz. Yazarlara da hapis cezası vermeyelim, para cezası verelim. Aslında hiç bu maddeyi koymasak daha iyi” dedi.
CHP Muğla Milletvekili Burak Erbay’ın “Gençlerin emeklerini çalıyorsunuz” ifadeleri tartışma yarattı. AKP İstanbul Milletvekili Ravza Kavakçı Han, “Ne demek çalıyorsunuz” diye seslendi. Tuncay Özkan, “Siyasetçiye ayar mı vereceksiniz” tepkisi gösterdi. Komisyon Başkanı Hüseyin Yayman’ın müdahalesi sonrası CHP’lilerden tepki yükseldi.
CHP İstanbul Milletvekili Onursal Adıgüzel, “Almanya, İngiltere, ABD gibi ülkelerde farklı düzenlemeler yapılıyor fakat bu düzenlemeleri bizlerde ayrılan şey gerekçe ve uygulamaları. Mesela Almanya’da yapılan nefret suçlarının önüne geçmektir. Almanya’da herhangi bir paylaşımın kaldırılması sosyal medya platformları tarafından incelenir” dedi.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, “Suç tipi, açık, net ve objektif tanımlanmalıdır. Bu maddede tamamen muğlak ele alınmıştır. Muhalefeti susturmak için bu madde oluşturulmuştur” dedi. Çakırözer, son iki yılda basın üzerinde baskıyı anlatan örnekler verdi.
Üç grupta teklif metninden bu maddenin çıkarılması için önerge verdi. Önergeler reddedilerek, madde kabul edildi.
Ahmet Özdemir, muhalefetin düzenleme olup olmayacağına yönelik sorusu üzerine “Bu alanda bir düzenleme yapmak gerekiyor mu gerekmiyor mu? Bu alanın keyfiliği suç işlemek için kullanılıyor mu kullanılmıyor mu? Bu noktada ortak düşünüyorsak biz bunun daha iyisini yapmayı konuşabiliriz. Haber kaynağını açıklama diye bir şey yok. Fail dediğimiz haber kaynağı değil. Suçu yayınlayan. Burada kastedilen. Biz bu konuya çalışma sözü verelim” dedi.
Teklifin tümü kabul edildi. Son sözü alan teklif sahibi Yıldız, “Bizim derdimiz sansür değildir. Değerlendirmeleri yapacağız. Bazı maddeler üzerinden sözler de verdik” dedi. Özdemir de “Bazı alanlarda ciddi notlar aldık. Yeni edindiğimiz bilgiler de var” ifadelerini kullandı.
Teklifin esas komisyon olarak önümüzdeki hafta Adalet Komisyonu’nda görüşülmesi bekleniyor.