TBMM’de Bayanların İş ve Aile Ömürlerinin Uyumlaştırılmasında Karşılaşılan Meselelerin Tespiti ve Tahlil Tekliflerinin Belirlenmesi Alt Komisyonu’nda sunum yapan Toplumsal Güvenlik Uzmanı Nilüfer Atagün, fiyatlı ebeveyn müsaadesi ve babalara da günde en az 1 saat süt müsaadesi verilmesini önererek, “Babaların da emzirme müsaadesinden günde en az 1 saat olarak yararlanmaları ve bakım müsaadesi olarak geçmesi gerektiğine inanıyoruz” dedi.
TBMM’de Bayan ve Erkek Fırsat Eşitliği Alt Komisyonu’nda oluşturulan ve AKP Balıkesir Milletvekili Belgin Uygur’un başkanlığında çalışan Bayanların İş ve Aile Hayatlarının Uyumlaştırılmasında Karşılaşılan Problemlerin Tespiti ve Tahlil Tekliflerinin Belirlenmesi Alt Komisyonu’nda bayanların iş ve aile hayatlarının uyumlaştırılmasına ait faaliyetler ele alındı.
Sosyal Güvenlik Kurumu Strateji Başkanlığı Genel Müdür Vekili Ebru Fisun Aydın
Sosyal Güvenlik Uzmanı Nilüfer Atagün, bayanların çalışma ömrüne iştirakinin sürdürülebilir toplumsal güvenlik sistemini sağlanması için değerli olduğunu aktararak, kayıtlı istihdam kültürü oluşturmayı hedeflediklerini belirtti. Atagün, çocukların kurumsal bakım hizmetlerine ulaşmasıyla erken çocuk eğitiminin sağlanmasına çalıştıklarını tabir ederek, “Türkiye gerçeklerine uygun iş ve hayat modeli gerçekleştirdik” dedi.
Avrupa Birliği Projeleri kapsamında yürütülen Konutta Çocuk Bakım Projesi’nden bahseden Atagün, Ankara, Antalya, Bursa, İstanbul ve İzmir’de 11 bin 359 çocuk ve anne ile 15 bin 232 çocuk bakıcısının projeden yararlandığını aktardı. Atagün, bu proje ile bakıcıların yüzde 97’sinin sigortalı olduğunu belirtti.
Atagün, “Buradaki projede 0-24 ay ortası çocuğu olan ve 4-a dediğimiz bir hizmet akdine tabi olarak çalışan bayanların konutta bakıcı istihdam ettiklerinde, aylık 320 Euro ödeme yaptık. Bir Avrupa Birliği projesiydi bu da” dedi.
“Çocuğunu kreşe gönderen ailelere AB dayanağıyla 100 Euro verildi”
Atagün, ikinci projelerinin de Kurumsal Çocuk Bakım Projesi olduğunu ve bu kapsamda çocuğunu kreşe gönderen ailelere 100 Euro verildiğini açıkladı. Atagün, “Bu biraz pandemiye geldiği için zorlandığımız bir periyot oldu lakin 29 ay boyunca bu takviyesi ödedik. 29 milyon Euroluk bir projeydi ve yüzde 98’ini harcadık. Yüzde 85’i Avrupa Birliği’nden alınıyor bu paranın, yüzde 15’i bizim kendi ulusal bütçemizden” diye konuştu.
“Eğitimli bakıcı istihdam eden aileler 325 Euro aldı”
Atagün, Eğitimli Bakıcıların Desteklenmesi Projesi’nden de bahsederek, “Ev ziyaretleri gerçekleştirdik. Çocuğa nitekim bakıyor mu, bakıcı mı bakıyor? Nasıl şartlarda bakıyor diye. Lakin gördük ki gündüz jenerasyonlarını izleyen bir jenerasyon yetişmişti. Evlilik programları, değişik programlarla. Sonra dedik ki burada bir müdahale daha gerekiyor. Konutta bakıma eğitimli bakıcılarla devam edelim. Bu kapsamda bir proje gerçekleştirdik. Burada da yeniden bayanın istihdamda yer aldığında, meskende eğitimli bakıcı istihdam ettiğinde, o vakit bu annelere takviye sağlayalım dedik. Eğitimli bakıcı konusunda da farkındalık yaratmak maksatlı bir projeydi. Bunda da 2022’de 325 Euro verdik annelere, konutta bakıcı istihdam ettiklerinde” diye bilgi verdi.
Atagün, Türkiye’de analık ve babalık müsaadesi yardımlarındaki durumu da anlatarak, “Babanın özel kesimde çalışıyorsa yalnızca beş gün, kamuda çalışıyorsa 10 günlük bir müsaadesi var. Babanın kısmı müddetli çalışma hakkı ve aylıksız müsaade yalnızca kamuda çalışanlarda var ne yazık ki” dedi
“Babalık müsaadesi en az 2 hafta olmalı”
Atagün, Türkiye’de yapılması gerekenleri de aktararak, şunları söyledi:
“İlk altı ayda anne ve babanın çocuğun bakımını üstlenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu kapsamda da fiyatlı anne izinlerinden, süreksiz iş göremezlik ödeneği vereceğimiz mühletin 16 artı 8 haftaya çıkarılması gerektiğini düşünüyoruz. Babalık müsaadesinin 2 hafta olarak belirlenmesinin daha yeterli olacağını düşünüyoruz.
“Ödenekli ebeveyn müsaadesi öneriyoruz”
Bizde mevcut olmayan, fiyatlı yani ödenekli ebeveyn müsaadesi öneriyoruz. Çalışmamız kapsamında. Zira çocuk dediğiniz şey, işin aslı biraz kıymetli bir şey. Yani çok fazla muhtaçlıkları oluyor bir bebeğin. Onun için bir ödenekle fakat anne ve babaların çocukların bakabileceklerini düşünüyorum.
“Babalar, emzirme müsaadesinden günde en az 1 saat olarak yararlanmalı”
Babaların da emzirme müsaadesinden günde en az 1 saat olarak yararlanmaları ve bakım müsaadesi olarak geçmesi gerektiğini inanıyoruz. Zira onlar da çocuklarıyla vakit geçirmek istiyorlar. Bir yaşına kadar en azından çocuğun bakımı çok güç.
“Sigortalı müsaade hakkı olmalı”
0-6 aylık devirde, bunu İspanya uygulama örneğinde gördük. Toplumsal güvenlik priminin ödenmiş üzere kıymetlendirilmesi, yani emeklilik açısından. Hem annenin, hem babanın bilhassa annenin. Zira bayanlar sigortalı oldukları vakit, şayet o siz emeklilik açısından sigortasınız devam ettirirseniz onlar daha sonra çalışma hayatına daha uygun dönmek istiyorlar.
Uzun devir bakım gümbür gümbür geliyor Türkiye için. Uzun devir bakım konusunda da bir şeyler yapılması gerektiğini düşünüyoruz, destekleyici haklarımızdan.”
Atagün, mesken hizmetlerinin İş Kanunu kapsamında alınması gerektiğini kaydederek, “Ev hizmetlerinin İş Kanunu kapsamında sayılabileceğini düşünüyoruz. Bağımlılık ilgisi olan bir şey. ILO kontratının onaylanması ve komşu anne sisteminin hayata geçirilmesi hedefimiz” dedi.
Komisyonda Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu ve TOBB yetkilileri de sunum yaptı. (ANKA)